- ვერო, რომ შეგეძლოთ, თქვენთვის ძვირფას ადამიანს ერთი მნიშვნელოვანი თვისება მიანიჭოთ, რა თვისება იქნებოდა? 

- პირველი, ვინც გამახსენდა, ჩემი 17 წლის ძმაა. ჩვენ ძალიან განვსხვავდებით ერთმანეთისგან. მე სულ დავალებულად ვგრძნობ თავს დედაჩემის მიმართ, ჩემი ძმა კი ფიქრობს, რომ რასაც დედა მისთვის აკეთებს, როგორც ზრუნავს - ეს მისი მოვალეობაა. ასევე ფიქრობს სხვებზეც. ჩემთვის ეს გაუგებარიც არის და მიუღებელიც. ერთადერთი, ვის მიმართაც მადლიერების მომადლებული განცდა აქვს, მე ვარ, რადგან თავის დროზე ავუხსენი, რომ არ ვარ ვალდებული, მასზე ვიზრუნო - იმიტომ ვზრუნავ, რომ ეს ჩემი კეთილი ნებაა. ჩემს ძმას მივანიჭებდი მადლიერების მეტ განცდას - დედაჩემის მიმართ და სამყაროს მიმართაც. ზოგადად, გაბრაზებული ბავშვია, როგორებიც თინეიჯერები არიან ხოლმე. სულ უსამართლობის განცდით ცხოვრობს, ყველაფერი უსამართლოდ ეჩვენება. 

- თქვენც ხომ ასეთი იყავით? 

- დიახ, მეც ზუსტად ასეთი ვიყავი და ასეთი ვარ დღემდე. 

- ოდესმე თუ გინატრიათ, რომ უფრო მეტი თანაგრძნობის ან თანადგომის უნარი გქონოდათ საკუთარი თავის მიმართ?

- მალე ოცდაცხრა წლის გავხდები და, მთელი ამ ხნის განმავლობაში, უკიდურესად კრიტიკული და მომთხოვნი ვარ საკუთარი თავის მიმართ. ეს ძალიან დამღლელიც არის და უსამართლოც, რადგან თვითაღქმის ჯანსაღ შესაძლებლობას მართმევს. მუდმივად მგონია, რომ ყველაფერი შემიძლია და იმაზე ნაკლებს ვაკეთებ, ვიდრე შემიძლია. სწორედ თანაგრძნობა მიჭირს საკუთარი თავის მიმართ. 

- თანაგრძნობიდან თანადგომამდე დიდი მანძილია. საკუთარი თავის თანადგომის რა გამოცდილება გაქვთ? 

- ბოლო პერიოდში, საკუთარ თავს სულ ვეუბნები: რა დროს შენი სტრესი და დეპრესიაა, როცა ადამიანები ციხეში არიან... ამ პროცესში, თანადგომის ნაკლებობა, ძირითადად, გამოწვეულია გადამეტებული კრიტიკულობით და, ასევე, სულ გარეთ ყურებით. 

- „გარეთ ყურება“ რას ნიშნავს? 

- მაგალითად, ეს პროტესტი ხომ ძალიან ფლუქტუაციურია - ადის და ჩადის. ჩემს თავს არ ვაძლევ უფლებას, რომ „ჩავიდეს“ - ანუ დუნე, „ჩაწოლილი“ პერიოდი მქონდეს. თუ მაინც მაქვს, მაქსიმალურად ვცდილობ, ამასთან არ დავყოვნდე, რაც თითქმის მთლიანად გამორიცხავს საკუთარი თავის მიმართ თანადგომას.  

- არაერთხელ გითქვამთ, რომ ფსიქოთერაპიას გადიხართ. შეგიძლიათ, აგვიხსნათ, თქვენთვის რა არის მნიშვნელოვანი, რითიც ახლანდელი ვერო ადრინდელი ვეროსგან განსხვავდება?  

- ახლანდელ ვეროს შეუძლია საკუთარი თავის მაქსიმალურად ობიექტურად აღქმა - თავისი მინუსით და პლუსით... ჩრდილებით, ბნელი მხარეებით - და ამ ყველაფრის მიღება. ეს პროცესი ფსიქოთერაპიით დაიწყო. მაგალითად, მე ვარ ნეიროდივერსიული ადამიანი. ეს ნიშნავს, რომ ჩემი ტვინი ტიპურად არ არის მოწყობილი. ყურადღების დეფიციტი და ჰიპერაქტივობის აშლილობა ის დიაგნოზია, რის გამოც ჩემი ტვინი განსხვავებულად ფუნქციონირებს. 

- ეს რას ნიშნავს? 

- ტვინი საკმაოდ შემოქმედებითია, მაგრამ ძალიან უჭირს კონცენტრაცია; უჭირს ხანგრძლივ, რუტინულ საქმეებში ჩართვა. საკუთარ თავს ყოველთვის განვსჯიდი ამის გამო. ყოველთვის მეგონა, რომ სულელი ვიყავი, რადგან სტანდარტულ გარემოში განათლებას ვერ ვიღებდი. ვერ ვხსნიდი, რატომ ვერ ვსწავლობდი უნივერსიტეტში, მაგრამ აკადემიური წელი რომ ავიღე, რატომ ვიჯექი ეროვნულ ბიბლიოთეკაში და რატომ ვკითხულობდი წყაროებს ქართულ მითოლოგიაზე; საერთოდ, რატომ მქონდა ეს ობსესია ქართული მითოლოგიის მიმართ. 

- თუ სწორად ვიცი, სოციალურ მეცნიერებებს სწავლობდით თავისუფალ უნივერსიტეტში. 

- დიახ. და დიაგნოზმა, იცით, რა მომცა? მივხვდი, რომ ჩემი ტვინი ასეა მოწყობილი, ეს არსად აღარ წავა. მაგრამ საკუთარი თავის, საკუთარი ტვინის შეცნობამ მიმახვედრა, რომ, სინამდვილეში, ცოდნას მოწყურებული ადამიანი ვარ. ყველაზე მეტ დოფამინს ჩემი ტვინი მაშინ გამოიმუშავებს, როცა რაღაც ახალს ვიგებ. სიყვარულის გამოხატვის ასეთი ენა მაქვს, რომ ჩემიანებს მობეზრებამდე ვუყვები, მაგალითად, პატარა გეპარდები როგორ იზრდებიან. უბრალოდ, მივხვდი, რომ განათლების სტანდარტული ჩარჩო ის გარემო არ არის, სადაც ჩემი ტვინი თავის მაქსიმუმს ავლენს. 

- ესე იგი, თერაპიამ ის მოგცათ, რომ რაც თქვენში გაუგებარი იყო, გასაგები გახდა? 

- ერთი, რომ გასაგები გახდა და მეორე - რაც ჩემს სუსტ მხარედ მიმაჩნდა, აღმოვაჩინე, რომ ჩემი ძლიერი მხარეა. 

