- გიორგი, თქვენს თავს ერთხელ „პატივმოყვარე ინტროვერტი“ უწოდეთ. თუ მართლა ასეა, ადამიანებთან ურთიერთობა ორმაგად უნდა გიჭირდეთ - როგორც ინტროვერტს და როგორც პატივმოყვარეს. თუ არსებობს ფაქტორი, რომელიც, პირიქით, გიადვილებთ სხვებთან ურთიერთობას? 

- ჩემს თავს რაც დავარქვი, ეს ჩემი შინაგანი კონფლიქტი მგონია, რომელიც ძალიან მეხმარება ჩემს საქმეში. 

- კონკრეტულად, რაში გეხმარებათ?

- იმაში მეხმარება, რომ შემოქმედებითი სწრაფვა არ ჩამიქრეს; რომ შემოქმედებით ჭრილში სულ იყოს ჭიდილი, იყოს კითხვა - კარგია თუ არა, რასაც ვაკეთებ?! მეხმარება, ახალ ველებს ვეძებდე საკუთარი თავის გამოსახატავად და ჩემი თავისგან სულ ვითხოვდე გამოხატვის გულწრფელ ფორმას. საერთოდ, რაღაც ასაკამდე მეგონა, რომ ძალიან სოციალური ადამიანი ვიყავი. მაგრამ რაც წლები მემატება, ვგრძნობ, რომ სულ უფრო ვიწროვდება იმ ადამიანების წრე, ვისთანაც გახსნილი ურთიერთობა შემიძლია. ალბათ, არსებობს ჩემი ფასადური, საკომუნიკაციო ვერსია და, ასევე, გულწრფელი, თბილი ვერსია, რომელიც ადამიანებთან ნამდვილი ურთიერთობის საშუალებას მაძლევს. 

- ეს ორი ადამიანი ერთმანეთისგან რით განსხვავდება? 

- რთული კითხვაა. მოდით, ცოტა „უკან გადავახვევ“. პოეტისა და მეცნიერის ოჯახში გავიზარდე და მგონია, რომ ასეთი ტიპის ოჯახმა ჩემს პიროვნებაშიც ეს ორი წახნაგი შექმნა. დედაჩემის მხრიდან, წესრიგის მოყვარული შინაგანი მხარე მაქვს და მამაჩემის მხრიდან - პოეტური, უფრო ფეიერვერკული ცხოვრება შევიყვარე. ჩვენს სახლში სულ სუფრა იშლებოდა, სადღეგრძელოები ისმოდა... ვხედავდი, მამაჩემი როგორ ლაპარაკობდა სხვა ენაზე, უცხო ენაზე, რომლითაც ყველას ხიბლავდა. მგონია, ჩემშიც ამან ჩამოაყალიბა მოთხოვნილება, რომ სხვა ენა ვეძებო. 

- ცხადია, პოეტურ ენას გულისხმობთ. 

- დიახ. თუმცა, პოეზიისკენ არ გადავხრილვარ, გამოხატვისთვის ვიზუალური ენა ავარჩიე. ალბათ, ამ ფენომენმა, რომ ადამიანი რაღაცას ლაპარაკობს და ყველასთვის საინტერესოა, რასაც ამბობს, - ჩემში პატივმოყვარეობა ჩამოაყალიბა. მეორე მხარე, რასაც ჩემს ინტროვერტობას ვეძახი, ალბათ, მორიდებულობაა, რომელსაც, ასაკთან ერთად, თავი მოვუყარე და თავისი ადგილი მივუჩინე. თუმცა, ყოველთვის საკმაოდ მორიდებული ადამიანი ვიყავი. 

- როგორც ვიცი, ბოლო ხანს რეჟისორის პროფესიამ მოგხიბლათ. ეს მკაფიო ლიდერის პროფესიაა. რეკლამის რეჟისურის კუთხით, გამოცდილება გაქვთ, მაგრამ ფილმის შემოქმედებითი გუნდის მართვისთვის საჭირო თვისებებს თუ ხედავთ საკუთარ თავში? 

- დიახ, დარწმუნებული ვარ, რომ შევძლებ. მივაგენი ჩემთვის კომფორტულ მოდელს, თუ როგორ მქონდეს ურთიერთობა ადამიანებთან და, შესაბამისად, მივაგენი სწორი ინტერაქციის ფორმას იმ ურთიერთობებში, სადაც ხელმძღვანელი მე ვარ.  

- სწორი ინტერაქცია რას ნიშნავს - იმას, რომ სხვებმა სწორად უნდა შეასრულონ ის, რასაც თქვენ გადაწყვეტთ? თუ სხვებსაც უნდა მოანდომოთ, რომ, თქვენთან ერთად, თანაავტორები იყვნენ?  

- ორივე ერთად არის. რადგან ჩემი მთავარი საქმიანობა რეკლამას უკავშირდება, ძალიან კარგად მესმის იდეის წონა. რეჟისურაშიც და სარეკლამო საქმეშიც, რომლებიც ერთმანეთთან გადაკვეთილია, მე ვარ იდეის მატარებელი. ჩემს თავში არსებობს იდეა და ადამიანებთან საქმიანი ურთიერთობის მოდელი ის არის, რომ მაქსიმალურად ვეძებ, სხვები როგორ ხედავენ ჩემს იდეას. შესაბამისად, მათი კონტრიბუცია ჩემთვის მნიშვნელოვანია. მგონი, ტარანტინო ამბობდა - რეჟისორობა ის არის, რომ ადამიანების ჯგუფს მაქსიმალური პოტენციალის გამოვლენის საშუალება მისცეო. არ მგონია, რომ ავტორიტარული ტიპის რეჟისორი ვარ. ჩემთვის უფრო საინტერესოა, რომ ადამიანებში ენთუზიაზმი ავანთო და მივცე საშუალება, მთლიანად დაიხარჯონ. ოღონდ, მე რაც მიჭირავს და რაც ხელუხლებელია, რაც კალაპოტს ქმნის და რაზეც სწორება უნდა ხდებოდეს, - ეს არის იდეა. 

