-    ნაჯა, რა იყო საუკეთესო შეცდომა, რაც ოდესმე დაგიშვიათ?

-    (პაუზა) ვფიქრობ, საქართველოში რომ დავრჩი და ამ ქვეყნის განვითარებისთვის ბრძოლა გავაგრძელე, ეს იყო ჩემი საუკეთესო შეცდომა. დიდი ხნის განმავლობაში მეგობრებსაც მოვუწოდებდი, რომ დაბრუნებულიყვნენ. მე მჯეროდა ამ ქვეყნის, ამ ქალაქის, სადაც ვცხოვრობ და შეიძლება ჩემი ეს პატრიოტიზმიც საუკეთესო შეცდომაა. მაგრამ ყველაზე დიდი გულისტკივილი იმან მომიტანა, რომ რაღაცას აშენებ, ცდილობ განვითარებას, მთელ გულს და სულს დებ ცვლილებებისთვის, 24 საათის განმავლობაში შრომობ; შემდეგ კი ხედავ, რომ არაფრის გამო შენს შრომას, ასე ვთქვათ, ძირს უთხრიან. ამ დროს კონკრეტულად პიროვნებებზე კი არ ბრაზდები, არამედ ბრაზდები შენს ქვეყანაზე და საკუთარ თავს ეკითხები - რატომ არ წახვედი აქამდე? რატომ აკლავ თავს? დიახ, გადაწყვეტილება, რომ აქ დავრჩი, ჩემი საუკეთესო შეცდომა იყო. 
 

-    ახლა გამახსენდა, ოთარ ჭილაძე წერდა, არ მესმის იმ ადამიანების, რომლებიც თავის ქვეყანას უბრაზდებიან,  ამის გამო სხვა ქვეყნებში მიდიან, იქ ზრდიან შვილებს და მთლიანად წყდებიან სამშობლოსო. ეს წუხილი თქვენთვის გასაგებია?

-    როცა ქვეყანას ვახსენებ, ადამიანებზე ვსაუბრობ და, პირველ რიგში, ვსაუბრობ საკუთარ თავზე. როცა ვამბობ, რომ ქვეყანაზე ვარ გაბრაზებული, ყველაზე მეტად, ჩემს თავზე ვარ გაბრაზებული. ალბათ, შეცდომები დავუშვი, ვერ მოვახერხე საკუთარი პოზიციების დაცვა, ვერ შევძელი სხვა ადამიანების დაცვა, ვერ გავიტანე ცვლილებები. ანუ როცა ნიჰილიზმი გიპყრობს და შენს ქვეყანაზე ბრაზდები, ნიშნავს, რომ საკუთარ შესაძლებლობებზე ბრაზდები, სინამდვილეში. ჩემი დევიზი ყოველთვის იყო, რომ არ დაელოდო სხვას; არ დაელოდო, საზოგადოება რას იზამს, ან ხელისუფლება რას იზამს. აკეთე შენ თვითონ, რაც შეგიძლია. მე მჯერა - ერთ ადამიანს შეუძლია ცვლილებების მოხდენა. ამიტომ, თუკი ახლა გაბრაზებული ვარ, პირველ რიგში, იმიტომ, რომ არ მეყო ძალა, ბოლომდე მივყოლოდი ცვლილებებს. პრინციპში, დღევანდელი ჩემი მდგომარეობა არის ძალიან იმედგაცრუებული და ნიჰილიზმში ჩავარდნილი ადამიანის პოზიცია. შეიძლება, ეს არ ყოფილიყო ექვსი თვის უკან, სხვანაირ პასუხს მოგცემდით. შეიძლება, ექვსი თვის შემდეგ სხვა პასუხი მოგცეთ. მაგრამ დღევანდელი ჩემი მდგომარეობა არის იმედგაცრუებული ადამიანის ფიქრები.

-    ჩვენმა ერთმა სტუმარმა თქვა, საბჭოთა კავშირში ცხოვრება იმიტომ კი არ იყო ჯოჯოხეთი, რომ უფლებები არ გვქონდა; ჯოჯოხეთი იყო იმის გამო, რომ პასუხისმგებლობები არ გვქონდაო. უცნაურად ხომ არ გეჩვენებათ ეს პოზიცია? 

-    არ მეჩვენება. პირადად მე ადამიანში ყველაზე მეტად შრომას და პასუხისმგებლობას ვაფასებ. პასუხისმგებლობა არის ის, რითიც რაღაც იცვლება. როცა იბრძვი, ნაბიჯებს დგამ, საზოგადოება კი შენი ნაბიჯების კრიტიკაში ბევრ დროს ხარჯავს და თვითონ არაფერს აკეთებს - ჩემთვის ეს არის უცნაურიც და მიუღებელიც. საზოგადოების ის ნაწილი, რომელიც შენ მიმართ ასე ხელაღებით კრიტიკულია, თვითონ არ არის პასუხისმგებლიანი. მას რომ ეს გრძნობა ჰქონდეს, აუცილებლად გაიაზრებდა, რამხელა სტრესი და  ნერვიულობა დგას შენ უკან, როცა საზოგადოებისთვის ძალიან მგრძნობიარე თემებზე მუშაობ. მე თუ რამე მტანჯავს ყველაზე მეტად და ღამეებს მათენებინებს, ეს არის პასუხისმგებლობასთან დაკავშირებული - არამარტო პირად ცხოვრებაში, არამედ, პროფესიულ საქმიანობაშიც, აქტივიზმშიც, ნებისმიერ რამეში. პერფექციონისტი ადამიანი ვარ. ყოველ გადადგმულ ნაბიჯზე დიდხანს ვფიქრობ იმიტომ, რომ ვიცი, ბევრი ადამიანია ჩასაფრებული, რომელმაც შეიძლება ჯვარზე გაგაკრას ნებისმიერ წუთს. 

-    ჩვენი სტუმრების დიდი ნაწილისთვის პასუხისმგებლობის თემა იყო მთავარი პრიორიტეტი. თქვენ ხართ პირველი სტუმარი, რომელიც საჯარო სივრცეში ბევრს საუბრობთ უფლებებზე. ფაქტობრივად, უფლებადამცველი ხართ. თუმცა, ვიცი, რომ დიდ მნიშვნელობას ანიჭებთ როგორც პირად, ასევე, სოციალურ პასუხისმგებლობას. როგორ ფიქრობთ, თქვენი პიროვნული ზრდისთვის რომელი უფრო მნიშვნელოვანია - უფლებებისთვის ბრძოლა თუ პასუხისმგებლობების აღება და განხორციელება?
 

-    პიროვნული ზრდისთვის?

-    დიახ. 

-    (პაუზა) მე ვფიქრობ, ორივე. სადაც ადამიანის უფლებებზეა საუბარი, იქ პასუხისმგებლობის საკითხიც დგება. პირადად ჩემთვის ურთულესია ორივეს განხორციელება იმიტომ, რომ უამრავ წინაღობას წავაწყდი ამ ოცი წლის განმავლობაში, განსაკუთრებით კი, ბოლო პერიოდში. როცა იცი, რომ მართალი ხარ შენს ბრძოლაში, როცა ცვლილებები გინდა, მაგრამ საზოგადოების ნაწილი ბინძური ხერხებით ცდილობს შენს დაკნინებას და განადგურებას, დიდი შინაგანი ძალა უნდა გქონდეს, რომ ამ ყველაფერს გაუძლო. ჩემი სისუსტე ჩემი შვილია. ყველაზე მეტად რითიც შეუძლია ამ საზოგადოებას, გამანადგუროს, არის შვილი და, სხვათა შორის, წარმატებითაც გამოიყენეს ეს ფაქტორი რიგ შემთხვევებში. როცა საკუთარ თავს ვეკითხები, ან სხვები მეკითხებიან - ვისთვის ვიბრძვი და რატომ ვწირავ ნერვებს თუ ჯანმრთელობას, ყოველთვის ვამბობ, რომ ჩემი შვილისთვის. ჩემს შვილში ვგულისხმობ მომავალ თაობას. მაგრამ მერე გადახედავ შენს ცხოვრებას და ხვდები, რომ ამ აქტივიზმის და ყოველდღიური ბრძოლების გამო შენს შვილთან ურთიერთობის დრო აღარ გრჩება. ამ დროს მოგიბრუნდებიან და მოგაძახებენ: ეს  რა დედაა, ამან შვილი როგორ უნდა გაზარდოს... თუ იბრძვი იმისთვის, რომ ნარკომომხმარებლები ციხეში არ უნდა წავიდნენ, ყოველთვის მიაბამენ შვილის თემას: ამ ქალმა რა შვილი უნდა გაზარდოსო. ამაზე დიდი ტკივილი არ არსებობს დედისთვის, რომელიც თავისი შვილისთვის დროს ვერ ნახულობს. დანარჩენ შემთხვევებში, ძალიან ძლიერი ნერვები მაქვს. მაგრამ როცა ჩემს შვილს ჩემ გამო ეხებიან,  ეს არის ყველაზე მტკივნეული და არც მინდა, დავმალო. 