- თქვენ ამბობთ, რომ სანამ თქვენი იდენტობა „დაალაგეთ“, თვითრეფლექსიის ხანგრძლივი პროცესი გაიარეთ. ბოლოს, ასე ჩამოყალიბდით: „ჩემს იდენტობაში ყველაზე ძლიერია, ვერო რომ მქვია. მეორეა, რომ ქალი ვარ, მესამე - დევნილი ვარ, მეოთხე - რეგიონიდან ვარ.” შეგიძლიათ, აგვიხსნათ, რატომ დასჭირდა ღრმა თვითრეფლექსია ამ იდენტობების გარკვევას? თითქოს, ძალიან „ადვილი“ იდენტობებია. 

- ყველაფერმა, რაც ჩამოთვალეთ - ჩემში, შიგნით, დიდი უარყოფის ეტაპი გაიარა. დავიწყოთ იმით, რომ ჩემი სახელია ვენერა. მთელი ბავშვობა ამ სახელის გამო დამცინოდნენ. არადა, ჩემი ოჯახისთვის ძალიან ძვირფასი ადამიანის - ბებიის - სახელი მქვია. ეს სახელი ერქვა მამაჩემის მამიდას, რომელიც იმ წელს გარდაიცვალა, მე რომ უნდა დავბადებულიყავი. დაიბარა და ითხოვა - თუ მელუებში გოგო გაჩნდება, მინდა, ვენერა დაარქვათო. გავჩნდი მე და დამარქვეს ვენერა. ამის შემდეგ, სულ ჩემი სახელის დამალვაში ვიყავი. პირველ კურსზეც კი, საველე პრაქტიკა გვქონდა და სანამ სამარშრუტო ავტობუსში ჩავსხდებოდით, გვარებს კითხულობდნენ. ამ დროს 18 წლის ვიყავი და ვლოცულობდი, რომ მხოლოდ გვარით შემოფარგლულიყვნენ, სახელი არ ეთქვათ. „ვეროდან“ დაიწყო „ვენეროს“ მიღებაც, „ვენერას“ მიღებაც... ახლა რომ გიყვებით, ვენერა მქვია-მეთქი, ეს ყოველთვის ასე არ იყო; ესეც მოპოვებული და მიღებულია, რომ ჩემი სახელი ჩემი ნაწილია. ახლა მიყვარს, რომ ვერო მქვია და არა რომელიმე გავრცელებული სახელი.  

- სახელის მიღება თერაპიამდე მოხდა? თუ შემდეგ? 

- მანამდე. სამწუხაროდ, ეს მიღება გარე ვალიდაციამ მოიტანა: მეუბნებოდნენ, რა მაგარია, რომ ასეთი უცხო სახელი გქვიაო! ამას განვიცდი, რომ მაინც „გარედან“ დამჭირდა ვიღაცის თქმა - არა უშავს, თუ ვერო მქვია. 

 

 

„დევნილობა ჩემი იდენტობის ყველაზე რთული და მძიმე ნაწილია.“

 

 

- მეორე იდენტობა იმას ეხება, რომ ქალი ხართ. 

- ჩვენი საზოგადოება უკიდურესად პატრიარქალურია. ამაში თეორიებს კი არ ვგულისხმობ, არამედ, ვგულისხმობ, თუ როგორ გამოცადა ჩემმა სხეულმა, ჩემმა ბავშვობამ; თუ როგორ მაგრძნობინა გარემომ, რომ გოგო ვარ და ქალი ვარ. ამისთვის საამაყო პირობები არ ყოფილა. მაგალითად, მთელი ჩემი ცხოვრება მიღებდნენ, როგორც სხვანაირ გოგოს. „გოგოებისნაირი კი არ ხარ, ძმაკაცი გოგო ხარ! ჯიგარი გოგო ხარ!“ ამის მიმართ საკმაოდ დიდი მიუღებლობა მქონდა იმიტომ, რომ შინაგანად ვიცოდი, რამდენად ფემინური ქალი ვარ. ბავშვობაში თმის ბუდობრივი ცვენა მქონდა და მომიწია, რომ თავი გადამეპარსა. მაგ პერიოდში სრულიად გამიუქმდა გენდერის აღქმა. კაბას ვეღარ ვიცვამდი, მეგონა, რომ ბიჭივით გამოვიყურებოდი. მთელი ცხოვრება მინდოდა, ბევრად ფემინური ვყოფილიყავი, ვიდრე ვიყავი. დღემდე ასეა. მაგრამ თუ მინდა, რომ ძლიერ ქალად აღმიქვამდნენ, ანუ ქალად, რომელსაც ენას მარტივად ვერ შეუბრუნებ და მარტივად ვერ დაჩაგრავ, ასე უნდა გამოვიყურებოდე - ანდროგინულად. სხვათა შორის, ძალიან ფემინურად მაცვია ხოლმე, მაკიაჟიც მიკეთია, მაგრამ არის ჩემში ეგ „ძლიერი ქალის“ ხატი - თუნდაც, როგორ ვლაპარაკობ... ხშირად მიფიქრია, რომ ძალიან ბევრს ვიგინები. ვამბობ ხოლმე, რომ ჩემთვის ეს თერაპიულია. მაგრამ საჯარო სივრცეში რომ ვიგინები, ზუსტად ვიცი, ამას რატომ ვაკეთებ - იმიტომ, რომ ტერიტორია მოვნიშნო, სადაც ვერავინ დამიწესებს საზღვრებს, როგორც ქალს. ამ ჩემს ტერიტორიაზე ისე ვილაპარაკებ, როგორც მინდა. 

- ეს როდის მოხდა? 

- ეს მოხდა, როცა ტიკ-ტოკზე გავაქტიურდი. თავიდან ძალიან მოწიწებული ვიყავი. წიგნების შესახებ ვყვებოდი. ერთხელ ბაბლუანის „მზე, მთვარე და პურის ყანა“ გავაკრიტიკე. ვთქვი, რომ ერთ-ერთი ყველაზე ცუდი წიგნია, რაც წამიკითხავს და ამას ჩემი არგუმენტებით ვხსნიდი. ლიტერატურათმცოდნე არ ვარ, მაგრამ ვარ ხარისხიანი მკითხველი. ვხსნიდი, რომ მწერალმა შენს პერსონაჟს არ უნდა დამართო ის, რასაც ბაბლუანი მართებს მხოლოდ იმისთვის, რომ ემპათია გამოიწვიოს, ან გააოგნოს მკითხველი. შენს მკითხველსაც არ უნდა მოექცე ასე. ძალიან მოწიწებულად ვხსნიდი. მაგრამ გადამიარეს, მითხრეს, შენ ვინ ხარო. „შტერი გოგო!“ - ასე მომმართავდნენ. მაშინ მივხვდი, რომ ამათთან გინდ მოწიწებული იყავი, გინდ - უზრდელი, მნიშვნელობა არ აქვს; ამიტომ, მოდი, ისე შემოვსაზღვრავ ჩემს საჯარო საზღვარს, რომ ორჯერ მაინც დაფიქრდნენ, სანამ „შტერ გოგოს“ დამიძახებენ. ამის შემდეგ, ბევრად უფრო ხისტი გავხდი საჯარო სივრცეში. ოღონდ, ბუნებრივადაც  ხისტი ადამიანი ვარ. 