- ანუ იდეაში თანაავტორები არ გჭირდებათ? 

- ჩემი თანაავტორი, დღევანდელ რეალობაში, თქვენი მოგვარე ნიკუშა ანთაძეა. ცალკე კურსიც გვაქვს, იდეის ჩამოყალიბებაში „მესამე გონება“ როგორ უნდა ჩაერთოს. მჯერა, რომ იდეის მოძებნის პროცესში ორი ადამიანის ტვინი უფრო საინტერესო შედეგამდე მიდის. 

- „მესამე გონებას“ რას ეძახით?

- ეს არსებული ტერმინია. როცა ორი ადამიანი ამოცანის ამოხსნაზე, იდეის მოძებნაზე მუშაობს და ამ დროს მათ შორის არის საკმარისი ნდობა, ურთიერთგაგება, გახსნილობა - მათ შორის თანაკვეთაში ირთვება „მესამე გონება“, რომელიც ქმნის იდეას. ვერც გამოიჭერ, ორიდან რომელმა გააჩინა ეს იდეა. „ეგოც“ კომფორტულ, მშვიდ მდგომარეობაშია, რადგან იდეა „ჩვენია“. რეჟისურის შემთხვევაში, მე ვარ ხოლმე იდეის მფლობელი და დანარჩენ გუნდს ვთავაზობ, ვიფიქროთ, როგორ მოვეპყროთ ამ იდეას, რომელიც ფუძეში ხელშეუხებელია. 

 

 

„შემოქმედებითი ტვინი პრობლემებთან გამკლავების ერთ-ერთი ფსიქიკური მექანიზმია.“

 

 

- ნათქვამი გაქვთ: „თავისუფლება არის დისციპლინა, რომელსაც შენს თავს დაუწესებ. იმიტომ, რომ, სხვა შემთხვევაში, შენ სხვის დაწესებულ დისციპლინას მიჰყვები“. თქვენი ახალი მიზანი, რომ სარეკლამო რეჟისურას გასცდეთ და ფილმები გადაიღოთ, თავისუფლების ნაწილს ნამდვილად შეგიზღუდავთ და ამისთვის თუ ხართ მზად?

- რას გულისხმობთ, რომ შემიზღუდავს?

- შეგიზღუდავთ თავისუფალი დროის ერთპიროვნულად განკარგვის საშუალებას; შეგიზღუდავთ იმ რეჟიმს, რომლითაც, სავარაუდოდ, ცხოვრობთ.

- რეჟიმის შეზღუდვა და გარედან დაწესებული ჩარჩოები ახლაც მაქვს. მგონია, რომ საქმეზე მიბმული ადამიანისთვის ასეთი ჩარჩოები ყოველთვის არსებობს. 

- ახლა ხომ დისციპლინის იმ ჩარჩოში ცხოვრობთ, რომელიც თქვენ დაუწესეთ საკუთარ თავს?

- ნაწილობრივ. ოპტიმალური სამუშაო გარემო მაქვს, დილიდან საღამომდე ოფისში ყოფნა არ მიწევს. ჩვენს გრაფიკს ჩვენ თვითონ ვგეგმავთ. მაგრამ როდესაც პროექტი გუნდთან მუშაობას მოიცავს, იქ, რა თქმა უნდა, საერთო წესებში ვსხდებით. ადრე რაც ვთქვი, იმას ვგულისხმობდი, რომ უნდა ვიცოდე - მე რა მინდა, გავაკეთო. ეს თუ მოძებნილი არ მაქვს, შესაბამისად, რომელიმე გარე ფაქტორი ან გარე სუბიექტი გადაწყვეტს, რა უნდა ვაკეთო. შეიძლება, მეჩვენებოდეს, რომ რასაც მინდა, იმას გავაკეთებ... მაგრამ „რასაც მინდა, იმას გავაკეთებ“ არ არის თავისუფლება. თავისუფლებაა, როცა მე თვითონ მაქვს არჩეული კალაპოტიც და ჩარჩოც. დისციპლინაში კი იმის მიმართ პასუხისმგებლობას ვგულისხმობ, რაც ავირჩიე. ძალიან კარგი სპორტსმენი ხომ თავისუფალია? შრომა უწევს, მაგრამ იმ ჩარჩოში, რომელიც თვითონ აირჩია და, ამის გამო, ბედნიერია.

- თქვენ შემოქმედი ადამიანი ხართ, მაგრამ ნათქვამი გაქვთ, მუზების არ მჯერა, მხოლოდ ინფორმაციის მუდმივი მიღების და გადამუშავების მჯერაო. ისიც წავიკითხე, რომ 15 წამიანი მინი-სავარჯიშოები სულ არის თქვენს გონებაში. ნიშნავს თუ არა ეს, რომ ინფორმაციის მიღება-გადამუშავებისთვის სპეციალური საათები არ გაქვთ? ანუ სამსახურს და პირად ცხოვრებას ვერ მიჯნავთ, რადგან თქვენი შემოქმედებითი გონება სულ ძიების და მუშაობის რეჟიმშია?