-    ჩვენ ვცხოვრობთ საზოგადოებაში, რომლის ნაწილი მონდომებულია ცვლილებებისთვის და თქვენ მათი ერთ-ერთი ლიდერი ხართ. მაგრამ არიან ადამიანები, რომლებიც ფიქრობენ, რომ  ცვლილებები ძალიან საშიშია ამ ქვეყნისთვის, მისი იდენტობისთვის. თქვენი მიზანია, რომ იყოს ცვლილებები; მათი მიზანია, რომ ცვლილებები არ იყოს. როგორ წარმოგიდგენიათ საზოგადოების ამ ორი ნაწილის თანაცხოვრება ჩვენს საერთო სამშობლოში?

-    მე ვფიქრობ, რომ ცვლილებები ერთობის გარეშე არ ხდება. თუ არ ვიქნებით ერთმანეთის აზრის მიმართ სოლიდარულები, თუ საზოგადოება არ შეთანხმდება, არანაირ ცვლილებას აზრი არ აქვს. მაგრამ შეთანხმებისთვის რას ვაკეთებთ - ეს არის მნიშვნელოვანი. ჩემთვის მთავარია, რომ ნებისმიერი ინიციატივა იყოს  კარგად გააზრებული და სწორად მიწოდებული მთელი საზოგადოებისთვის. მე არ მჯერა, რომ საზოგადოების გარკვეული ნაწილი ბნელია, მეორე ნაწილი კი - ნათელი. ადამიანების დაყოფის სასტიკი წინააღმდეგი ვარ. 
 

-    მსოფლმხედველობრივად რომ განსხვავდებიან, ამასაც უარყოფთ? 

-    მე მჯერა, რომ კომუნიკაციით, ადამიანებთან საუბრით და განმარტებით მათთან ნებისმიერი სიმართლის მიტანა შეგვიძლია. ადამიანებს აქვთ ინფორმაციის და პოზიციის  გააზრების უნარი, თუ მათ უკან პოლიტიკური ინტერესები არ დგას. ნებისმიერი თემა ავიღოთ, რისი გატანა არ შეგვიძლია საზოგადოებასთან? ჰომოფობიის პრობლემა ხომ ყველაზე რთულია? ჩემი ოჯახის წევრი იყო შეპყრობილი ჰომოფობიური შიშებით, მაგრამ ზუსტად ერთი თვე დამჭირდა იმისთვის, რომ ამეხსნა. დღეს, ვერ ვიტყვი, რომ უფლებადამცველია, მაგრამ კარგად აქვს გააზრებული, რომ ადამიანების მიმართ სისასტიკით არ უნდა იყოს გამსჭვალული. 

-    ანუ, განათლების პრობლემაზე ვსაუბრობთ? 

-    განათლების და კომუნიკაციის. მე მგონია, რომ კომუნიკაცია არის ერთადერთი გზა, რითიც შეგვიძლია, ჩვენი სათქმელი ადამიანების გულებამდე სწორად მივიტანოთ. ხალხს უნდა ველაპარაკოთ თანასწორად და არა ზემოდან ქვემოთ. როცა თანასწორად აღვიქვამთ,  მათგანაც იმავეს უნდა ველოდოთ.

-    მაგრამ არიან ადამიანები, რომლებიც, უბრალოდ, სხვანაირად ფიქრობენ და არ აპირებენ შეხედულებების შეცვლას. მათ თავისი სიმართლე მოსწონთ. თუკი კანონის ჩარჩოში დარჩებიან, არ უნდა ჰქონდეთ საშუალება, ისე იფიქრონ, როგორც სურთ? 

-    მე არ მაქვს ამის პრობლემა. მთავარია, რომ მათი ქმედება არ იყოს ძალადობრივი და ძალით არც შენ უნდა შეაცვლევინო წარმოდგენები. საზოგადოებაში არსებულ შიშებს კანონი ვერ დაარეგულირებს. ამ პრობლემის დაძლევაზე უნდა ვიფიქროთ უფრო განათლებით, ვიდრე კანონით. 
 

-    წეღან თქვით, რომ თქვენს ბრძოლას დიდი წინააღმდეგობა ხვდება. წინააღმდეგობა გაძლიერებთ, გთრგუნავთ, თუ არ აქცევთ ყურადღებას? ეს რომ აღგვიწეროთ.

-    (პაუზა) ზოგჯერ მგონია, რომ საზოგადოებაში არ არის პრობლემა. ზოგჯერ მგონია, რომ არის კიდეც. მაგრამ ყველაზე დიდი წინაღობა, რაც პირადად მე შემხვედრია, იყო პოლიტიკური დაკვეთა და არა საზოგადოების დაკვეთა. მაგალითად, როცა ხელისუფლება ხელს არ გვიშლიდა, ჩვენ მოვახერხეთ, რომ ერთ წელიწადში საზოგადოებრივი კვლევის შედეგი რადიკალურად შეგვეცვალა. ერთ წელს იყო შედეგი, რომ მოსახლეობის 70% ეწინააღმდეგებოდა დეკრიმინალიზაციას (ანუ ნარკოტიკების მოხმარების გამო ციხეში გაშვებას ემხრობოდა). ერთ წელიწადში, ჩვენი მუშაობით - როცა ხელისუფლება დუმდა და ხელს არ გვიშლიდა - შევძელით, რომ უკვე მოსახლეობის 70% მომხრე იყო დეკრიმინალიზაციის, ანუ იმის, რომ მომხმარებლები ციხეში არ გაეშვათ. ზუსტად ამის შემდეგ დაიწყო სერიოზული წინააღმდეგობა. 

-    ეს რომელი წლის კვლევებია? 

-    ეს იყო 2016-2017 წლის კვლევები. როცა ამ შედეგებზე დაყრდნობით ვიმუშავეთ და პარლამენტში შესაბამისი კანონი შევიდა, ჩვენ წინააღმდეგ სახელმწიფო მანქანა ამუშავდა და მას მიჰყვა საზოგადოების დიდი ნაწილიც. ამიტომ, თუკი ცვლილება არ ხდება, ეს არ არის საზოგადოების ბრალი, ხელისუფლების ბრალია. ჩვენ ხელისუფლების შეცვლისთვის არ გვიბრძოლია 2012 წლის შემდეგ. მანამდე ამისთვის ვიბრძოდით, ამის შემდეგ კი ვცდილობდით, გვეთანამშრომლა. მზად ვიყავით, რა პასუხისმგებლობებს და რა რისკებსაც ხელისუფლება ვერ იღებდა, ჩვენ აგვეღო; დავხმარებოდით, სწორად აგვეხსნა საზოგადოებისთვის ცვლილებების არსი. ხელისუფლება კი დაგვხმარებოდა, რომ ახალი პოლიტიკა რეალურად განხორციელებულიყო. მაგრამ როცა საზოგადოებამ აიღო პასუხისმგებლობა ხელისუფლების ნაცვლად, ისინი კი არ დაგვეხმარნენ, პირიქით, დაგვიპირისპირდნენ.  
 

-    დღეს ხომ მომხდარია სერიოზული ცვლილებები? 

-    არა, არ არის მომხდარი. ახალგაზრდა თაობას თუ გადავხედავთ, ყოველი მეორე პირობით სასჯელს იხდის. ძალიან ბევრ მათგანს სახლი აქვს დაკარგული, ბევრი მათგანი გაუბედურებულია. მათზე სახელმწიფო არ ზრუნავს. ვიცით, სკოლებში რა მძიმე მდგომარეობა გვაქვს იმის გამო, რომ პრევენციის მექანიზმი არ მუშობს. 

-    რას გულისხმობთ?

-    „ალკოჰოლის, თამბაქოსა და სხვა ნარკოტიკის მოხმარების შემსწავლელი ევროპის სასკოლო კვლევის“ (ESPAD) თანახმად, სკოლებში სერიოზული პრობლემაა ნარკოტიკის მოხმარება. ყველაზე პრობლემურია სააფთიაქო ნარკომანია და ახალი ფსიქოაქტიური ნივთიერებების (ე.წ „ბიო“ ნარკოტიკები) მოხმარების მზარდი მაჩვენებელი. სკოლის ასაკიდან უნდა ჩაუნერგონ მოზარდებს, რომ ჯანმრთელი ცხოვრების წესს ალტერნატივა არ გააჩნია. მაგრამ აქ პირდაპირი აკრძალვები არ მუშაობს, კომპლექსური ცოდნაა საჭირო იმისთვის, რომ ადამიანმა ნარკოტიკი არ მოიხმაროს. და ვინც მაინც მოიხმარს, იმას სჭირდება მკურნალობა და ზიანის შემცირების სერვისებში ჩართვა. ეს იყო ჩვენი კანონპროექტის შინაარსი. ახლა რა კანონპროექტზეა საუბარი, არც ვიცი და არც მინდა, ამაში ჩავერთო. მთელი ამ ხნის მანძილზე ისეთი ტკივილი მივიღე, ვფიქრობ, ახლა ხელისუფლება არ არის ღირსი, რომ გვერდით დავუდგეთ. 