- ქალურობის იდენტობასთან დაკავშირებული წინააღმდეგობა როდის გადალახეთ?  თერაპიამდე თუ შემდეგ? 

- ამ პროცესში ცხოვრება და თერაპია ერთდროულად მონაწილეობდა. ეს გადავლახე მაშინ, როდესაც ჩემს თავს გამოვუტყდი, რომ ვეძიებდი და ვსაჭიროებდი კაცების ვალიდაციას, მათი მხრიდან აღიარებას. როგორც კი ამაში საკუთარ თავს გამოვუტყდი, ვალიდაციის საჭიროება დასრულდა. მაგრამ მეორე უკიდურესობაში გადავვარდი - კაცების მხრიდან აღიარება სრულიად მიუღებელი გახდა. თუმცა, დაახლოებით, ორ წელიწადში ესეც დასრულდა - არანაირი ღირებულება აღარ ჰქონდა ჩემთვის, ვიღაც კაცისთვის მოსაწონი და სტანდარტულად კარგი ქალი ვიყავი, თუ არა. ახლა ვამბობ, რომ ქალურობა ჩემში, გარემოებების მიხედვით, სხვადასხვანაირია - მუდმივად ვმოძრაობ ექსტრემალურად ფემინურ და ექსტრემალურად მასკულინურ ვეროს შორის. ორივე ჩემი ნაწილია, ორივე ძალიან ძვირფასია. რაც მთავარია, გადავწყვიტე: თუ ორივე იდენტობას თავისი ცუდი მხარე აქვს, მოდი, მე ჩემი თავი ვიქნები - ეს არის ამ პროცესის საბოლოო შედეგი. 

- მესამე იდენტობა არის დევნილობა. იმის მიუხედავად, რომ  ოჯახის ოჩამჩირიდან წამოსვლის შემდეგ დაიბადეთ, მაინც დიდხანს გამოგყვათ დევნილობის ტრავმა. 

- დევნილობა ჩემი იდენტობის ყველაზე რთული და მძიმე ნაწილია, რადგან მას ყველაზე მეტი ჩაგვრა უკავშირდება, ოღონდ, არა პერსონალური, არამედ, კოლექტიური ჩაგვრა. ასევე, უკავშირდება ძალიან დიდი მარტოობის განცდა. ყველაზე ირონიულია, რომ ჩემნაირ ადამიანს, რომელსაც საკმაოდ სერიოზული სოციალური კაპიტალი აქვს - პოსტს რომ დადებს, ვიღაც წაიკითხავს; ვიდეოს რომ ჩაწერს, ვიღაც ნახავს; ქუჩაში რომ გამოვა, ვიღაც გამოელაპარაკება;  - მეც კი მრიყავს ჩემი დევნილობა. წინა კვირაში დევნილმა კაცმა, ზამირ კვეკვესკირმა, თავი დაიწვა დევნილების სააგენტოსთან. ეს ამბავი მხოლოდ „ნეტგაზეთმა“ და „რადიო თავისუფლებამ“ გააშუქა. ჩემს პოსტებს შორისაც კი, ყველაზე ნაკლები აქტიურობა იმ ორ პოსტზე იყო, რომლებიც ამ ამბავთან დაკავშირებით დავწერე. დიდი უიმედობა დამეუფლა. ამ ამბავმა ემოციურად მნიშვნელოვნად დამაშორა პროტესტს. 

- რატომ?     

- დავიწყე ფიქრი, თუ რატომ არ არის საზოგადოება ემპათიური დევნილების მიმართ. დევნილმა ადამიანმა რა უნდა გააკეთოს იმაზე მეტი, რომ თავი მოიკლას?! საკუთარი სხეული და, ზოგჯერ, სიცოცხლე შესწიროს იმას, რომ შენი ყურადღება იყიდოს?! შენი,  როგორც სახელმწიფოსი; შენი, როგორც თანამოქალაქის, თანამებრძოლის.  ამ კითხვაზე არადევნილებისგან მივიღე პასუხი, რომ დევნილების თემი აქტიური არ არის. მაგრამ ეს ტყუილია. საშუალოდ ორ წელიწადში ერთხელ ამ თემიდან ვინმე ან თავს იწვავს, ან საიდანღაც ხტება და თავს იკლავს. ყველა უბანს, სადაც დევნილები კომპაქტურად ცხოვრობენ, აგებს ხელისუფლება. 2024 წლის არჩევნებშიც „ქართულმა ოცნებამ“ დრამატულად წააგო დევნილების უბნები. ეს თემი ყველაზე ოპოზიციურად არის განწყობილი, რადგან სხვა გზა არ გააჩნია. ვერ მივხვდი, ეს ხალხი რას ითხოვს დევნილების თემისგან - რა ტიპის წინააღმდეგობას დააფასებს? ამ სახელმწიფომ, „ნაციონალური მოძრაობის“ დროს თუ „ქართული ოცნების“ დროს, ყველაფერი გააკეთა იმისთვის, რომ დევნილების თემი მოენიშნა მსხვერპლად, თან დაერცხვინა ამ მსხვერპლობის გამო და გაეჩუმებინა. 

- ფიქრობთ, რომ ეს მიზანმიმართულად ხდებოდა? 

- კი არ ვფიქრობ, დარწმუნებული ვარ. სახელმწიფო ტოტალურად ქმედუუნარო იყო დევნილების მიმართ - განსახლების პოლიტიკა იქნებოდა, სოციალური და ეკონომიკური ინტეგრაცია თუ ფსიქო-სოციალური რეაბილიტაცია. არაფერს არ ქმნიდნენ ამ თემისთვის. ერთადერთი, რაც მოახერხეს, ის იყო, რომ დევნილები საერთოდ გააქრეს დღის წესრიგიდან, ვითომ, არ არსებობენ. 

- კომპაქტური ჩასახლების ადგილები, დიდწილად, უკვე დაშლილია, როგორც ვიცი. 

- ვერ ვიტყვი ასე. კომპაქტური ჩასახლების ყველა დიდ ადგილზე, მაგალითად, ბაგების სტუდქალაქში - ისევ დევნილები ცხოვრობენ. დროებითი კომპაქტური ჩასახლება ჰქვია და კი გავიდა სამი დეკადა. ამ კაცს, ვინც თავი დაიწვა, ახლა მიაქციეს ყურადღება და ახლა აპირებენ, რომ სახლი მისცენ. ეს არის ფასი, რომელიც დევნილმა უნდა გადაიხადოს. ამას ახლავს უდიდესი სიღარიბე. როდესაც აფხაზეთიდან დევნილები დანარჩენ საქართველოში ჩამოვიდნენ, როგორც ბებიაჩემი იხსენებს, ჰუმანიტარულ დახმარებას უყოფდა მეზობლის ბავშვებს. ამან დევნილების მიმართ გაღიზიანება გამოიწვია. 

- მოსახლეობა დანარჩენ საქართველოშიც ძალიან გაჭირვებული იყო. ალბათ, ამიტომ გამოიწვია აგრესია ლუკმის გაყოფამ.  