- საერთოდ, მგონია, რომ შემოქმედებითი ტვინი პრობლემებთან გამკლავების ერთ-ერთი ფსიქიკური მექანიზმია. პატარა ბავშვი მაშინ იწყებს ხატვას, როცა ირგვლივ სტრესული გარემოა, ან სიტყვებით ურთიერთობას ნახატით კომუნიკაცია ურჩევნია. მე ის ბავშვი ვიყავი, რომელმაც, ვერბალური კომუნიკაციის მაგივრად, ორი წლიდან ავირჩიე, რომ ნახატით მეჩვენებინა, რა მინდოდა. დღემდე შინაგანი კონსტრუქცია ამაზე მაქვს აგებული, რომ მირჩევნია, სათქმელი ნამუშევრით გამოვხატო. ამიტომ, არ მგონია, რომ სამსახური და პირადი ცხოვრება გამიჯნული მქონდეს. პირიქით, იდეების წყარო ყოველთვის რეალური ცხოვრებაა. რადგან სარეკლამო ინდუსტრიაში ვმუშაობ, ხშირ შემთხვევაში, სათქმელში თავისუფალი ნაკლებად ვარ: კონკრეტული პროდუქტია, კონკრეტული ბრენდია და მას თავისი სათქმელი აქვს. მაგრამ ყოველთვის ვცდილობ, რომ იმ მომენტში რასაც ვგრძნობ, ან  რასაც მინდა, რომ შევეხო, ჩემს ნამუშევარში ლაიტმოტივად ჩავდო. შეიძლება, პერსონაჟის ქცევაში ავსახო, შეიძლება, ესთეტიკაში გამოვავლინო. აუცილებლად სინთეზია - რას ვგრძნობ მე, როგორც პიროვნება, და რა არის ამოცანა, რომლის ამოხსნაც მინდა. 

- მაშინ, იმას დავუბრუნდები, რომ თქვენთვის ძალიან ღირებულია, რაღაც პირადულიც გააყოლოთ იმას, რასაც ქმნით. რა შეიძლება იყოს ეს პირადული - თქვენი ხედვა? თქვენი გემოვნება? თუ უშუალოდ პირადი გამოცდილება?

- ალბათ, ჩემი თავი რაღაცის გამტარი მგონია. სანამ მე და ჩემი მეუღლე შევხვდებოდით, ცოტა სხვანაირი იდეები მქონდა. ნატალი ფსიქოანალიტიკოსია და ჩემს ფიქრებში, ჩემს შემოქმედებით აზროვნებაში მან თავისი გემო შემოიტანა. ეს ძალიან მსიამოვნებს. ესეც ის არის, „მესამე გონებაზე“ რაც ვთქვით. ერთია, როცა ადამიანი საკუთარ თავზე ფიქრობს - ეს საკმაოდ ჩაკეტილი წრედია. ტვინს აქვს საშუალება, რომ სხვა საკითხზეც იფიქროს და ეს უკვე ორცვლადიანი წრედია; მაგრამ მაინც ჩაკეტილი ხარ შენი ტვინის კომპონენტებით. ყველაზე საინტერესოა, ორი სხვადასხვა ადამიანის გამოცდილება ან ფიქრთა წყობა ერთმანეთს რომ შემოეხვევა და მესამე საკითხზე იწყებს ფიქრს. ეგ სამკუთხედი მომწონს, სადაც მინიმუმ ორი ადამიანის ფიქრები მოულოდნელ ელექტრულ ველს ქმნის. თავს გამტარად ვგრძნობ, რადგან შეიძლება, ვიღაცამ თქვას წინადადება, რომელიც ჩემი ტვინის ფილტრში გაივლის და რაღაც საინტერესოს წარმოქმნის. შეიძლება, მთქმელი ვერც გრძნობდეს, რომ რაც თქვა, მნიშვნელოვანია.  

- თქვენს ნებისმიერ პროდუქტში ხედავთ საკუთარ თავს?

- დიახ, ნამუშევარში რაღაც ფორმით აუცილებლად ვხედავ ჩემს თავს. როდესაც ვხატავ, იქ ძალიან დიდი დოზით ვარ. როცა სარეკლამო ნამუშევარს ვაკეთებ, იქ სადღაც ჩაქსოვილია ჩემი თავი იმიტომ, რომ დიდი დოზით არ უნდა ჩანდეს. გარე მნახველი ჩემს ისტორიას ვერც ნახატში წაიკითხავს, მაგრამ, იმედი მაქვს, რომ იგრძნობს მაინც.

- პანდემიის წლებზე გაქვთ ნათქვამი, რომ რთული პერიოდი გქონდათ, წარსული გადააფასეთ და გადაწყვიტეთ, ბევრი რამ შეგეცვალათ თქვენს ცხოვრებაში. შეიძლება, დელიკატური თემაა, მაგრამ მინდა, გკითხოთ - რა იყო მთავარი, რაც მხოლოდ თქვენი ცხოვრების გადაფასების შემდეგ გაიგეთ?

- ჩემთვის ბიოგრაფიულად დიდი საკითხია. პანდემიამ უცბად ჩააქრო შუქი და ინერციიდან იძულებითი ამოვარდნის, ამოსუნთქვის საშუალება გააჩინა. წარმოიდგინეთ ცხოვრების წესი, რომელიც ახალგაზრდობიდან გაქვს აკრეფილი. თავქუდმოგლეჯილი რომ მიექანები და უცებ შეგაჩერებს გარემოება, ცხოვრების ქსოვილი რომ შეიცვლება - ეს მოხდა. ყველა უარყოფითი მხარის მიუხედავად, ეგ ამოსუნთქვა მე ძალიან წამადგა. არამარტო მე, არამედ ჩემი თაობის ბევრმა ადამიანმა ისე იცხოვრა, რომ ზრდასრულობამდე მისვლა დაუგვიანდა. ცოტა გაეწელათ და მეც, შესაბამისად, გამეწელა ახალგაზრდული „ბრავადა“. რეალურად, ალკოჰოლთანაც და ნარკოტიკებთანაც პრობლემები მქონდა. ოღონდ, იმ დროისთვის უკვე ძალიან მომბეზრდა. პანდემიის პაუზამ მომცა საშუალება, რომ ბევრი რამ შემეჩერებინა, რაც ინერციით მიექანებოდა. 