-    შინაგან საქმეთა სამინისტროს კანონპროექტზე საუბრობთ, რომელიც პარლამენტში განიხილება? 

-    მე ვსაუბრობ ზრუნვის კანონპროექტზე და შინაგან საქმეთა სამინისტრო ვერასდროს იქნება მზრუნველი ორგანო. ეს არის ჯანდაცვის საკითხი და არ არის შსს-ს საქმე. 
 

-    თქვენი ციტატა მინდა გაგახსენოთ, „მძიმე კაცთან“ სტუმრობის დროს ნათქვამი: „ისეთი ნარკოპოლიტიკა გვაქვს, რომ ძნელია, ადამიანს უთხრა, „ბიო“ ნარკოტიკი არ მოიხმაროს.“ და იქვე: „ძალიან არაჰუმანური უნდა ვიყო, რომ ადამიანს ვუთხრა, არ მოიხმარო „ბიო“, რადგან კლავსო.“ რატომ არის არაჰუმანური, ადამიანს უთხრა, რომ არ მოიხმაროს ის, რაც კლავს? ხომ არის თქვენი ეს ნათქვამი შოკისმომგვრელი? 

-    დიახ, შოკისმომგვრელი არის. კარგად ვერ ვაყალიბებ ხოლმე აზრს და ესაა პრობლემა. ზოგადად, ნარკოტიკული საშუალება არ კლავს. კლავს ავად მოხმარება, ზედოზირება. მაგ დროს სხვა ნარკოტიკი არ იშოვებოდა, მხოლოდ „ბიო“. როცა ადამიანი მომხმარებელია, შიმშილი აქვს და სახელმწიფო ვერ ეხმარება შესაბამისი სერვისებით, მე ვერ ვეტყვი, რომ არ მოიხმაროს არაფერი. ეს შეიძლება სიცოცხლის ფასად დაუჯდეს. 

-    და „ბიო“ რომ მოიხმაროს, ეგეც ხომ სასიკვდილო საფრთხეა? 

-    მომხმარებლებმა იციან თავისი დოზა, რაც სასიკვდილო არ არის. შეიძლება, ეს საუბარიც ძალიან ძვირად დამიჯდეს. 

-    რატომ? 

-    როცა თემა კარგად იცი და სიმართლეს ამბობ, საზოგადოების დიდი ნაწილისთვის შოკისმომგვრელია ხოლმე, როგორც თქვენთვის იყო შოკისმომგვრელი ჩემი ნათქვამი. 

-    ჰოდა, ავხსნათ. მაგისთვის ვართ აქ. 

-    დეტალებში შესვლა შეიძლება კიდევ უფრო მძიმე მოსასმენი აღმოჩნდეს და ამ ბოლო დროს სულ თავს ვარიდებ. როცა სახელმწიფოს მიდგომა არის მკაცრი, ადამიანები აბსოლუტურად ყველაფერს მოიხმარენ, რაზეც ხელი მიუწვდებათ. 

-    ეს გასაგებია, მაგრამ თქვენ რატომ არ შეგიძლიათ, მათ ურჩიოთ, რომ სასიკვდილო რისკებს თავი აარიდონ? 

-    კითხვა მაქვს - რა უნდა ქნან? ადამიანი მომხმარებელია, აქვს ნარკოშიმშილი. მე რომ ყავა ამიკრძალოთ, რას ვიზამ?
 

-    თუ ვიცი, რომ ამ ყავამ შეიძლება მოგკლათ, ხელს ნამდვილად არ დავიბან და შევეცდები, გადაგაფიქრებინოთ.  

-    მაგრამ ხომ მაინც დავლევ? შეიძლება, ჩემი ნათქვამი მაშინ არასწორიც იყო, მაგრამ... ტყუილს ვერ ვიტყოდი. ვიცი, რა ფასად უჯდებოდათ იმ ნარკოტიკული საშუალების მოპოვება. შეიძლება, ამის გამო 20 წლით ციხეში წასულიყვნენ, სახლი გაეყიდათ, ძალიან ბევრი ფაქტორია... თან არ ვეთანხმები, რომ „ბიო“ კლავს. მაგრამ შეიძლება, მაინც შეცდომა იყო ჩემი მხრიდან იმის თქმა, რაც ვთქვი.

-    გასაგებია. ახლა მინდა, ვისაუბროთ ცვლილებების კავშირზე საკლუბო ცხოვრებასთან. თქვენივე ნათქვამია, რომ სამ წელიწადში საქართველოში ძალიან დიდი ცვლილება მოხდა საკლუბო კულტურის ჩამოყალიბების კუთხით. ხომ ახლაც გვიდასტურებთ, რომ ასე იყო? 

-     რომ გადავხედოთ ისტორიას - და ძალიან კარგად ვიცი საკლუბო კულტურის ისტორია - არ ყოფილა შემთხვევა, სამ წელიწადში ერთ კლუბს (თანაც სადღაც, ორ ზღვას შუა, კავკასიის მთებში), მსგავსი გარღვევა მოეხდინა. ამ კლუბს „ლეგენდა“ უწოდა მსოფლიო პრესამ. 

-    რატომ?

-    კლუბები ყოველთვის იყო სივრცე, სადაც ცვლილებები იწყებოდა. თანასწორობისთვის ბრძოლა განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანია იმ საზოგადოებაში, რომელშიც ვცხოვრობთ. პოლიტიკურად, ეკონომიკურად და ყველა მიმართულებით უთანასწორო გარემოში გვიწევს ცხოვრება. ამიტომ, თბილისი იყო ის ადგილი, სადაც ყველაზე მეტად შეეძლო კლუბს, თავისი სათქმელი ეთქვა. 
 

-    იმიტომ, რომ ნიშა იყო თავისუფალი?

-    ნიშაც თავისუფალი იყო და, ზოგადად, შეიძლება გააკეთო კარგი კლუბი, გქონდეს კარგი ხმის სისტემა, კარგი მუსიკალური პროგრამა, მაგრამ ის ენერგია, რაც აქ ტრიალებს, სხვაგან ვერ იპოვო, განსაკუთრებით, როცა ტექნოზე ვსაუბრობთ. ტექნო არ არის ის მუსიკა, რომელიც შეიძლება ყველა ქალაქს მოუხდეს. იმიტომ, რომ მის უკან ვინც დგას, იმ ადამიანებს თავისი სათქმელი უნდა ჰქონდეთ. 

-    გულისხმობთ ადამიანებს, რომლებიც კლუბში დადიან?

-    დიახ. ჩვენს თაობას ხუთი ომი აქვს გადატანილი, კრიზისები, შიმშილობა... გვახსოვს, ავტომატიანი ადამიანები ერთმანეთს რომ ხოცავდნენ, გვახსოვს ჰეროინის ერა. ეს ომები არსად წასულა, ჩემს თავშია. მაგრამ წარსულისგან გაქცევა მინდა, მინდა, რომ ყველაფერი დავივიწყო და წინ ვიარო. ჩემს თავს ყოველთვის მოვუწოდებდი: „წინ იყურე, ნაჯა, და აშენე მომავალი“. ეს მომავალი ცოტა უტოპიურიც იყო, ცოტა ილუზიურიც. როცა ვამბობდი, რომ მსოფლიო მასშტაბის საუკეთესო კლუბის გაკეთება მინდა, ყველა იცინოდა. და რასაც ვამბობდი - რომ ჰომოფობიას დავამარცხებთ საცეკვაო მოედანზე, რომ ცეკვას პოლიტიკური მნიშვნელობა აქვს - სასაცილოდ არ ჰყოფნიდა ხალხს ოთხი წლის წინ. მაგრამ როცა მზად ვიყავი ამისთვის, მაშინ გავაკეთეთ. 

-    როგორ იყავით მზად? ნანახი გქონდათ, წაკითხული გქონათ, ინტუიცია გქონდათ...

-    კლუბებში 13 წლიდან დავდივარ. პირველად მამაჩემმა წამიყვანა. 25 წელია, მამაჩემთან ერთად ვცეკვავ. 
 

-    ეს თბილისში ხდებოდა თუ უცხოეთში?