- დიახ, ზუსტად. ეს აგრესია მერე დევნილების დარცხვენის დამატებით მექანიზმად იქცა. დევნილს არ ჰქონდა უფლება, რომ წაეგო ცხოვრებასთან. მე დევნილობაზე ლაპარაკი იმის შემდეგ დავიწყე, რაც ვერავინ შემარცხვინა დევნილობით. დევნილები, როგორც თემი, როგორც ელექტორატი, მოსახლეობის რვა პროცენტია. ეს თემი იმ დროსაც კი ვერ გახდა აქტუალური, როცა წინასაარჩევნოდ ომით დაშინება აღმოჩნდა მთავარი თემა. მათთვის მაშინაც კი არავის აზრი არ უკითხავს. 

 

- მეოთხე იდენტობა ის არის, რომ რეგიონიდან ხართ. ათი წელია, თბილისში ცხოვრობთ, მაგრამ ოზურგეთის სოფელ შემოქმედში გაიზარდეთ და სკოლა იქ დაამთავრეთ. გვიამბეთ, თქვენი ღირებულებების სისტემა როგორ ჩამოყალიბდა: რა როლი ჰქონდა გარემოს და რა როლი ჰქონდა წიგნებს, რომლებსაც კითხულობდით. 

- 18 წელი რეგიონში ვცხოვრობდი, მაგრამ მესამე კლასიდან მეხუთე კლასის ჩათვლით, თბილისში, 126-ე საჯარო სკოლაში ვსწავლობდი. ყოველთვის ვამბობ, რომ არაფერში ისე არ გამმართლებია, როგორც იმაში გამიმართლა, რომ მეექვსე კლასიდან სწავლა რეგიონში გავაგრძელე. 

- რატომ?

- თბილისელი ბავშვები უკიდურესად მტრულად იყვნენ განწყობილები სხვადასხვა სოციალური ჯგუფის წარმომადგენლების მიმართ. მესამე კლასში გურულ დიალექტზე ვლაპარაკობდი და ამის გამო დამცინოდნენ. ჩემი კლასელი ბიჭი იყო საუკეთესო მოსწავლე - სახელი და გვარი ახლაც მახსოვს. მე რომ გადავედი, კარგად ვსწავლობდი და მასზე უკეთესი ქულები მოვაგროვე. ეს ბიჭი გაბოროტებული ამბობდა, იმიტომ უწერენ ქულებს, რომ სოფლელია და ეცოდებათო. სიღარიბის მომენტიც ძალიან მნიშვნელოვანი იყო. თანაკლასელ გოგონას პასტების ჩასაწყობი ლამაზი პენალი ჰქონდა და ისე მშურდა...  არ მათამაშებდა. ამ გოგოს სახელი და გვარიც მახსოვს. 

 

 

„ბევრად უფრო კონსერვატორი ვარ, ვიდრე ჩანს.“

 

 

- სოფელში რომ დაბრუნდით, ამჟამინდელი ღირებულებები იქ ჩამოგიყალიბდათ? 

- როცა დავბრუნდი, ბავშვები, რომლებიც დამხვდნენ, ჩემნაირები იყვნენ. უმნიშვნელოვანესი როლი იმან ითამაშა, რომ მეექვსე კლასშივე, ოზურგეთის არაფორმალური განათლების ცენტრში მივედი. ეს ცენტრი გახსნილი ჰქონდა „ახალგაზრდა პედაგოგთა კავშირს“, რომლის დირექტორიც მარინა თოფურიაა. 

- ვახუშტი მენაბდის დედაზე ვლაპარაკობთ. 

- დიახ, ვახუშტის დედაა მარინა თოფურია. მარინას ჰქონდა ლიდერთა სკოლა, სამი კლუბით: დებატების, ჟურნალისტიკის და სადისკუსიო. თბილისში ბავშვებს გაგონილი რომ არ ჰქონდათ ფრაზა „გენდერული თანასწორობა“, ჩვენ ოზურგეთში დებატებს ვმართავდით. მაშინ სახალხო დამცველი გიორგი ტუღუში იყო და მის ოფისში მოხსენება ჩამოვიტანე იმასთან დაკავშირებით, რომ სკოლაში გათბობა არ გვქონდა. ამ შეხვედრას განათლების სამინისტროდან მოსული სტუმრებიც ესწრებოდნენ. სადისკუსიო კლუბში წიგნებს ვკითხულობდით, ჩვენს გაზეთს ვქმნიდით. გულწრფელად არ ვიცი, ვინ ვიქნებოდი, ლიდერთა სკოლა რომ არ ყოფილიყო. იმ გარემოში ვინც იყრიდა თავს - ბავშვებს ვგულისხმობ - დღეს მათ ნაწილს საზოგადოება კარგად იცნობს. 

- ანა აბაშიძეც დადიოდა ლიდერთა სკოლაში, არჩილ თალაკვაძეც, თუ სწორად მახსოვს. 

- დიახ, გიორგი კეკელიძეც. ჩემი თაობიდან თამარ ხუხია იყო - საიას იურისტი და აქტიური მოქალაქე. ლიდერთა სკოლაში დადიოდა ჩემი მეგობარი, მთარგმნელი დათა ხარაიშვილიც, რომელიც ახლა, აქციების  დროს, სასტიკად სცემეს. 

- დიახ, ვიცი დათას ამბავი. მის მშობლებს ვიცნობ, ღირსეული ადამიანები არიან. სადისკუსიო კლუბში რა წიგნებს კითხულობდით? 

- კოტე ჯანდიერის „გლობალიზაცია“ მახსოვს ძალიან კარგად. ისე ვერთობოდით, ისე ვხალისობდით... 

- „გლობალიზაცია“ სახალისო არ არის, კაცმა რომ თქვას...

- არანაირად. მაგრამ ტექსტი დიალექტზე იყო დაწერილი. მართალია, კახურ დიალექტზე, მაგრამ ჩემთვის, როგორც გურული ბავშვისთვის, რომელსაც დიალექტის გამო დასცინოდნენ, „გლობალიზაცია“ მნიშვნელოვანი ტექსტი იყო. იანუშ კორჩაკს ვკითხულობდით -  „როცა კვლავ პატარა გავხდები“. მალოვიჩის „წითური კატაც“ დამამახსოვრდა.

- როცა თბილისში ჩამოხვედით და ახალ წრეში მოხვდით, თუ გაიარეთ ეტაპი, როცა დარწმუნებული არ იყავით, თქვენი ღირებულებები, სინამდვილეში, რამდენად თქვენია, ან რამდენად „როლურია“?