- ეს არ ვიცოდი. ნათქვამი გაქვთ, რომ ვცდილობ, კომფორტის ზონაში არ გავჩერდე, რადგან მაზარმაცებსო. კომფორტის ზონა რა არის თქვენთვის? არაფრის კეთება დიდი შთაგონების წყარო შეიძლება გახდეს და თქვენ თუ გაქვთ ეს გამოცდილება? 

- ეგ, ალბათ, დიდი ხნის წინ ვთქვი იმიტომ, რომ კომფორტის ზონაზე ახლა ნაკლებად ვშფოთავ. ერთი მაზალო თვისება მაქვს, რომელიც საქმეში ძალიან მადგება - მიყვარს ჩვეულებრივი, ტრივიალური მოვლენის დრამატიზება. ოღონდ, ვისწავლე, რომ ეს მხოლოდ ჩემი შინაგანი სათამაშო უნდა იყოს და ამით ახლობლები ან სხვები არ უნდა დავტვირთო. ეს არის გასართობი იმისთვის, რომ იდეა მოვიდეს, ან გემო მიეცეს რაღაცას, რაც ტრივიალურია. კომფორტის ზონიდან გამოსვლის აუცილებლობაც, თითქოს, ამას ჰგავს. მეორე მხრივ, პანდემიამდე საკუთარ თავთან დარჩენისას სიმშვიდე ნაკლებად მქონდა. ახლა ამის დაფასება ვისწავლე და საკუთარ თავთან დარჩენის დროსაც საკმაოდ კომფორტულად ვარ. მგონია, რომ ეს შემოქმედების წყაროც არის და, რაც მთავარია, რეალურ ცხოვრებასთან ურთიერთობის ნორმალიზებაა. 

 

- იმას გულისხმობთ, რომ ადამიანი გარბის და ამ გაქცევას შემოქმედებით ამართლებს? 

- დიახ, ნამდვილი ცხოვრება არ მყოფნის, ამიტომ, ფანტაზიებში უნდა ვიცხოვრო. ჩემი შემოქმედებითი საწყისი მანდ იყო - ფანტაზიებში. მაგრამ, მგონი, ახლა ვისწავლე, შემოქმედებითი ველი სად მაქვს და რეალური ცხოვრება სად არის. 

 

 

„უცხოური გავლენა, თურმე, ძალიან საჭიროა ჩვენთვის.“

 

 

- დიდი მადლობა ჩვენი საუბრის ამ მონაკვეთისთვის. ჩემთვის ძალიან საინტერესო იყო, როდესაც თქვენ საქმის გადადების ჩვევაზე ილაპარაკეთ და ახსენით, რომ ამ მავნე ჩვევას საფუძვლად უდევს შიში საკუთარი თავის მიმართ. თუ ადამიანი საკუთარ თავს მაღალ თამასას უწესებს, მაგრამ თან დაბალი თვითშეფასება აქვს, იწყებს შფოთვას და საქმის გადადებას „ზეგისთვის“. არის თუ არა აუცილებელი სერიოზული მარცხის განცდა იმისთვის, რომ ადამიანმა ადეკვატურად დაიწყოს საკუთარი თავის შეფასება და შიშის დაძლევა?

- აუცილებლად. ბევრი მიზეზი შეიძლება იყოს, რომ მაგ მახეში გაება, - სადაც თავშესაფარს შენი თავის ფანტაზმურ ვერსიაში ეძებ. მაგალითად, წიგნი არ დამიწერია, მაგრამ, ალბათ, ძალიან მაგარ წიგნს დავწერ - ეს არის ფანტაზია. თან გინდა, რომ ეს წიგნი დაიწეროს, მაგრამ სამი წელი მაგ ფანტაზიით რომ იარო - რა მაგარი იქნებოდა წიგნი, რომელსაც დაწერდი - შენს ფანტაზიაში ეს წიგნი უკვე ბესტსელერი ხდება, ამ წიგნისთვის ყველა გაქებს, ფინანსურადაც მომგებიანია... და წიგნი, რომელიც არ არსებობს, შენს ფანტაზიაში ისეთი მაგარი შეიძლება გახდეს, რომ ვეღარასდროს შეძლო პირველი წინადადების დაწერა ფურცელზე. იმიტომ, რომ პირველი წინადადება ვეღარ იქნება იმის შესაბამისი, როგორი ავტორიც გინდა, რომ იყო. 

- არ ვიცი, გაგიკვირდებათ თუ არა: ახლა გამახსენდა კონკრეტული ადამიანი, რომელიც მელაპარაკებოდა არა მხოლოდ თავის დაუწერელ იდეალურ წიგნზე, არამედ, იმაზეც, რატომ ვერ დაწერს ამ იდეალურ წიგნს. მართლა საოცარი მაგალითია. 

- დიახ, სანამ წიგნს დაწერ, ინსტრუმენტიც გაქვს ხალხთან საურთიერთოდ  - უყვები მათ, როგორი წიგნის დაწერას აპირებ.  რეალურად, სამყაროსთან შენი ფანტაზიით პოზიციონირდები და არა რეალური ნახელავით. 

- გამოსავალი რა არის? 