-    თბილისში. მაშინ ქალაქი ჩაბნელებული იყო და კლუბებში ავტომატებს ისროდნენ. ჩემ თვალწინ ადამიანებიც კი ჩაუცხრილავთ, როცა 13-14 წლის ვიყავი. 2014 წელს ვიფიქრე, რომ დადგა დრო, როცა თავისუფლად სუნთქვა შეგვიძლია. აღარ გვქონდა ქუჩაში სარბენი, რომ ჩემი მეგობრები არ ჩაეცხრილათ. მანამდე წინა ხელისუფლების წინააღმდეგ ომებში ვიყავი ჩართული. ჩემთვის, ალბათ, მოძრაობა „სისტემა უნდა დაინგრეს!“ იყო ის საფუძველი, რაზეც შემდეგ BASSIANI დაშენდა. ჩემთვის კლუბი არის თავისუფლების სივრცე, სადაც მთელი კვირის რუტინული შრომის მძიმე ტვირთი ერთ ღამეში შეგიძლია, მოიშორო. ამიტომ, კლუბში მოსიარულე ადამიანებზე ყოველთვის ფიქრობდნენ, რომ მხოლოდ გართობა და ცეკვა გვაინტერესებს; არ გვადარდებს ქვეყნის განვითარება, პოლიტიკური და ეკონომიკური პროცესები.

-    ამას ვინ ფიქრობდა?

-    საზოგადოების ძალიან დიდი ნაწილი. პრინციპში, საკლუბო ისტორიასაც თუ გადავხედავთ, ეგრე იყო: სოციალური მესიჯებით დატვირთული სცენა გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჰედონისტურმა სცენამ ჩაანაცვლა, რაც, თავისთავად, არ არის პრობლემა.

-    ეს დასავლეთში მოხდა.

-    დიახ, როდესაც დასავლეთში ჰედონისტური გახდა სცენა, მათ სამართლიანად აკრიტიკებდნენ. ჩემთვის დიდი გამოწვევა იყო, რომ საზოგადოებისთვის და საკუთარი თავისთვის დამემტკიცებინა - ჩვენ არამარტო ვცეკვავთ და ვერთობით (და ამის სრული უფლება აქვს ნებისმიერ ადამიანს), არამედ, შეგვიძლია, შევცვალოთ გარემო.  

-    ეგ როგორ მოხერხდა? როგორია გზა ცეკვიდან ცვლილებებამდე?

-    ჩვენი ომების შემდეგ,  ახალგაზრდა თაობისთვის ძალიან რთული იყო იმ სივრცეების პოვნა, სადაც თვითგამოხატვას შეძლებდნენ. მთელი აქტივიზმი მონოპოლიზებული ჰქონდა მამების და ბებია-ბაბუების თაობას. ახალგაზრდები არასდროს ვმდგარვართ წინა ხაზზე საპროტესტო აქციების დროს. 
 

-    მშობლების აქტივიზმში რას გულისხმობთ?

-    ნებისმიერი საპროტესტო, წინააღმდეგობის აქცია რომ გავიხსენოთ, ახალგაზრდების მიერ ორგანიზებული არ ყოფილა. წინა თაობა ყოველთვის ჩვენზე ძლიერი იყო. მათ ახალგაზრდები გამოთიშული ჰყავდათ პროცესებიდან. თვითონ იღებდნენ პასუხისმგებლობას, თვითონ იდგნენ ქუჩაში და შვილებს გვეუბნებოდნენ: თქვენ იქ რა გინდათ, ჩვენ წავალთ, ჩვენ ვიბრძოლებთ! 2012-ის მოძრაობა „სისტემა უნდა დაინგრეს!“ იყო პირველი მცდელობა, როცა ახალგაზრდებმა ჩვენი სათქმელი ვთქვით. როგორც გითხარით, ჩემთვის ეს მოძრაობა დაედო საფუძვლად BASSIANI-ს. თავიდანვე ზუსტად ვიცოდი, რომ ეს არ იქნებოდა ჩვეულებრივი კლუბი, სადაც ადამიანი მოვიდოდა და იცეკვებდა. ეს იქნებოდა სივრცე, სადაც ახალგაზრდები შეძლებდნენ თვითგამოხატვას, აზრების გაცვლას, რაღაცის დაორგანიზებას. თავიდანვე კარი გავუღეთ ყველას და ეს იყო მნიშვნელოვანი. მკაფიოდ გვქონდა გაცხადებული, რომ აქ ჰომოფობიის, ტრანსფობიის და ქალთა ჩაგვრის ადგილი არ არის. მაგრამ, რა თქმა უნდა, ჰომოფობ ადამიანებსაც კარი გავუღეთ. პირველ რიგში, სწორედ მათთან ურთიერთობა იყო საჭირო ცვლილებებისთვის. როცა შენ ხარ ღია, თავისუფალი და მათ შენს ოჯახში მასპინძლობ, ისინიც პატივისცემით გეპყრობიან და შენი ოჯახის წევრები ხდებიან. 

-    როგორ მოხერხდა იმ ადამიანების თვითორგანიზაცია, რომლებიც თავს „ბასიანელებად“ მიიჩნევენ? რაღაც ხრიკები თუ ინსტრუმენტები გექნებოდათ ამისთვის. 

-    დასამალი არაფერი მაქვს. ჩემი პრობლემაც ეგ არის, რომ არაფერს ვმალავ. პირველ წელიწადს საცეკვაო მოედანზე, რომლის მთავარი სცენა უფრო ტექნოს ეთმობოდა, ქალები არ დადიოდნენ. ეს იყო დიდი ტკივილი ჩემთვის. მარტო ვცეკვავდი ამ მასკულინურ გარემოში. ზოგადად, ტექნო  მასკულინურ გარემოს ქმნის. და როცა ვხედავდი თითო გოგოს ან თითო ქალს, მივდიოდი და მადლობას ვუხდიდი იმისთვის, რომ დრო დაუთმო საკუთარ თავს. დიდი ხანი გავატარე ასე მადლობა-მადლობებში. მერე დაიწყეს გოგონებმა სიარული. მაგრამ, იმის მაგივრად, რომ საკუთარ თავში გათავისუფლებულიყვნენ, სულ ვაკვირდებოდი, რომ ბიჭებს უყურებდნენ. ასე უცნაურად მივვარდებოდი და ვეუბნებოდი, დაანებე ამ ბიჭებს თავი, დრო საკუთარ თავს დაუთმე. რა თქმა უნდა, ბევრი ქალისთვის პრობლემა იყო, რომ ვიღაც გიჟი მირბის და ეუბნება - კაცებს ნუ უყურებ და შენს თავზე იფიქრეო. მზად ვიყავი, სილა გაეწნა რომელიმე ქალს, ოღონდ დაფიქრებულიყო იმაზე, რასაც ვეუბნებოდი. დღეს საცეკვაო მოედანზე უფრო მეტი ქალი ცეკვავს და ამ ცეკვაში ვგულისხმობ, რომ უფრო მეტი ქალია თავისუფალი, ვიდრე სამი წლის წინ იყო. აი ასე, ნაბიჯ-ნაბიჯ, თითოეულ ადამიანთან მისვლამ და არამკითხე-მოამბეობამ ბევრთან დამაახლოვა. საცეკვაო მოედნისთვის ზევიდან არასდროს მიყურებია, ყოველთვის ხალხთან ერთად ვიყავი და მაჯაზე მედო ხელი. 
 

-    და მაინც, როგორ მოხერხდა, რომ კონკრეტულ თემებთან დაკავშირებით შეძელით, ეს ადამიანები გაგეერთიანებინათ?

-    ეს გადამდები იყო. როცა ნარკოპოლიტიკაზე დავიწყე ადამიანებთან საუბარი, მერე ისინი მიდიოდნენ და სხვებს ელაპარაკებოდნენ. ასევე ველაპარაკებოდით ჰომოფობიაზეც. მომყავდა, ვთქვათ, ჩემი ქვიარ მეგობარი, ვაცნობდი და ვამეგობრებდი მათთან. მარტო მე კი არ ვიქცეოდი ასე, არამედ კლუბის სტუმრებიც. ეს არის სოლიდარობის ყველაზე დიდი აქტი ჩემთვის, როცა ადამიანების ჯგუფს ჰყოფნის ნერვები, რომ ცეკვასთან ერთად, დრო სხვა ადამიანებსაც დაუთმოს.  

-    თქვენთან უფრო მეტად მოდის გამო დადიან, თუ უფრო მეტად ენთუზიაზმით? 

-    არცერთი. მოდის გამო ვერ ივლი BASSIANI-ზე.

-    თბილისში როგორ ვერ ივლი, თბილისში ძალიან ბევრგან მხოლოდ მოდის გამო დადიან. 

-    მე არ ვთვლი, რომ ადამიანებს მოდად აქვთ BASSIANI-ზე სიარული. შეიძლება, ვიღაც ამისთვისაც დადის, მაგრამ ეს არ არის კრიტიკული რაოდენობა. 

-    „მე ვარ ბასიანელი“ - დღეს თბილისში ერთ-ერთი ყველაზე თავმომწონე იდენტობაა. 

-    რა უნდა მომისაჯონ, რომ იმ სივრცეში ვიარო, სადაც არ მომწონს. 

-    მე არ ვამბობ, რომ არ მოსწონთ. 