- დიახ. ეს მოხდა თავისუფალ უნივერსიტეტში, რომელიც 2019 წელს დავამთავრე. თავისუფალი უნივერსიტეტი ჩემს ცხოვრებაში ერთ-ერთი ყველაზე პოზიტიური გამოცდილებაა. ჩემი კურსელები დღემდე უახლოესი მეგობრები არიან. მაგრამ უნივერსიტეტში მემარჯვენე იდეები დამხვდა. იქ იყო კონკრეტული დღის წესრიგი, რაც ძალიან გასაგებია. კომფორტულად ვიყავი, მაგრამ სწავლა რომ დავამთავრე, ჩემი უნარების გამოყენება ქალთა უფლებების დაცვის კუთხით დავიწყე. და აქტივიზმში ბევრი მემარცხენე, ღირსეული, მებრძოლი ადამიანი გავიცანი. ამის შემდეგ, თავისუფალი უნივერსიტეტი, როგორც გამოცდილება, ორად გავყავი: უძვირფასესი სტუდენტური გამოცდილება და, ამავე დროს, თვითგამორკვევის უძვირფასესი გამოცდილება. თამამად ვიტყვი - არ ვარ გაგიჟებული მემარჯვენე ან გაგიჟებული მემარცხენე. თუ ვინმე იდეოლოგიურ კუთვნილებას მეკითხება, ვპასუხობ: მითხარი, რა საკითხზე გაინტერესებს ჩემი აზრი და გეტყვი, რა აზრი მაქვს. არავითარი იდეოლოგიური ჩარჩო და ბიბლია არ გამაჩნია. 

- რომელიმე „ბაბლის“ წევრად თუ მიგაჩნიათ საკუთარი თავი?

- დიახ, მიმაჩნია. 

- რა „ბაბლია“, შეგიძლიათ, აღგვიწეროთ? 

- სამწუხაროდ, უფრო „ვოუქების“, ლიბერალების „ბაბლია“. ვისურვებდი, რომ კონსერვატორების „ბაბლი“ არსებობდეს და ნამდვილად იქ ვიპოვიდი ჩემს ადგილს. ბევრად უფრო კონსერვატორი ვარ, ვიდრე ჩანს. მაგრამ კონსერვატიული ღირებულებები ისეა მონიშნული ამ ქვეყანაში, რომ ან სულელი უნდა იყო, ან ბოროტი, რომ ამ ღირებულებებს ეყრდნობოდე. „ვოუქ ბაბლში“ მოიაზრებიან აქტივისტებიც, მემარჯვენეებიც, კრეატიული ინდუსტრია, აიტი, ტექი, საშუალოზე მაღალი განათლების მქონე, პროგრესული, ფერადი თაობა - როგორც ეძახიან. მაგრამ მე ამასთანაც მიუღებლობა მაქვს. ზოგადად, მგონია, რომ ნებისმიერი კოლექტიური კუთვნილება მიუღებელია ჩემთვის. 

- ერთხელ თქვით, ღირებულებებში გულწრფელობა ძალიან მნიშვნელოვანიაო. როგორ ფიქრობთ, დღეს საქართველოში ადამიანები, ძირითადად, რომელ ღირებულებებს აღიარებენ მხოლოდ იმის გამო, რომ საკმარისად „მოდურები“ გამოჩნდნენ? 

- ჩემი ერთი სთენდაფი, რომელსაც მთელი უბედურება მოჰყვა, ჩემს ასეთ დაკვირვებას ეფუძნებოდა: კაცების ნაწილი, რომელიც „ბაბლს“ ჰყავს შეფარებული, მიხვდა, რომ ფემინისტებად უნდა მოინიშნონ, ვითომ, ქალს პატივს სცემენ და მოძალადეები არ არიან. მაგრამ როცა ადამიანი ამბობს, რომ ფემინისტია და თანასწორობის სწამს, მერე აღარ უნდა ილაპარაკოს, რომ ზრუნვა თავიდანვე ქალის საქმეა და კაცს არ ეხება. ასევე, კლუბურმა ცხოვრებამ შეიფარა ბევრი ჰომოფობი, სექსისტი ადამიანი. კლუბები იქცა პროგრესულ სივრცედ და ჰომოფობი მამაკაცები - „ქართველი ვაჟკაცის“ ჟანრიდან - კლუბებში არც ისე ჰომოფობიური ცხოვრებით არიან დაკავებულები. რაღაც ღირებულებები ნამდვილად იქცა „სავალდებულოდ“, რასაც მე ძალიან ვეწინააღმდეგები. 

- თქვენი ბიოგრაფიიდან გამომდინარე, ვფიქრობ, კარგად იცნობთ საზოგადოების იმ ნაწილსაც, რომელიც ტრადიციულ ღირებულებებს ატარებს და იმ ნაწილსაც, რომელიც ლიბერალური ღირებულებებით ცხოვრობს. რამდენად შესაძლებლად მიგაჩნიათ ამ ორი სეგმენტის თანაცხოვრება ისე, რომ ქვეყნის განვითარებას ხელი არ ეშლებოდეს?

- მე მგონია, რომ ეს თანაცხოვრება იმაზე მარტივია, ვიდრე ჩანს. იმიტომ, რომ პოლარიზაცია მმართველი პარტიის მიერ ხელოვნურად არის შექმნილი. ყველაზე მძიმე და კრიტიკული საკითხები რომ ავიღოთ, მაგალითად, ქვიარ საკითხები - ქვიარისგან შექმნილი მტრის ხატის ავტორიც „ქართული ოცნებაა“. 

 

 

„ზოგადად, სექსუალობა ტაბუდადებულია, არა მხოლოდ ქვიარ სექსუალობა.“

 

 

- ვიცი, რომ დასავლეთ საქართველოს წარმომადგენლები, ზოგადად, „რბილი“ ხასიათით გამოირჩევიან. გურიაში, მაგალითად, რამდენად შესაძლებელია, რომ ქვიარმა ადამიანმა მშვიდად იცხოვროს? 

- ბაბუაჩემის ბიძა იყო გეი კაცი, სოხუმის უნივერსიტეტის ლექტორი. ემიგრაციაში წავიდა თავის პარტნიორთან ერთად და ევროპაში ცხოვრობდნენ. ბაბუა ყოველთვის ამას ჰყვება, როცა ქვიარ საკითხებზე ვლაპარაკობთ. ამბობს, რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი, ვერ ვხვდებიო. იმის თქმა კი არ მინდა, რომ შემოქმედში პრაიდს ჩაატარებ, სიგიჟეს კი არ ვლაპარაკობ. რა თქმა უნდა, ეს სენსიტიური და ტაბუდადებული თემაა. ზოგადად, სექსუალობა ტაბუდადებულია, არა მხოლოდ ქვიარ სექსუალობა. მაგრამ თუ ვინმე ამბობს, რომ შემოქმედში ადამიანს, რომელსაც პურის ფული არ გააჩნია, ძალიან ადარდებს, თბილისში ვინ ვის უწევს ლოგინში - ეს აშკარა ტყუილია. არამარტო ტყუილია, საზოგადოების გარყვნის მცდელობაა. ჩემთვის „ქართული ოცნების“ მთავარი დანაშაული რუსეთუმეობა და ჩინეთუმეობა კი არ არის, არამედ ის, რომ საზოგადოება გარყვნა: ძველი ბიჭი და პოლიციელი თანამზრახველები არიან; ოჯახის წევრებს ერთმანეთი მტრად მიაჩნიათ; საზოგადოებრივი ჯგუფები გადაკიდებულები არიან ერთმანეთზე... კონსერვატორებად რომ მოაქვთ თავი, ეს ყველაზე არაკონსერვატიულია, რომ გითხრას - შენი შვილი, რომელიც ჩემი ამომრჩეველი არ არის, სულელი და ლიბერდებილია... შეუძლებელია, პროგრესი იყოს იქ, სადაც თაობები ერთმანეთთან ყველაფერზე თანხმდებიან. ეს იმის ნიშანი იქნება, რომ დავბერდით და, როგორც საზოგადოება, ვერ განვვითარდით. ყველგან ამას ვამბობ, რომ რეჟიმი უკვე მრავალი წელია ცდილობს, გარყვნას საზოგადოება. 