- გამოსავალი იმ ტკივილის ატანაა, რომ იწყებ წერას და ხედავ - არ გამოგდის. ეს ტკივილი უნდა აიტანო, თანაც, რაღაც პერიოდის განმავლობაში. სიამოვნება იწყება იქიდან, სადაც გაუმჯობესება ხდება შესაძლებელი - ცოტა უკეთესია, ცოტა უფრო გულწრფელია... რაღაცის მისაღწევად აუცილებლად მტკივნეული გზაა გასავლელი. რაც უფრო სოციალურად ნაცნობი ხარ, ან, ჩემს შემთხვევაში, დიდი პოეტი რომ მყავდა მამა - ეს ფაქტორები აღვივებს შეუსაბამობას შენს წარმოსახვით „მესთან“. 

- როცა თამასა არაადეკვატურად მაღალია, ეს ყოველთვის ბავშვობიდან და ოჯახიდან  მოდის? 

- მე მგონია, რომ ყველაფერი ბავშვობიდან მოდის, რაც ჩვენი მოსაგვარებელია ხოლმე მერე, როდესაც ვიზრდებით. მაგრამ სირთულე, რაც ბავშვობიდან მოგვყვება, იმთავითვე მშობლების ბრალი, ან მათი ქმედების შედეგი არ არის. უბრალოდ, სხვადასხვა გარემოდან სხვადასხვა შეიარაღება და სხვადასხვა სისუსტე ეძლევა ადამიანს. არ არსებობს ვინმე, ვინც მარტო შეიარაღებულია და არც ერთი სუსტი მხარე არ გააჩნია. ჩემს შემთხვევაში, მგონია, რომ სირთულე, რაც მომეცა, ზუსტად ეს მაღალი თამასაა, რომელიც მამის ფიგურით მქონდა დაწესებული. ოღონდ, ამან, მეორე მხრივ, კონკრეტული, ჩემთვის სასიამოვნო კალაპოტი გაჭრა - შემოქმედებითი ასპარეზი გამიხსნა. ბევრი უნარი, რაც მაქვს, ან მამის ფიგურის გავლენის შედეგია, ან გენეტიკურია. იმ მხრივ კომფორტულად ვარ, რომ ვიცი, რაღაცები კარგად გამომდის. 

- თქვენს მასალაში, მგონი, ერთ შეუსაბამობას წავაწყდი. ერთი მხრივ, ამბობთ, რომ არსებობს მნიშვნელოვანი საკითხები, რომლებზეც მოქალაქემ აუცილებლად უნდა გამოხატოს საკუთარი პოზიცია. მეორე მხრივ, ამბობთ, რომ ვისაც შემოქმედებითი უნარები აქვს, ჯობია, პროტესტი შემოქმედებაში ასახოს. ეს აზრები არის თუ არა ერთმანეთის საპირისპირო? პროტესტის შემოქმედებით გამოხატვა, სინამდვილეში, გაქცევის ნაირსახეობა ხომ არ არის?

- ამ ორ ნათქვამს შორის მცირე კონფლიქტი შეიძლება იყოს, მაგრამ ახლა ასე ვიტყოდი: არსებობს სამოქალაქო ვალდებულებები და თუ სამოქალაქო საზოგადოების წევრი ხარ, შესაბამისად, სამოქალაქო პოზიციის გამოხატვის სურვილიც უნდა გქონდეს. 

- რას ეძახით სამოქალაქო საზოგადოებას? 

- ჩვენ ყველანი მოქალაქეები ვართ. რაც უფრო თანაბრად ვიგრძნობთ თავს ერთმანეთის მიმართ, მით უფრო ქმედითები ვიქნებით. მაგრამ შემოქმედებით პროტესტში იმას ვგულისხმობდი, რომ ვისაც შემოქმედებითი უნარები აქვს, ამ უნარების არმოხმარება სამოქალაქო საკითხებისათვის სწორი არ მგონია. ყველა მოქალაქის სურვილი უნდა იყოს, რომ პოზიცია გამოხატოს, მაგრამ ვისაც აქვს საშუალება, რომ აზრებს განსხვავებული ფორმა შესძინოს - ეს აუცილებლად უნდა გააკეთოს. გამოსახულებას დიდი ძალა აქვს. ხომ ვიცით, რომ ვიზუალური სიმბოლო არაერთხელ გამხდარა გამაერთიანებელი?! ვიზუალის გავლენა შემოქმედებითი ადამიანის ინსტრუმენტია და ეს ინსტრუმენტი უნდა გამოიყენოს-მეთქი, ამას ვამბობდი. 

- გმადლობთ, გასაგებია. ნათქვამი გაქვთ, რომ ნებისმიერი ადამიანისთვის არსებობს რაღაც, რასაც მასზე უკეთ სხვა ვერ გააკეთებს. ამას „პირად კალაპოტს“ უწოდებთ. ოღონდ, ხსნით, რომ მთავარი სირთულე სწორედ ამ პირადი კალაპოტის პოვნაა. ჩვენნაირ ქვეყანაში პირადი კალაპოტის პოვნა სოციალური სირთულეა, თუ ინდივიდუალური? ყველას აქვს პირადი კალაპოტის ძებნის და პოვნის შანსი? 