-    ჩემთვის BASSIANI ჯადოსნური სივრცეა. ვიცი, რომ არიან ადამიანები, რომლებსაც ოთხი წლის განმავლობაში ერთი ღამეც არ გამოუტოვებიათ. ვინც ჩვენთან დადის, უმეტესობა 35-ს გადაცილებულია. ეს ადამიანები დარწმუნებულები არიან იმაში, რასაც აკეთებენ. BASSIANI-ზე მეც ყოველთვის ენთუზიაზმით მივდივარ და ამას არ გამოვრიცხავ, მაგრამ იქ კიდევ სხვა სიყვარულია. სხვა დამოკიდებულებაა, რასაც მეც ვერ ვხსნი ხოლმე. 
 

-    35 წელი ცოტა მოულოდნელია. თუმცა, ეს ასაკი ზუსტად ემთხვევა ჩემს აღქმას, რომ „ბასიანელები“ არიან დასაქმებული, შემოსავლიანი ადამიანები, რომლებსაც  კვირის ბოლოს რუტინული სამუშაოსგან განტვირთვა სჭირდებათ. მაგრამ ამ ადამიანებს აქვთ თუ არა საკმარისი ენერგია და მოტივაცია, რომ თქვენ გვერდით იყვნენ  ცვლილებებისთვის ბრძოლაში? 

-    ოდესმე წარმოგედგინათ, რომ ყოველგვარი პარტიის, დაფინანსების და შეკვეთის გარეშე რომელიმე მოძრაობა წელიწადში სამჯერ შეძლებდა, რომ ქუჩაში 10000-ზე მეტი ახალგაზრდა გამოეყვანა? ძალიან რთულია. 

-    პროტესტის თემა იყო მეტისმეტად აქტუალური - ნარკოპოლიტიკა. 

-    ნარკოპოლიტიკა ყველაზე რთული თემაა აქციებისთვის და ხალხის გამოსაყვანად. ურთულესია. 

-    ძალიან ბევრ ადამიანს ეხება. 

-    დიახ, მაგრამ უფრო მეტს ეხება ჰაერის დაბინძურება. გამოდის ხალხი?

-    ამაში გეთანხმებით. 

-    მსოფლიო მასშტაბით სფეროს ექსპერტებს რომ ვხვდები ხოლმე კონფერენციებზე, ყველა ამბობს, რომ ნარკოპოლიტიკის თემაზე ამდენი ადამიანის პროტესტი მსოფლიოს არ ახსოვს. ყველაზე მოწყვლად და პრობლემურ თემაზე მოვახერხეთ ამდენჯერ ადამიანების გამოყვანა. ეს ნიშნავს, რომ იმ ხალხში, ვინც საკლუბო სცენაზეა, შესაბამისი ენერგია ტრიალებს. მთავარია, რომ გენდობიან. ერთადერთხელ გაჩნდა ნდობის პრობლემა ჩვენთან დაკავშირებით. მაშინაც ძალიან დასუსტებულები ვიყავით და სწორად ვერ მოვახერხეთ კომუნიკაცია. 
 

-    მოსკოვში წასვლის შესახებ საუბრობთ?

-    დიახ, მანამდე BASSIANI-ს ნდობის პრობლემა არასდროს ჰქონია იმიტომ, რომ მისი ყოველი ნაბიჯი იყო სარისკო, მაგრამ ამ რისკებზე პასუხისმგებლიანი. 

-    ძალიან დაგაზარალათ ამ შემთხვევამ? 

-    მაისის დარბევის მერე ჯერ კიდევ შოკში ვიყავით, მეც პირადად. ამ შოკიდან ახლაც არ გამოვსულვარ იმიტომ, რომ იმედგაცრუება ძალიან ცუდი რამ არის. რუსეთის თემაზე კი სწორი კომუნიკაცია რომ ყოფილიყო, მსგავსი არაფერი მოხდებოდა.  

-    ამბავი რა იყო, მოკლედ გვითხარით. 

-    მოსკოვში იმართებოდა ფესტივალი, სადაც BASSIANI-ის რეზიდენტები უკრავდნენ. მოსკოვის საკლუბო სცენა ძალიან დაჩაგრულია პუტინის ხელისუფლებისგან. ისინი იდგნენ ჩვენ გვერდით მაისის თვეში და დღესაც დგანან. მესიჯი იყო, რომ „რაშიც ჩვენ დავმარცხდით, თქვენ გაიმარჯვეთ და გეპატიჟებით ჩვენთან, რომ თქვენი გამარჯვება აქ აღვნიშნოთ“. ეს მესიჯი არავინ წაიკითხა. მე ვფიქრობ, რომ საზოგადოების რაღაც ნაწილს მონოპოლიზებული აქვს რუსეთის თემა და ალტერნატივები აუცილებლად უნდა გაჩნდეს. BASSIANI-ს შეეძლო ამ პასუხისმგებლობის აღება, რომ არა მაისი და რომ არა კომუნიკაციის შეცდომა. 
 

-    როგორ დაგაზარალათ ამ თემამ? „ბასიანზე“ მომსვლელების რაოდენობამ იკლო? ცუდი პრესა გქონდათ? ფეისბუკზე მიიღეთ თავდასხმები? 

-    თუ ვინმე დაზარალდა ამ თემით, პირველ რიგში, ჩვენ, BASSIANI-ის უკან მდგომი ადამიანები დავზარალდით. ერთ დღესაც ვიღვიძებ და ყველა მაგინებს. ვერ მივხვდი, რატომ მაგინებდნენ. დაუჯერებელი იყო, რაც ჩემს თავს ხდებოდა. რა თქმა უნდა, საზოგადოების ნაწილს სამართლიანი გულისწრომა ჰქონდა, რადგან მგრძნობიარე თემაა, მაგრამ ბევრისთვის ეს იყო პოლიტიკური ანგარიშსწორება. 

-    მარტო კომუნიკაციის პრობლემას ხედავთ? პრინციპული შეცდომა ხომ არ იყო მოსკოვში წასვლის გადაწყვეტილება?

-    არ იყო შეცდომა. BASSIANI-ის რეზიდენტები მანამდეც უკრავდნენ, სხვა კლუბის დიჯეებიც ხშირად უკრავენ მოსკოვში. ეს ინდუსტია არ აღიარებს პატრიოტულ სულისკვეთებას, საზღვრებს და ნაციონალიზმს. ძალიან რთულია, იმ ადამიანებს, რომლებმაც არ იციან, რა საფუძვლებზე დგას საკლუბო კულტურა, აუხსნა ჩვენი მოტივები; აუხსნა, რომ ჩვენ, ამ შემთხვევაში, საკლუბო კულტურის საფუძვლებს უფრო ვუღალატეთ. 

-    როცა მოსკოვში არ წახვედით. ამას გულისხმობთ?

-    რომ არ წავედით, დიახ.

-    ვინ მიიღო გადაწყვეტილება? 

-    მეც, მათ შორის. 

-    დაიხიეთ უკან?
 

-    (პაუზა) ჰო, ალბათ, დავიხიეთ უკან. მაგრამ მე ამაში არ ვხედავ პრობლემას. BASSIANI ცოცხალი ორგანიზმია და  შეცდომების უფლებაც აქვს. მაგრამ ჩემთვის ეგეც პრობლემაა, როცა ადამიანებს არ ენდობი, მათ შორის, იმათ, რომლებსაც არასდროს არასწორი ნაბიჯი არ გადაუდგამთ, არასდროს უღალატიათ თავისი პრინციპებისთვის. მიუხედავად იმისა, რომ პატრიოტი ვარ, მსგავსი გადაწყვეტილების გამო ადამიანს მოღალატეს ვერ დავუძახებ. 

-    კიდევ ერთ თემაზე მინდა ვისაუბროთ. შეიძლება საჩოთირო თემაა, მაგრამ რომ არ გკითხოთ, არ შეიძლება. 

-    ჩემთვის საჩოთირო თემები არ არსებობს.

-    საკლუბო კულტურა დგას სამ ფაქტორზე: ცეკვა, მუსიკა და ნარკოტიკი. რამდენადაც მე წამიკითხავს, ეს სამი ფაქტორი ერთად ქმნის საკლუბო ცხოვრების შინაარსს. იმ პირობებში, როდესაც საქართველოს კანონმდებლობა არ ცნობს საკლუბო ნარკოტიკის ლეგალურ მოხმარებას, როგორ ახერხებს „ბასიანი“, რომ იყოს ევროპაში ერთ-ერთი საუკეთესო კლუბი, თუკი აპრიორი არ დავუშვებთ, რომ  კლუბში სამივე მდგენელი არსებობს? 