- ეს პროცესი თანაბრად წარმატებით მიმდინარეობს ქალაქსა და სოფელში? თუ დიდი სხვაობაა, ქალაქში რას მიაღწევს „ოცნება“ და სოფელში - რას? 

- მე მგონია, რომ ყალბი რეალობების შექმნა ქალაქში უფრო მარტივია, ვიდრე სოფელში. მაგალითად, ყალბი რეალობაა, რომ უკიდურესი დაპირისპირება არსებობს პროტესტის მონაწილეებსა და სხვა მოქალაქეებს შორის. იმიტომ, რომ ძალიან კარგად ვიცით, ის „სხვა მოქალაქეები“ ვინ არიან - ხან მერიის თანამშრომელს ამოვიცნობთ მათში, ხან „ძველ ბიჭს“, ხან მაფიოზს იარაღით... 

- სოფელში რატომ ვერ გაჭრის ეგ მეთოდი? 

- იმიტომ, რომ სოფელში ყველა ერთმანეთს ვიცნობთ. ათი წელია, იქ აღარ ვცხოვრობ და ყველა მიცნობს, რადგან ბებიაჩემს, ბაბუაჩემს და დედაჩემს იცნობენ. ამას სოფელში ვერავინ გააკეთებს. იგივეა ქვიარ თემზე. სოფელში ვერასდროს შექმნი სურათს, რომ მამაოები მოდიან ჯორკოთი და ეს საკითხი უდიდეს პოლარიზაციას იწვევს... 

- იმიტომ, რომ იქ მღვდელი არავის არ გამოეკიდება. 

- რა თქმა უნდა, თავისი მეზობლის შვილიშვილს არ გამოეკიდება. აქამდე რა გამოცდილებაც ყოფილა, თუნდაც, ტრანს ქალებთან ან ქვიარ ადამიანებთან მიმართებაში, რომლებსაც რეგიონებში ემუქრებოდნენ, ამ მუქარას და აგრესიას ყოველთვის პოლიტიკური სარჩული და პოლიტიკური ფონი ჰქონდა. 

- ახლა ვილაპარაკოთ რეალობაზე, რომელშიც ვცხოვრობთ. ამ რეალობაში თქვენ ბევრად უფრო ფართო საზოგადოებამ გაგიცნოთ, ვიდრე მანამდე გიცნობდათ. გამოჩნდით და თქვენ მიმართ გაჩნდა მოლოდინი, რომ კარგად შეგიძლიათ ქვეყნის ინტერესების დაცვა. სხვათა შორის, ცოტა უფრო ადრეც გაქვთ ნათქვამი: “ტიკ-ტოკზე მიწერენ, რატომ არ მოდიხარ პოლიტიკაშიო. მოვალ და რეპუტაციას შემილახავენ. უფრო დიდი რესურსი იმაში უნდა ჩავდო, რომ ჩამოვირეცხო, რასაც მომაწებებენ, ვიდრე იმაში, რისთვისაც მომინდებოდა პოლიტიკაში მოსვლა.” ჯერ იმას გკითხავთ, პოლიტიკაში მოსვლა რისთვის მოგინდებოდათ?

- ძალიან კონკრეტული მიზანი მაქვს. თუ ოდესმე გადავწყვეტ, რომ პარტიულ პოლიტიკაში მოსვლა საუკეთესო გზაა ამ მიზნის მისაღწევად, შეიძლება, მოვიდე კიდეც. 

- შეგიძლიათ, გვითხრათ, რა მიზანია? 

- მინდა, ვიმუშაო კონფლიქტის მოგვარებასა და სამშვიდობო პოლიტიკაზე და ეს გავაკეთო დევნილების, განსაკუთრებით, დევნილი ქალების ხმის გაძლიერებით. ჩემთვის პოლიტიკაში მოსვლის მიზანი ყოველთვის იქნებოდა ის, რომ მე ვიყო ადამიანი, რომელიც - პარლამენტში იქნება, საკრებულოში, ოზურგეთის მერიაში თუ სადმე სხვაგან - ოთახში რომ შევა, იტყვიან: ახლა ეს ისევ დევნილებზე დაიწყებს ლაპარაკს!.. აი, ეს მინდა - კანონს წერენ, ცვლილებას ადგენენ, თუ არჩევნებისთვის ემზადებიან, უნდა იცოდნენ, მე რომ ოთახში ვზივარ, ესე იგი, დევნილებზე მოუწევთ ლაპარაკი. 

- თქვენი პერსპექტივიდან, პოლიტიკური სივრცე გაასუფთავა თუ არა ამ პროტესტმა? შექმნა თუ არა უკეთესი საფუძველი იმისთვის, რომ თქვენნაირი ადამიანი პარტიულ პოლიტიკაში შევიდეს? 

- არა. გულწრფელად რომ ვთქვა, ძალიან სკეპტიკურად ვუყურებ ამ დაკვეთას, რომ პოლიტიკაში ახალი ადამიანები უნდა მოვიდნენ. მე მგონია, ყველა, ვინც ახლა „ქართული ოცნების“ დასამარცხებლად მოვა, განწირულია პოლიტიკაში მოკლევადიანი სტუმრობისთვის. ასეთი პოლიტიკური ძალები, რომლებსაც სხვა შინაარსი არ გააჩნიათ, იმის გარდა, რომ „მას რუსეთი უნდა და მე მინდა ევროპა!“ უკვე გვყავს. ისინი არც ანგარიშვალდებულები არიან და არც ფართო ხედვა აქვთ  პოლიტიკურ საკითხებზე. 

- ხედვა გასაგებია და ოპოზიციის ანგარიშვალდებულებაც ერთ-ერთი მთავარი პრობლემაა?

- დიახ, ეს პრობლემა იქნება მანამ, სანამ არ იცი, რატომ მოხვედი პოლიტიკაში. პირდაპირ ვიტყვი: მამუკა ხაზარაძემ შეგვატყობინა, ამერიკაში ჩავედი და ვითხოვე, ბიზნესმენები არ დაასანქციროთო. ეს დაკვეთა აქვს პროტესტს? დაკვეთაა, რომ წნეხი შეიქმნას რეჟიმზე და მის მხარდამჭერებზე. ხაზარაძე, თურმე, ჩადის და საპირისპიროს ითხოვს. ამ დონის ანგარიშვალდებულებას თუ ვერ ეწევა ადამიანი, ხომ განწირულია პოლიტიკური გაკოტრებისთვის? 

- საზოგადოება დღეს რამდენიმე კონკრეტული ადამიანის იმედად არის - ისინი თუ შევლენ პოლიტიკაში, სხვებიც შეჰყვებიან და რაღაც შეიცვლება. ამის არ გჯერათ? 