- სოციალური კუთხით, ჩვენთან საქმე ჯერ კარგად არ არის. თუნდაც, ჩვენს საფეხბურთო ნაკრებს დავუკვირდეთ. ხვიჩა კვარაცხელიამ დასავლეთში თამაშის პერიოდში გამოამჟღავნა თავისი ნიჭი. გიორგი მიქაუტაძე საფრანგეთშია გაზრდილი. გიორგი მამარდაშვილი ესპანური “ვალენსიას” მეკარეა. მწვრთნელი ვილი სანიოლი გვყავს. უცხოური გავლენა, თურმე, ძალიან საჭიროა ჩვენთვის. ადრეც ასე იყო - წინა საუკუნეშიც და იმის წინა საუკუნეშიც საზღვარგარეთ მიდიოდნენ კონკრეტული სურვილის და ნიჭის მქონე ადამიანები; იქიდან ხდებოდა იმ ღირებულებების და სტრუქტურების იმპორტი, რომლებითაც შეიძლება მუშაობდეს საზოგადოება. მგონია, რომ უფრო ინტენსიური უნდა იყოს დასავლეთში დამკვიდრებული სტრუქტურების და ცოდნის შემოტანა ჩვენს ქვეყანაში. ეს ხელს უწყობს, რომ არსებობდეს კალაპოტები და კონკრეტული ინსტიტუტები გვაგებინებდნენ, რას გთავაზობენ.

- დიახ, ზუსტად ამას ვგულისხმობდი. 

- როცა შემოქმედი ხარ, დასავლეთში ათასი აგენტია, რომელიც კარგ ნამუშევარზე თევზაობს. შენ კი არ ყიდი ნახატს, ის ყიდის. არსებობს სტრუქტურები, რომლებშიც ნიჭი ავტომატურად ახერხებს, რომ რეალიზდეს. ჩვენთან ინდივიდუალურიც სოციალურზეა მიბმული. ადამიანი რომ იზრდება, ვერსია და ვარიანტი, თუ როგორ გაატაროს ცხოვრება, ბევრი არ არის. შესაბამისად, მიმართულების არჩევაც ჭირს. 

 

 

„ჯერ წარსული უნდა გავიგოთ - როდის რა მომხდარა.“

 

 

- ახლა სხვა თემაზე მინდა, აზრი გკითხოთ. როგორც თქვენ ამბობთ, შემოქმედებითი ინდუსტრიის განვითარებას დიდი ბიძგი მისცა მხატვრის და მწერლის ტვინების სინქრონიზაციამ. 21-ე საუკუნეში, თითქოს, ვიზუალმა ყველაფერი შთანთქა. მაგრამ თქვენს შემოქმედებით წყვილში - ქვლივიძე და ანთაძე - გამოსახულებაც და ტექსტიც მნიშვნელოვანია. პირადად თქვენ, როგორც მხატვარი და რეჟისორი, ტექსტს რა როლს ანიჭებთ?

- პირველად იყო სიტყვა. მაგრამ ახლა რა ტანდემიც ახსენეთ - სიტყვებზე მომუშავე არტისტის და ვიზუალზე მომუშავე არტისტის - ეს გასულ საუკუნეში შექმნილი  სტანდარტია ჩვენს ინდუსტრიაში. ასეთი თანამშრომლობა ოპტიმალური გზაა იმისთვის, რომ საინტერესო ვიზუალურ-შინაარსობრივი იდეები გაჩნდეს. ყველაფერი მაინც სიტყვაა, საბოლოო ჯამში. კი ვამბობთ, რომ ვიზუალი მუშაობს, მაგრამ იმ ვიზუალს თავისი სათაური აქვს. ფუძეში არის კონკრეტული წინადადება, რომელიც მერე შეიძლება ვიზუალში გამოიხატოს. 

- ვიზუალის უპირატესობის მიუხედავად, მკაფიოდ ვხედავ იმ ტენდენციასაც, რომ მხატვრები და ფოტოგრაფები ცდილობენ, საკუთარ ნამუშევრებს ტექსტი გააყოლონ. ახლა უცებ ლევან ლაღიძე, დარო სულაკაური, ქეთი მატაბელი, ირინა აბჟანდაძე და გიორგი დუნდუა გამახსენდა. თქვენ როგორ აფასებთ, თქვენს ინდუსტრიაში ვიზუალს და ტექსტს თანაბარი წონა აქვს? ან თანაბარი ხარისხი აქვს? რეკლამებში ჩემთვის ტექსტები ცოტა…

- მოიკოჭლებს? ჩემთვისაც. მეც ეგ დიაგნოზი შემიძლია დავსვა, რომ ძალიან დავიხვეწეთ და წინ წავედით ვიდეოწარმოების კუთხით. გადაღების ტექნიკურ-სტილისტური და უნარებრივი თამასა საკმაოდ მაღალი გვაქვს და საერთაშორისო დონეზეც ვართ. ახლა, მაგალითად, “მეტრო ფროდაქშენმა” კანის ლომების საერთაშორისო ფესტივალზე შესრულებაში გრამპრი აიღო, ევროპულ სააგენტოებთან ერთად. ეს დიდი მიღწევაა. მაგრამ კრეატივისთვის რომ აიღო ასეთი ჯილდო, იდეის ხარისხი უნდა იყოს მაღალი და არა მხოლოდ შესრულების. 

- დღევანდელ ეპოქაში ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობა თვისებრივად გაიზარდა და ამ რეალობას, შესაძლებლობებთან ერთად, საფრთხეც ახლავს. რა არის საჭირო იმისთვის, რომ შემოქმედებითმა ინდუსტრიამ საქართველოში ავთენტური სახე შეიძინოს და უცხოურის ასლად არ იქცეს?

- საინტერესო საკითხია. დიახ, ასეა, რომ ყველაფერზე ხელმისაწვდომობას საკმაოდ დიდი საფასურიც ახლავს. თითოეულ ადამიანს, რომელიც ფიქრობს: “რა მინდა მე?”,  გარე სუბიექტი ჰკარნახობს: “ესეც უნდა გინდოდეს, ისიც უნდა გინდოდეს…” თითქოს, არჩევანი კი არ გაქვს, ყველაფერი გეუბნება, რომ ის შენთვის არის. ამიტომაც, შფოთვითი დაავადებები მომატებულია და ადამიანი ცდილობს, ამ “ყველაფერი გინდას” გაემიჯნოს. 