-    პირველი ორი წელი, როდესაც არტისტები ჩამოდიოდნენ, ხედავდნენ ამ ვეებერთელა ენერგიას - ველურ, გასაგიჟებულ შეგრძნებებს - და ინტერესდებოდნენ, რას მოიხმარდა ეს ხალხი. როცა ვეუბნებოდით, რომ ვერაფერს იშოვი, ძალიანაც რომ მოგინდეს, გაოცებულები რჩებოდნენ. ადამიანებმა ფხიზელ მდგომარეობაში მოიტანეს საკლუბო სცენა. ეს იყო მითები, რომ კლუბში მოსულ ადამიანებს ნარკოტიკული საშუალებების გამო ჰქონდათ ასეთი ცხოველური ენერგია.
 
-    ეს იყო მითი?

-    დიახ, ყოველთვის ამას გვაბრალებდნენ. რა თქმა უნდა, ეს სამი რამ - ცეკვა, მუსიკა და ნარკოტიკი - დაკავშირებულია, მაგრამ არა თბილისის სცენაზე. თუმცა, მსოფლიო მასშტაბით ვერ ნახავთ კლუბს, სადაც ადამიანები ნარკოტიკულ საშუალებას საერთოდ არ მოიხმარენ. 
 

-    ეს გასაგებია, რომ თქვენთან კლუბში ნარკოტიკი არ იყიდება. ყოველ შემთხვევაში, საპირისპირო არავის დაუმტკიცებია. მაგრამ, თქვენი აზრით, ამ სამი ვეშაპიდან, რაზეც დგას კლუბები, პროცენტულად როგორ არის გადანაწილებული „ბასიანში“ ცეკვის, მუსიკის და ნარკოტიკის წილი? 

-    მე არ უარვყოფ, რომ ადამიანები ნარკოტიკულ საშუალებებს მოიხმარენ. მაგრამ პროცენტებზე არასდროს მიფიქრია. პირველი არის მუსიკა, მერე ცეკვა და ბოლოს ნარკოტიკი. თუკი სახელმწიფოს სხვანაირი ნარკოპოლიტიკა ექნება, შეიძლება დამოკიდებულება შეიცვალოს. მაგრამ საკლუბო ნარკოტიკი მართლა ფუფუნებაა. ადამიანებს ხელი არ მიუწვდებათ. რა თქმა უნდა, შეიძლება რაღაც ნაწილი მოიხმარს, მე ეს არ დამითვლია და კიდევ კარგი, არ ვითვლი და ვერც დავითვლი. 

-    ხომ არ არის “ბასიანი” წარმატებული იმის გამოც, რომ იქ, რამდენადაც ვიცი, უსაფრთხო და კეთილგანწყობილი გარემოა? 

-    უსაფრთხო გარემო, პირველ რიგში, შეიძლება იყოს ქვიარ ადამიანებისთვის და იმათთვის, ვინც გარეთ იჩაგრება. არა მხოლოდ BASSIANI, არამედ თბილისში არსებული კლუბები მათთვის გახდა თავშესაფარი და ადგილი, სადაც საკუთარ თავს სწორად გამოხატავენ. თუმცა, ეს არ უნდა იყოს მათთვის პირველი და უკანასკნელი თავშესაფარი. გარეთა სივრცეშიც ისევე უსაფრთხოდ უნდა გრძნობდნენ თავს.

-    მე ვგულისხმობდი ყველა ადამიანს, ვინც კლუბში დადის. იქ ერთმანეთის მიმართ ზედმეტ ინტერესს არავინ  იჩენს, ერთმანეთს არავინ აწუხებს. 

-    ნამდვილად მზრუნველი გარემოა. თითოეული ადამიანი, ვინც კი BASSIANI-ის ზღურბლზე გადმოდის, სხვა ადამიანის თანაზიარი ხდება. ყველაზე მნიშვნელოვანია, რომ იქ თანასწორი გარემოა. არავინ პრივილეგიებით არ სარგებლობს, ჩვენი ჩათვლით. თან ცოტა იმედიც გაქვს, რომ ეს თანასწორი გარემო, ადრე თუ გვიან, გარეთაც გამოვა. ჩვენ თუ დავრჩით მიწისქვეშეთში და ჩაგრული ადამიანებისთვის ერთადერთ თავშესაფრად გადავიქეცით, მაშინ აზრი არ ჰქონია ჩვენს არსებობას. 

-    ცხოვრების პარადოქსებიდან პირველი რა გაგონდებათ? 

-    თვითონ ქვეყანაა პარადოქსი.

-    ასეთი ენერგიული რომ ხართ, ოჯახის რომელ წევრს ჰგავხართ?

-    ჩემზე მამაჩემმა მოახდინა დიდი გავლენა. დედაჩემს ჩემთვის არ ეცალა იმიტომ, რომ პირველი ჯგუფის ინვალიდი ძმა მყავს და დედაჩემი იძულებული იყო, მთელი ცხოვრება - 30 წელი - მასთან ერთად სახლში გაეტარებინა. დედაჩემმა თავისი ცხოვრება ჩემს ძმას შესწირა და ჩემთვის ნამდვილად გმირი ქალია. 
 

-    ახლაც გრძელდება ეს ამბავი? 

-    დიახ, ახლაც გრძელდება, რა თქმა უნდა. მაგრამ მე დედაჩემისნაირი გმირი ვერ ვარ... საერთოდ მოვცილდი სახლს და გავიქეცი. 

-    ძალიან შორს ვერ გაიქცეოდით, იმავე ქალაქში ცხოვრობთ. 

-    ძალიან შორს არა, მაგრამ სახლიდან გავიქეცი. მინდოდა, რომ გავქცეულიყავი. მამაჩემმა 14 წლის ასაკში მითხრა, თუ თავისუფლება გინდა, წადი, იმუშავეო. მეტი არაფრის გაგონება არც მინდოდა. წავედი და ვიმუშავე... იმ დღის მერე სულ ვმუშაობ და ვმუშაობ. მამაჩემი არის ადამიანი, რომელიც არც 90-იანებში, არც იმის მერე არასდროს დანებდა ცხოვრებას და შრომა არ ეთაკილება. მეც ასე ვარ. ახლა ჩემი ცხოვრება რომ შეიცვალოს, შემიძლია, ნებისმიერი საქმე გავაკეთო. ეს მამაჩემისგან მაქვს. ჩემს თავში მასკულინურ თვისებებსაც ვხედავ ხოლმე. ამ საზოგადოებაში, როგორც ქალს, მიჭირს ჩემი იდეების გატანა. ოთხმაგი და ხუთმაგი ძალისხმევა გჭირდება იმისთვის, რომ შენი თავი და შენი პრინციპები გაიტანო. ამიტომ, ცხოვრებაშიც მომიხდა მასკულინური თვისებების შეძენა იმისათვის, რომ ამ საზოგადოებაში არსებული შიშები დამემარცხებინა. 

-    დედისგან რა გაქვთ? 

-    მინდა, რომ მისნაირი გმირი ვიყო. გმირი გამძლეობაში. 

-    და ერთგულებაში? 

-    მე ვარ უკიდეგანოდ ერთგული ადამიანი. თუ მკითხავთ -  რაზე დგახარ? პირველი არის ერთგულება. თუნდაც, პირად ამბებში და, თუნდაც, აქტივიზმში გვერდით ვერ დავიყენებ ადამიანს, რომელსაც შეუძლია, გიღალატოს. 

-    მაგრამ სახლიდან ხომ გამოიქეცით? ადამიანი ძალიან კომპლექსურია და შეუძლებელია სხვის ცხოვრებაზე რეცეპტების გამოწერა. 
 

-    არ მინდოდა... არ მაქვს პასუხი. 

-    ხანდახან მიდიხართ ხოლმე? 

-    ძალიან იშვიათად. 

-    დედა რამდენი ხანია, არ გინახავთ? 

-    ერთი-ორი თვეა. მე ცალკე ვცხოვრობ. ჩემთვის წარმოუდგენელია, რომ სახლში იყო და რუტინული საქმე აკეთო ყოველდღიურად. მსგავს გმირობას მე ვერასდროს ჩავიდენ. ამის ყურებაც კი ჩემთვის გმირობის ტოლფასი იყო. არ მინდოდა, რომ ამისთვის მეყურებინა. 

-    ერთი რჩევის უფლება რომ გქონდეთ თქვენი ქალიშვილისთვის, ანასტასიასთვის, რა იქნებოდა ის ერთი რჩევა? 

-    იშრომოს. შრომის ფასი თუ არ ეცოდინება, ძალიან გაუჭირდება საკუთარი მიზნების მიღწევა. მე თუკი რამე მაქვს, შრომის ხარჯზე. არავინ დამიჩაგრავს, არავის უსამართლოდ არ მოვქცევივარ. არავისზე გადაბიჯებით არ მიმიღწევია მიზნისთვის. ყოველთვის ჩემთვის ჩუმად ვშრომობდი. 

-    თვითონ ანასტასიას თუ უთქვამს თქვენთვის რამე ისეთი, რაც ახლაც გაღელვებთ? 