- მჯერა, რომ კონკრეტული ადამიანები იპოვიან საკუთარ თავში საამისო ძალას და რესურსს. მაგრამ პოლიტიკაზე ჩემს ფიქრებს მარტო რეპუტაციული ნაწილი არ აქვს. იმაზეც ვფიქრობ, პოლიტიკაში თუ წავედი, თავი რით უნდა ვირჩინო? ხომ არ ვაპირებ, რომ პრემიები დავიწერო და 15 000 ლარი ხელფასი მქონდეს?! პოლიტიკაში რომ შევიდე, შესაბამისი ფინანსური ფონი მჭირდება, რომელიც ამის შესაძლებლობას მომცემს. ახლა ქირით ვცხოვრობ და შემდეგ თვეში ხელფასი რომ არ ჩამერიცხოს, ჭერი არ მექნება. დანაზოგი არ გამაჩნია. ჩემნაირი ადამიანი პოლიტიკაში რომ მოვიდეს, რაზე უფრო უნდა იფიქროს?! მინდა, ჩემს თავს შევუქმნა გარემო, სადაც ყველაზე ნაკლები შანსი მექნება, რომ სადმე ან გავტყდე, ან შემეშალოს, ან წავიქცე...

- ამ რისკებს პოლიტიკაში ხედავთ? 

- რა თქმა უნდა. 

- გამოდის, ახლა ბევრად კომფორტულად ხართ. 

- იცით, რატომ? ახლა მე ვწყვეტ, ამ ორგანიზაციაში ვიმუშავებ, თუ იმ ორგანიზაციაში. პარტიულ პოლიტიკაში ასე არ იქნება. 

 

- ამ მხრივ, არ ენდობით თქვენს თავს?

- არ ვიცი, ოცდარვა წლის ვარ. აქედან ხუთი წელი აქტივიზმში გავატარე და ორი წელია, რაც თავდასხმების ობიექტი გავხდი.  „POSTV“-ში გიჟს რომ მეძახიან, ამაზე ვხალისობ, ვერთობი... მაგრამ ანა წითლიძემ რომ ჩემზე პოსტი დაწერა, სადაც მლანძღავდა და „კოლექტიურ თვალთხარიას“ მეძახდა, ეს ძალიან მეწყინა. ხან ჩერგოს გუნდის წევრად მნიშნავდნენ, თუ ვიღაცისთვის მოსაწონს არ ვამბობ. ასეთ დროს, უსამართლობის განცდა მაქვს და ვბრაზობ. პოლიტიკოსი ბევრად ცივსისხლიანი უნდა იყოს და ცივი გონებით უნდა შეეძლოს საქმის კეთება. მე, ჯერჯერობით, ძალიან ემოციური ვარ. 

- ესე იგი, ჯერ არ ხართ მზად პარტიული პოლიტიკისთვის - როგორც ფინანსურად, ასე ემოციურად, შეიძლება, რაღაც სხვა კუთხითაც...

- დიახ, განათლებითაც არ ვარ მზად. ვერო მელუა პოლიტიკოსი დღეს არ სჭირდება პოლიტიკას და ქართველ ხალხს; ვერო მელუა აქტივისტი, შეიძლება, სჭირდებოდეს.  

- ათი წლის მერე, შესაძლებელია, რომ ეს ფორმულა საპირისპიროდ შეიცვალოს? 

- დიახ, აბსოლუტურად, რა თქმა უნდა. 

 

 

„ჩემთვის დაუნებებლობა იმის უმნიშვნელოვანესი წინაპირობაა, რომ ქვეყანამ გამარჯვებული ადამიანები წარმოქმნას.“

 

 

- დედათქვენს რომ ვკითხო, ვეროს ცხოვრების მთავარი მიზანი რა არის-მეთქი, როგორ ფიქრობთ, რას მიპასუხებს? 

- ვიცი, რასაც გიპასუხებთ. 

- აბა, გვითხარით. 

- გიპასუხებთ, რომ ჩემი მიზანია, უსამართლობა არ დარჩეს შეუმჩნეველი. სულ ამას ამბობს - არ არსებობს უსამართლობა, შენ რომ არ იყვიროო. იცის, პირადად თვითონ რომ იყოს უსამართლო, მასაც მოვკითხავ პასუხს. 

- დედათქვენზე ამბობთ, რომ გმირია, რადგან სულ თავგანწირვა უხდება შვილებისთვის ღირსეული პირობების შესაქმნელად, მათ შორის, ემიგრაციაში ცხოვრება. არადა, იმასაც ამბობთ, გმირი დედების შვილები ბედნიერები არ არიან, რადგან პასუხისმგებლობის ტონა ტვირთს ატარებენო. თქვენ რა ემოციური კავშირი გაქვთ საკუთარ სამშობლოსთან, რომელიც დედებს გმირობას აიძულებს და შვილებს ბედნიერებას ართმევს?

- ძალიან გულწრფელად გეტყვით: ახლა სამშობლო რასაც დაარქვით, ჩემს განცდაში ეს ქვეყანა რომ სამშობლო იყოს, ამაზე ბევრი მაქვს ნამუშევარი. იმიტომ, რომ ეს ქვეყანა ძალიან დიდხანს ჩემი სამშობლო არ ყოფილა. ეს დევნილობის გამოცდილებასთან არის კავშირში. 

- დიახ, ნათქვამი გაქვთ, რომ საქართველოსთან კუთვნილების განცდა არ გქონდათ. 

- ეს განცდა წიხლით მაქვს მოპოვებული. მოთხოვნილება მქონდა, რომ ამ ქვეყანას თავისიანად მივეღე და ბევრი ვიაქტიურე. ვფიქრობდი, რომ ის, ვინც დედაჩემი ამ დღეში ჩააგდო და მე აქამდე მომიყვანა - ჩემი ქვეყანა არ არის. 

- საიდან იწყება „თქვენი ქვეყნის“ ათვლა? 

- გაუცხოება მაშინ დავძლიე, როცა, დაახლოებით, ოცი წლის ვიყავი.  ეს ქვეყანა, რა თქმა უნდა, ისეთივეა, მაგრამ უკვე იცის, რომ ასეთია. უკვე გაცნობიერებული უბედურება სჭირს. მანამდე იყო გაუცნობიერებელი უბედურება. გაცნობიერებული უბედურება ჩემთვის ბევრად მისაღებია. 

- რვა წლის წინ ეს საიდან დაასკვენით?

- ეს ის პერიოდია, როცა გამიჩნდა განცდა, რომ თანამებრძოლები მყავს. კრიტიკული რამ მითქვამს თუ ტაბუ დამირღვევია, ყოველთვის ერთი ადამიანი მაინც მეგულებოდა, ვინც მხარს დამიჭერდა. 

- საქვეყნო საქმეში? 

- დიახ, რა თქმა უნდა. მაგალითად, შემთხვევით გავიცანი არაჩვეულებრივი კომიკოსი ნინიკო ლეკიშვილი და მერე გავიგე,  რომ დევნილია. ნინიკო ჩემთვის ამ ქვეყანასთან მიკუთვნებულობის უძვირფასესი ძაფია. ასეა ბევრი დევნილი, რომელიც, არ ვიცოდი, რომ დევნილი იყო. წელს ნაძვისხე ვინც მომყიდა, ეს ქალიც ჩემთვის არის ძაფი, რომელიც საქართველოსთან მაკავშირებს. ადამიანებით მიმიბა ამ ქვეყანამ. 