- როგორ უნდა გაემიჯნოს? 

- დღეს სლავოი ჟიჟეკს ვუსმენდი, რომელიც ამბობდა: მომავლის ტენდენცია ასეთია - არ მომწონს, რომ ყველა ერთმანეთს უნდა დავემსგავსოთ და ყველაფერი მისაღები უნდა გახდეს. რომელიღაც კულტურაში არიან ადამიანები, რომლებისაც მე არ მესმის და ვიღაცისთვის ჩემი ამბავია გაუგებარი; მაგ თანაკვეთაში საინტერესო ამბები ხდება და ეს კულტურული თუ სოციალური განსხვავებები სამყაროს უნდა შევუნარჩუნოთ, რომ ადამიანს თავისი კულტურული, სოციალური თუ რწმენითი დასაყრდენი ჰქონდესო. ჩემთვის საინტერესო აზრია.

- ჩვენი ავთენტურობა როგორ გადავარჩინოთ? ისიც საკითხავია, გადასარჩენია, თუ - მოსაპოვებელი? 

- ესეც ჩემთვის დიდი საკითხია. რასაც დღეს ჩვენს კულტურულ იდენტობად აღვიქვამთ, ხშირ შემთხვევაში, საბჭოთა კავშირის მიერ ჩვენთვის თავსმოხვეული კულტურული იდენტობაა. მგონია, რომ თვითდიაგნოსტირება უნდა ვისწავლოთ და ამისთვის ჯერ წარსული უნდა გავიგოთ - როდის რა მომხდარა. მხოლოდ შემდეგ შეგვიძლია, დასკვნები გამოვიტანოთ. ქვეყნის ისტორიები ადამიანის ისტორიებს ჰგავს - წარსულში რაც მოგსვლია, ის თუ არ გადაამუშავე, მაგ ტვირთის ტარება მთელი ცხოვრება მოგიწევს. ჩვენ, როგორც ქვეყანას, არ გადაგვიხარშავს საბჭოთა კავშირი, სამოქალაქო ომი, მიშას პერიოდი… არაფრისთვის თვალი არ გაგვისწორებია და არ გვითქვამს - ეს კარგი იყო, ეს ცუდი იყო; აქ ასე მოვიქეცი, იქ ისე მოვიქეცი…

- სისტემურად არ გაგვიკეთებია, თორემ ფრაგმენტულად ამ თემებზე სულ ვსაუბრობთ. 

- დიახ, ზუსტად - სისტემურად და კოლექტიურად ეს არ გაგვიკეთებია. ზოგჯერ ვამბობთ, რომ ერთ მუშტად შეკრული ერი ვართ. ერთ მუშტად შეკრულობითვე ვატარებთ ბევრ ტყუილს და ილუზიას ჩვენი წარსულის შესახებ. მტკივნეული იქნება სიმართლისთვის თვალის გასწორება, მაგრამ აუცილებელია იმისთვის, რომ გავარჩიოთ - რა არის ჩვენი და რა არის თავსმოხვეული. 

 

 

„არ უნდა გეგონოს, რომ იმაზე მნიშვნელოვანი ხარ, ვიდრე შენ გარშემო ადამიანური სივრცეა.“

 

 

- ნათქვამი გაქვთ, რომ სიკვდილთან შეჭიდების ორი გზა არსებობს - შვილი გყავდეს და დანიშნულება გქონდესო. თქვენ სად ხართ, სიკვდილთან შეჭიდების გზაზე? 

- ჩემს დანიშნულებას ვგრძნობ და, მაგ მხრივ, კარგად ვარ. შვილი ჯერ არ მყავს, მაგრამ მინდა, რომ ცოტა ხანში მყავდეს. კოვიდის პერიოდში ძალიან ახლოს განვიცადეთ, რომ სიკვდილი რეალურია და ეს სერიოზული სტრესი იყო. ბევრისთვის კოვიდი სიკვდილთან შეხების წერტილიც აღმოჩნდა. მაგრამ ეს ილუზია, რომ უკვდავები ვართ, კარგი არ არის. ჯობია, იცოდე, რომ ცხოვრება სასრულია და, აქედან გამომდინარე, რაღაცები გააკეთო და რაღაცები არ გააკეთო. არ მგონია, რომ ახლა სიკვდილის შიშით ვიყო შეპყრობილი. ვიცი, რომ ბევრი რამ კიდევ მაქვს გასაკეთებელი. არ ამომიწურავს კი არა, რაღაცების კეთება არც დამიწყია. ამიტომ, საინტერესოა, წინ რასაც ვხედავ. 

- კოვიდი რამდენჯერმე ვახსენეთ. იმ პერიოდში ხშირად გვესმოდა, რომ არაფერი აღარ იქნება ისეთი, როგორიც კოვიდამდე იყო. ფიქრობთ, რომ მართლა შეიცვალა გარემო ან ადამიანი? 

- გარდატეხას ნამდვილად ვხედავ, მაგრამ ხშირად ვფიქრობ ამაზე და მგონია, რომ ჯერ საკმარისი დრო არ გასულა შედეგების შესაჯამებლად.

მთელ დედამიწაზე რომ შეზღუდვა დაწესდა, ეს დიდი ამბავია. ჯერ ისიც არ ვიცით, შეზღუდვა კონტროლის დაწესების სურვილმა განაპირობა, თუ გარდაუვალმა აუცილებლობამ. 