-    როდესაც BASSIANI დაარბიეს, იმ „შავ პარასკევს“ ანასტასია დარჩა ჩემთან. და ეს იყო პირველი შემთხვევა, როცა BASSIANI-ზე არ ვიყავი. წარმოიდგინეთ, რა მდგომარეობაში გავატარე ის ღამე, როცა ჩემი მეგობრები დაჭერილები არიან და მე სახლში ვარ. ყველას ვწერდი, მოდით, ანასტასია დაიტოვეთ-მეთქი. არავინ მოვიდა იმიტომ, რომ ყველა გარეთ იყო. დილით ანასტასია გამობაჯბაჯდა ჩაცმული და მეუბნება: „დედა, სადაც გინდა, დამტოვე“. უკვე მიხვდა, რომ ჩემ თავს რაღაც ხდებოდა. მერე მთელი მაისის განმავლობაში ბავშვთან თითქმის არ ვყოფილვარ. ისეთ მდგომარეობაში ვიყავი, რომ ანასტასიასთან ურთიერთობა არ მქონდა. ერთხელაც გული გამომიგზავნა ფეისბუკზე. მე მივწერე, რომ... (ბავშვს ეკითხება) ანასტასია, გაგახსენდა? გინდა, შენ მოყვე? არა? კარგი. მე მივწერე, რომ BASSIANI დაბრუნდა-მეთქი. ანასტასიამ მომწერა - ვიცი, BASSIANI არასდროს ნებდებაო. და მე მივწერე, არც დედა ნებდება-მეთქი. ვიცი, არასდროსო, მიპასუხა. ეს იყო სიტყვები, რომლებზე მეტი არასდროს არაფერი ყოფილა. იმიტომ, რომ თითქოს BASSIANI ჩემს შვილზე იყო გაცვლილი. მთელი კონცენტრაცია კლუბზე მქონდა. მგონია, რომ ანასტასიას და ან ძმა ჰყავს, BASSIANI-ც ჩემი შვილია. 

-    ვისთან უწევს ხოლმე ყოფნა ანასტასიას, როცა თქვენთან არ არის? 

-    მამასთან. კარგი მამა ჰყავს და ზრდის... მამაც, ბებიაც. 

-    კარგით. თქვენს სახელზე მინდა ცოტა ხანს შევჩერდეთ. 
 

-    შავი ასპიტი. 

-    დიახ, ნაჯა კობრის ნაირსახეობაა. ასეთმა უცნაურმა სახელმა ერთგვარი სცენარის როლი ხომ არ შეასრულა თქვენს ცხოვრებაში? 

-    იმდენი მითი ახლავს ამ სახელს, რომ ზოგჯერ მეც დამიჯერებია ეს მითები.  სინამდვილეში, გამზარდა ჩემმა საყვარელმა ბებიამ, რომელსაც ჰქვია ნადეჟდა. ახლა 90 წელს გადასცილდა. მასთან ერთად ვცხოვრობდი სოფელში, რომლის ნაწილი ოკუპირებულია. 

-    რომელი სოფელია? 

-    მეჯვრისხევი. ომების დროს იქ ვიყავი. ერთად ვმუშაობდით, ვბარავდით, ვთოხნიდით, შემდეგ მივდიოდით და ვყიდდით ამ ჩვენს სარჩოს. შვიდ წლამდე ბებიასთან გავიზარდე იმიტომ, რომ ჩემი ძმის პრობლემების გამო, დედაჩემს საავადმყოფოებში სირბილი უწევდა. სულ ვჩიოდი, ნადეჟდა რატომ არ დამარქვით-მეთქი. მეორე ბებიას ნათელა ერქვა და გადავწყვიტეთ, ამ ორ სახელს შორის შენთვის ნათია დაგვერქმიაო. 

-    ნათიაა თქვენი სახელი? 

-    დიახ, მაგრამ ძალიან მინდოდა, რომ ნადეჟდა ვყოფილიყავი. ნადია-ნადია-ნადია მერე გახდა ნაჯა-ნაჯა-ნაჯა... ჩემს საქმეში მიწევს, რომ ცოტა ხისტი ვიყო და მომთხოვნი. ბევრი პასუხისმგებლობა მაქვს და თანამშრომლებისგან სულ მოვითხოვ, რომ იშრომონ. შემომრჩა ნაჯახივით სახელი. ანასტასია პრინციპულად არ მეძახდა ნაჯას, რადგან თავიდან „შავის”,  “BASSIANI”-ის, “ნაჯას“ მიმართ ძალიან დიდი წინააღმდეგობები ჰქონდა. მაგრამ ახლა მეუბნება, შავის გარდა, ტანსაცმელი აღარ მიყიდოთო (იცინის). მე მგონია, ახლა ის პერიოდია, როცა ყველაზე მეტად მიგებს. სულ ველაპარაკები და ვეუბნები, რომ რა ვქნა, ასეთი ცხოვრება მაქვს... მე ჩემს შვილს ბავშვივით არასოდეს მოვქცევივარ, ყოველთვის ვექცევი, როგორც მეგობარს. ვუყვები ჩემს გასაჭირს, ტკივილებს. მიტირია კიდეც მასთან და მითქვამს, რომ აღარ შემიძლია. თავზე ხელი გადაუსვამს და მოუცია რჩევები. მაგალითად, მეუბნება: არ დანებდე! რვა წლის შვილი რომ გეუბნება, არ დანებდეო, არც უნდა დანებდე. 

-    არაჩვეულებრივი შვილი გყავთ, მართლა არაჩვეულებრივი. ბავშვობა ახსენეთ და ამ ბავშვობიდან დაცულობის განცდა უფრო მოგყვებათ თუ დაუცველობის?
 

-    ოთხის წლის ვიყავი, როცა სულ ეზოში ვთამაშობდი. ქუჩაში ტანკები რომ დადიოდა, სანამ მეზობელ ბიჭებს სახლამდე არ ავაცილებდი, სახლში არ მივდიოდი. იმიტომ, რომ უშიშარი ვიყავი. ხუთი წლისას უკვე შტაბები მქონდა. თავიდანვე სრულიად თავისუფალი ვიყავი. იმიტომ კი არა, რომ უფროსები საფრთხეებს ვერ იაზრებდნენ. იმდენად კონცენტრირებულები იყვნენ ჩემი ძმის პრობლემაზე, რომ ჩემთვის არც დრო რჩებოდათ, არც ნერვები. ამ სიტუაციაში მე გამოვსხლტი... რასაც მშობლების სითბო ჰქვია, ეს მე არ მქონია. ასე რომ, საკუთარი თავის იმედად გავიზარდე. დახმარება არავისთვის მითხოვია, მათ შორის, არც მამაჩემისთვის. 

-    ორი ცნება რომ გითხრათ, მათ შორის უფრო „თქვენი“ რომელია - დამაჯერებელი თუ მგრძნობიარე?

-    დამაჯერებელი ვერ ვარ. იმის მიუხედავად, რომ ძალიან გულწრფელი ვარ და არ ვიტყუები. კომუნიკაციებში ვმუშაობ და ვიცი, რომ ზოგჯერ ტყუილი უნდა თქვა, ზოგჯერ ისე უნდა ილაპარაკო, როგორც საზოგადოებას სჭირდება, მაგრამ ჩემს გულწრფელობას ვერაფერი მოვუხერხე. მგრძნობიარე, რა თქმა უნდა, ვარ. მიუხედავად იმისა, რომ ძლიერი ნერვები მაქვს და მართლა რთულია ჩემი ძირს დაცემა, ძალიან მგრძნობიარე ვარ. მაგალითად, ყველაფერს ვკითხულობ, რასაც ჩემზე ცუდს წერენ. 

-    ეს რისთვის გჭირდებათ?

-    ვაანალიზებ. ვმუშაობ იმ ადამიანებთან. ვინც შენ არასწორად გიცნობს, საზოგადოების იმ ნაწილთან უნდა იმუშაო, მათთან  უნდა მონახო გზები, კავშირები, ძაფები. იმ ადამიანებს უნდა გაუწოდო ხელი, კარი არ უნდა დაუკეტო. მერე ამ კითხვა-კითხვაში წნევაც გიწევს, გული გიჩქარდება. დავლევ ხოლმე „ვალიდოლს“ და ვაგრძელებ. მერე მივწერ რაღაცას, კომუნიკაციაში შევდივარ. ვინც ჩემთან წინააღმდეგობაშია, იმ ადამიანებს არ ვიშორებ. ვფიქრობ, რომ პრობლემა ზუსტად მანდ არის. „პროგრესულებად“ წოდებული ადამიანები მათთან დაპირისპირებულებს ეუბნებიან - „ფაშისტები ხართ!“, ისინი იქიდან - „თქვე პროგრესულებო!“. არადა, ყველაზე მეტად ჩვენს ქვეყანას, ჩვენს საზოგადოებას სჭირდება ერთობა. 