- სხვა ადამიანებით და არა დედათქვენით, რომელიც გმირად აქცია. 

- ეგ საპირისპირო არგუმენტი იყო - რომ არ ვუყვარვარ ამ ქვეყანას, არ ვუნდივარ. ბოლო არჩევნებში ძალიან ცუდი გამოცდილება მივიღე. შედეგები რომ გავიგე, ბევრი ვიტირე და ძალიან ცუდად ვიყავი. იმიტომ, რომ მოტყუებულად ვიგრძენი თავი. ბევრმა მხარემ მომატყუა. გამომიყენეს, როგორც დევნილი, როგორც ომგამოვლილი ოჯახი და ჩვენი მაგალითით ვიღაც შეაშინეს. ვიყავი გამოყენებული, მოტყუებული, მიტოვებული და ვიძახდი, რომ ამ ქვეყანას არ ვუყვარვარ; ამ ქვეყანას, უბრალოდ, ვჭირდები ხოლმე. ოღონდ, მე - ვეროზე - კი არ იყო, რომ ვერო არ უყვარს; ვერო რასაც რეპრეზენტირებს - ქალი არ უყვარს, ღარიბი არ უყვარს, სოფლად მცხოვრები არ უყვარს, დევნილი არ უყვარს, ჩაგრული არ  უყვარს... არ უყვარს, უნდა, რომ არჩევნები როცა მოვა, თავის სიაში მონიშნოს. აქეთაც ეს უნდათ, ოღონდ, იქითაც ეს უნდათ... რატომ მიყვარს მე ეს ქვეყანა?! ცალმხრივი სიყვარული ხომ უნდა დასრულდეს?! მე კი მიყვარხარ, მაგრამ, მტანჯავ. ტოქსიკურია ეს ურთიერთობა და, მოდი, დავიშალოთ. 

- ეს ტკივილი როდის დაძლიეთ?

- 28 ნოემბერს, პროტესტი რომ დაიწყო, მივხვდი, რომ ამ ქვეყანას ვუყვარვარ. 

- ბოლო კითხვა მაქვს. ერთხელ აფორიზმივით თქვით: „ვიცით, რომ ტყე უღრანი და საშიშია, მაგრამ თავის დაღწევის ერთადერთი გზა მისი გავლაა.“ ის, ვინც ტყეს აუცილებლად გაივლის, მხოლოდ ზღაპრის გმირია. მხატვრულ ლიტერატურაში და ცხოვრებაში ტყე შეიძლება ადამიანისთვის საბედისწერო აღმოჩნდეს, ან არ აღმოჩნდეს. დღეს რა შანსს აძლევთ საქართველოს - გმირების ქვეყანა იქნება, თუ გადარჩენილი, ბედნიერი ადამიანების? 

- მე მგონია, რომ ამ ქვეყანამ დაასრულა ეპოქა, რომელშიც გმირებს აწარმოებდა. გამოსულია ზღაპრის ფორმატიდან და გამარჯვებული ადამიანების წარმოებაზეა გადასული. 

- მზია ამაღლობელს როგორ ხედავთ ამ კონტექსტში? 

- მზია ამაღლობელი ჩემთვის, რა თქმა უნდა, გმირია. მაგრამ ის რა ფორმით ჩადის გმირობას? ეს მისი მხრიდან გმირობის გააზრებული აქტი არ არის, ეს არის წინააღმდეგობის აქტი. ჩემთვის დაუნებებლობა იმის უმნიშვნელოვანესი წინაპირობაა, რომ ქვეყანამ გამარჯვებული ადამიანები წარმოქმნას. „ქართული ოცნების“ ვერცერთი წარმომადგენელი ქუჩაში ვერ გამოდის და ეს ნიშნავს, რომ საჯარო სივრცე და ქვეყანა ხალხს უკავია. პირველი შემთხვევაა, როცა პროტესტმა შვა ერთობა და ამ ერთობიდან დაიბადნენ საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი პერსონები. ამჯერად ასე მოხდა და არა - პირიქით. ჩვენ ჩამოვყალიბდით შრომისმოყვარე, დაუნებებელ ერთობად. 

- დიდი მადლობა უაღრესად საინტერესო, გულწრფელი საუბრისთვის. ინტერვიუს დავასრულებთ თქვენი კომენტარით ცნობილი ადამიანების ორ გამონათქვამზე. პირველი ციტატის ავტორია ავსტრალიელი მწერალი ტონი ჯორდანი (1966): „ინდივიდუალურობა ნიჭია და არა წყევლა“. 

- ვიტყოდი, რომ ინდივიდუალურობა გარედან ნიჭია და შიგნიდან - წყევლა. გარედან ნიჭად ჩანს, ასე იკითხება, მაგრამ შიგნიდან ნამდვილად არის წყევლა. 

- მეორე ციტატა, რომელიც ფრანგ მწერალსა და ფილოსოფოსს - ალბერ კამიუს (1913-1960) ეკუთვნის, თითქოს, თქვენს აზრს აგრძელებს: „ყველაზე საშიში ცდუნებაა სურვილი, რომ არავის არ ჰგავდე“.

- როცა ინდივიდუალიზმი გაქვს, პირიქით, ხშირად გინდა, რომ სხვებს ჰგავდე; ნებისმიერი ტიპის ერთობას ისე შეერიო, რომ ცოტა ხანს „დაიძინო“, გაქრე... ისე, რომ თვალში არავის არ დააკლდე. თუ ინდივიდუალიზმი გაქვს, ვერ გექნება ცდუნება, რომ არავის არ ჰგავდე, პირიქით. ამას როგორც კი ცდილობ, განწირული ხარ, რომ სასაცილო გამოჩნდე. ამას ვინც ცდილობს, ის სულ სხვებს უყურებს, და, როგორც წესი, იმეორებს მათ. თან, შენს თავს შორდები, როცა ცდილობ, რომ „რაღაცნაირი“ იყო. მე მიცდია, რომ „რაღაცნაირი“ ვყოფილიყავი, მთელი საათია, ამას გიყვებით. მერე მივხვდი, რომ ჩემ გარდა, ყველაფერი ვიყავი. და გახანგრძლივდა პროცესი, რომ აღმომეჩინა, ვინ ვარ. ერთხელაც, გადავწყვიტე - მოდი, ისე ვიქნები, როგორც მინდა, რომ ვიყო. აბა, ვნახავ, რას მოიტანს... 

- და რა მოიტანა? 

- მოიტანა გარეგანი ხედვით ნიჭი და შინაგანი ხედვით წყევლა. ერთხელ რომ მიხვდები, რამხელა სიმშვიდის წყაროა, რომ იყო ის, ვინც ხარ, მერე დაწყევლილი ხდები იმით, რომ ვეღარ ხარ სხვა... ვერასდროს.

ფოტომასალა: ირაკლი გედენიძე