- თუ არის თქვენში ღირებულება, რომელიც, დროსთან ერთად, ენერგიისგან იცლება? 

- (პაუზა) ზოგადად, ალბათ, ნაკლებად ლაღი ვარ იმასთან შედარებით, როგორიც ვიყავი. ორ კონკრეტულ რამეს ვიტყვი. ერთი, ალბათ, ის არის, რომ სოციალურად ნაკლებად აქტიური ვარ, ნაკლებად მაინტერესებს ხალხში გათქვეფა და ჩემი თავის პრეზენტაცია ბევრი ადამიანის წინაშე. მანამდე ეს ჩემთვის აუცილებელი იყო. თან შფოთვა ახლდა და ამიტომ ალკოჰოლის მიღება აუცილებლად მიმაჩნდა, რომ საინტერესო ვყოფილიყავი სხვებისთვის. თრობას რომ მოვუკელი, ავტომატურად ამის აუცილებლობაც მომეხსნა, რომ, გინდა თუ არა, ყველას უნდა ვუყვარდე და ყველაზე შთაბეჭდილება უნდა მოვახდინო. არ მგონია, რომ მაგ ღირებულების ჩამოშორება მენანება. 

- პირადად თქვენი ძალა რაშია? 

- ჩემი ძალა, მგონი, ის არის, რომ ამოცანების ამოხსნა შემიძლია. ამ შესაძლებლობას ჩემში შემოქმედის და მეცნიერის თანაკვეთა მაძლევს. ამიტომ ვთქვი, მუზა არ მჭირდება-მეთქი. საიდანღაც რაღაც მოვა და გამანათებს - ეს ჩემი შემთხვევა არ არის. ჩემს შემოქმედებას მეცნიერული მხარეც აქვს და, ალბათ, ძლიერი იმაში ვარ, რომ რაღაც ამოცანა, რომელიც დასახულია ან ჩემ მიერ, ან სხვის მიერ, ან საზოგადოების მიერ, შემიძლია, კარგად ამოვხსნა შემოქმედებით ენაზე. 

- რა არის ერთი სიტყვა ან ერთი ფრაზა, რომელიც მთელი თქვენი ცხოვრების მეგზურად გამოდგება?

- რთული კითხვაა. ერთხელ ბათუმში ვიყავი. წყლის გამათბობელი არ მუშაობდა და გაბრაზებულმა დავურეკე სახლის პატრონს - შესაკეთებელია-მეთქი. მოვიდა, დახედა, ნახა, რომ არ მუშაობს და თქვა: “მაი არაა პრობლემა; რომც იყოს პრობლემა, მაინც არაა პრობლემა.” იმის შემდეგ, რაღაც გარემოება ამ მიდგომიდან თუ გადამაგდებს, სულ ვცდილობ, ისევ მაგ რელსზე დავაბრუნო ჩემი თავი. 

- დიდი მადლობა უაღრესად საინტერესო საუბრისთვის. ინტერვიუს დავასრულებთ თქვენი კომენტარით ცნობილი ადამიანების ორ გამონათქვამზე. პირველი ციტატა ეკუთვნის ფრანგ ფილოსოფოსს, მწერალს - მიშელ დე მონტენს (1533-1592): „ყველაზე მეტი, რაც ადამიანს შეუძლია, ის არის, რომ დროის შესაბამისად იცხოვროს.“

- ალბათ, იმის ადეკვატური უნდა იყო, რაც შენ გარშემო ხდება. ამპარტავნება არ უნდა გქონდეს და არ უნდა გეგონოს, რომ იმაზე მნიშვნელოვანი ხარ, ვიდრე შენ გარშემო ადამიანური სივრცეა. მგონია, რომ რაღაცას უნდა ემსახურო და სასარგებლო იყო არამარტო საკუთარი თავისთვის, სხვისთვისაც. ალბათ, ეს არის დროის შესაბამისად ცხოვრება. 

- მეორე ციტატის ავტორია ქართველი ფილოსოფოსი მერაბ მამარდაშვილი (1930-1990): „ადამიანის ერთ-ერთი უმთავრესი პრობლემაა, თუ რა ადგილი უჭირავს მას სინამდვილეში.“

- მე მგონი, ეს ფრაზა იმ ილუზიებისგან გათავისუფლებას ეხება, რაზეც უკვე ვისაუბრეთ. ნამდვილი ადგილის ერთ მხარეს თავდაჯერებულობის ნაკლებობა და საკუთარი თავის ვერშეფასებაა, ხოლო მეორე მხარეს არის ისევ თავდაჯერებულობის ნაკლებობა, რომელიც გარწმუნებს, რომ არაჩვეულებრივი ხარ. თუ საკუთარ თავს ადეკვატურად ვერ აღიქვამ, ილუზია ან ერთ მხარეს გადაგაგდებს, ან მეორე მხარეს. 

- მაგრამ რას ნიშნავს - რა ადგილი უჭირავს ადამიანს სინამდვილეში? რა ადგილი უჭირავს საზოგადოებაში? ოჯახში? საკუთარ თავთან? 

- ყველაფერს მოიცავს. ცხოვრებაში რაღაც დრო უნდა დაუთმო საკუთარი თავის ამოხსნას. გარე სამყაროსთან ურთიერთობა იმაზეა დამოკიდებული, თუ რა ურთიერთობას დაამყარებ შენს თავთან. ალბათ, ჯერ საკუთარ თავში უნდა გაერკვე, მერე მოიკითხო, რა გეკუთვნის გარემოსგან და მერე გადაწყვიტო, რა შეგიძლია, შემატო სამყაროს. 
 

ფოტომასალა: ირაკლი გედენიძე