-    თქვენი ეს წარწერა მარჯვენა მკლავზე: „მხოლოდ ბრძოლაა მუდმივი“, ვიცი, თქვენი დევიზია და ტატუც აქედან მოდის. მაგრამ თქვენს მასალაზე რომ ვმუშაობდით, ბოლოს წავაწყდით მინიმუმ ორ სტატუსს, სადაც ჩანდა, რომ, თითქოს, ხელჩაქნეული იყავით და ქვეყნიდან წასვლაზეც წერდით. ახლა გისმენთ და ვერ ვხვდები, ბრძოლისთვის ხართ განწყობილი, თუ დანებებას აპირებთ? 

-    ეს ტატუ გავიკეთე იმიტომ, რომ ადამიანი ყველაზე მეტად კომფორტის ზონისკენ მიისწრაფვის. ჩემს თავს აღვუთქვი, რომ რაც არ უნდა გაგიჭირდეს, რაც არ უნდა ხიბლში ჩავარდე, არასოდეს დაგავიწყდეს, რომ კომფორტის ზონა არ უნდა მოიწყო. შენი გზა არის ბრძოლა ცვლილებებისთვის. ახლა ვფიქრობ, რომ მაისამდე მაინც ილუზიებით ვცხოვრობდი. მაისში კი უცაბედმა შემთხვევამ ძალიან დიდი სილა გამაწნა, რაც ადამიანურად გაუსაძლისი იყო. რა თქმა უნდა, მე ვარ იმედგაცრუებული, იმიტომ, რომ მართალი ვარ. როცა სიმართლისთვის იბრძვი და დაუმსახურებელ სიბინძურეს გესვრიან, ნამდვილად გულსატკენია. იმას როცა გაბრალებენ, რისგანაც ყოველთვის შორს იყავი... 35 წლის ვარ და ჩემი კარიერა შეიძლებოდა სხვანაირად განვითარებულიყო. მაგრამ ამ ბრძოლამ ნარკოტიკების მოხმარების ჰუმანიზაციისთვის დაღი დამადო. ჩემი კარიერა თითქოს დაასრულა. ათას რაღაცას გეძახიან; წინასწარ განგისაზღვრეს, რომ შენი ცხოვრება რაღაც მიმართულებით ვეღარ განვითარდება იმიტომ, რომ სერიოზულად არავინ აღარ აღგიქვამს. 
 

-    ჩიხში ხართ?

-    არადა, არაფერი დამიშავებია. ვიღაც ადამიანებმა გადაწყვიტეს, რომ ჩიხი მომიწყონ. ჩემი გზები გადაკეტეს და თითქოს ერთი გზა დამიტოვეს - დადექი ამ გზაზე, იყვირე და იყავიო. ჩემი ამოცანა არასოდეს ყოფილა ქუჩაში დგომა და ოპოზიციონერობა. გარემოებებმა მოიტანა. 

-    ამდენი რამ, რაც შექმენით, მართლა შეგიძლიათ, რომ მიატოვოთ?

-    მე ვფიქრობ, რომ საკუთარ თავს ცოტა შორიდან უნდა შევხედო. ძალიან გულწრფელად ვფიქრობ წასვლაზე. ასე მგონია, აქ უკვე ერთ ადგილს ვტკეპნი. ჩემი ოცნება იყო, რომ თბილისი ყოფილიყო ისეთივე ქალაქი, როგორიც ის ქალაქებია, სადაც დავდივართ ხოლმე. მინდოდა, რომ აქედან კი არ წავსულიყავით, არამედ, აქ ჩამოსულიყვნენ. ჩამოსვლაში ვგულისხმობ არამარტო ფინანსური პოტენციალის გაჩენას ქალაქისთვის ან ქვეყნისთვის. საჭიროა, სხვა ქვეყნებიდან ჩამოვიდნენ და ჩამოიტანონ თავისი კულტურა, ჩვენ კი ეს კულტურა გავიზიაროთ. საქართველო ყოველთვის იყო მულტიკულტურული ქვეყანა. ჩვენ მარტო არ უნდა დავრჩეთ ჩვენს ხედვებთან და წარმოდგენებთან, ჩვენს კულტურასთან. მუდმივად გაზიარებაში უნდა ვიყოთ. 

-    ჩიხი გულში ჩამრჩა. სინამდვილეში, არ მგონია, მაგ ჩიხის გარღვევა გაგიჭირდეთ.

-    არ ვიცი... ახლა BASSIANI-სთვის ყოველი დღე ჩიხია. 

-    რატომ?

-    სახელმწიფოსთვის პრობლემაა თავისუფალი ადამიანების ერთობა, რომელსაც არავინ მართავს. ხელისუფლებამ ძალიან კარგად იცოდა, რომ BASSIANI-ში ნარკოტიკები არ იყო და ვერც ნახავდნენ. ნარკოპოლიტიკის ცვლილებაში სახელმწიფოს ვინც უნდა დახმარებოდა, ის ადამიანები ახლა მხარს აღარ დაუჭერენ იმიტომ, რომ მათზე იძალადეს არაფრის გამო. და ვინც ახლა სახელმწიფოს უნდა დაეხმაროს კანონის გატანაში, ხმის ამომღები აღარ არის. დარჩნენ მარტო თავის მოწინააღმდეგეებთან. ჩვენ ვიყავით ის მედიუმი, რომელიც ხელისუფლებას სხვადასხვა სოციალური პრობლემის გადაჭრაში ეხმარებოდა. საზოგადოების ის ნაწილი ვიყავით, ვისაც არ გვეზარებოდა, საზოგადოების სხვა ნაწილისთვის დაგვემტკიცებინა, რომ მოდი, იქნებ, ისე კი არა, ასე მოვიქცეთ, იმიტომ, რომ ამ გზით ცვლილებები შესაძლებელია. 

-    რატომ გგონიათ, რომ ეგ დიალოგი შეუძლებელია? 

-    თქვენს თავზე რატომ იღებთ? გინდათ, შსს მინისტრს ისეთივე ნდობა ჰქონდეს თქვენი, როგორიც „ბასიანელებს“ აქვთ?  
 

-    შეეძლო, შეგვხვედროდა გუნდის წევრებს და ერთად მიგვეღო ზომები, თუკი მას ეჭვები გაუჩნდა. როცა მასთან შეხვედრა ვითხოვე, არ შემხვდა. 

-    ბოდიში ხომ მოიხადა?

-    მე ვთვლი, რომ ეს ბოდიში მნიშვნელოვანი იყო იმიტომ, რომ შინაგან საქმეთა მინისტრს შეიძლება არც ეპატიოს ასეთი მცირე ჯგუფისთვის ბოდიშის მოხდა, მით უმეტეს, როცა ეს ჯგუფი საზოგადოების დიდი ნაწილისთვის მიუღებელია. ეს მისი მხრიდან გაბედული ნაბიჯი იყო, მაგრამ არ ვიცი, იყო თუ არა გულწრფელი. 

-    ნაჯა, დიდი მადლობა შესანიშნავი ინტერვიუსთვის, რომელსაც, ტრადიციულად, დავასრულებთ თქვენი მოკლე კომენტარებით ცნობილი ადამიანების ორ გამონათქვამზე. პირველი ციტატის ავტორია ესპანელი მხატვარი პაბლო პიკასო (1881-1973): „ადამიანებს შორის უფრო მეტი ასლია, ვიდრე ორიგინალი“. 

-    არ ვთვლი ასე, არ ვეთანხმები. ადამიანი ჩემთვის ამოსავალი წერტილია. ყველა ადამიანში რაღაც განსაკუთრებულია, რაც სხვაში არ მეორდება. უბრალოდ, კარგად არ ვეძებთ, თუკი ისინი ასლები გვგონია. 

-    მეორე ციტატის ავტორია ჰენრი ლუის მენკენი, ამერიკელი ესსეისტი და ჟურნალისტი (1880-1956): “დრო დიდი ლეგალიზატორია, მორალის სფეროშიც კი.“ 

-    ბევრჯერ მაკრიტიკებენ იმის გამო, რომ ზედმეტად ვარ მოქცეული მორალის ჩარჩოში. ჩემთვის მორალის სფეროში არაფერი იცვლება. რაც იყო, იგივეა ახლაც და ასე მინდა დარჩეს ბოლომდე. ბევრი რამ შეიძლება შეიცვალოს, აზროვნება, მიდგომები... მაგრამ თუკი მორალი იმის ლეგალიზაციას მოახდენს, რომ, მაგალითად, ღალატი დასაშვები იყოს, მე ვერასოდეს გავხდები ამის მხარდამჭერი. ამ ციტატას არ ვეთანხმები. შეიძლება, ვინმე ეგუებოდეს, რომ გუშინ რაც ამორალური იყო, დღეს მორალური გახდეს. მაგრამ ამ მხრივ მე არ ვიცვლები. 

ფოტომასალა: ირაკლი გედენიძე