- ეკა, თქვენი ცხოვრება რამდენად რუტინულად მიგაჩნიათ?

- ისეთი პროფესია მაქვს, რომ ჩემზე არ არის დამოკიდებული, რამდენად დატვირთული ვიქნები. ხანდახან არის ყველაფერი ერთად, ხანდახან - არაფერი. ეს არაფერი ნერვებზე მოქმედებს. მერე ვიწყებ არაფრისგან რაღაცის აწყობას და ჩემი შორსმიმავალი გეგმები თუ ჩაიშალა, ნეგატივში ვიძირები. ცხოვრებაში არ ხდება იმდენი, რამდენისკენაც შეიძლება შენმა უარყოფითმა ფანტაზიამ გიბიძგოს. 

- ამბობდით, ბევრი სამსახური მაქვსო. მაგრამ შესაძლებელია თუ არა, რომ სასცენო ცხოვრება, ყველა სხვა საქმესთან ერთად, რუტინად გადაიქცეს? 

- როცა გსიამოვნებს ის, რასაც აკეთებ, რუტინის განცდა არ გაქვს. ერთი პერიოდი მქონდა, ფილმში გადაღებებს სპექტაკლის გამოშვება დაემთხვა. რეჟისორი გაი მასტერსონი იყო ჩამოსული და დგამდა სპექტაკლს, რომელიც ერთ თვეში ედინბურგის ფესტივალზე უნდა წაგვეღო. მთელი დღე რეპეტიციები გვქონდა და ღამით ფილმის გადაღებაზე მივდიოდი. გადაღებაც ედინბურგში წასვლამდე უნდა მომესწრო -  არც ერთი საქმე არ გადაიდებოდა. დილით ხუთზე ვბრუნდებოდი სახლში და ვეღარც ვიძინებდი, ისეთი აფორიაქებული და გადაღლილი ვიყავი. ყოველ დილით 11.00-ზე თეატრში რეპეტიციებს ვიწყებდით, ღამე გადაღებაზე ვიყავი. მთელი იმ პერიოდის განმავლობაში, დაღლას საერთოდ ვერ ვგრძნობდი იმიტომ, რომ მსიამოვნებდა, რასაც ვაკეთებდი.  

- მრავალი წელია, ცხოვრობთ სახლში, რომელიც მთლიანად თქვენი არქიტექტორი მეუღლის გემოვნებით გადაკეთდა და მოეწყო. ეს სახლი ზუსტად ისეთია, როგორში ცხოვრებასაც ინატრებდით? თუ სახლიც რუტინის ნაწილია?

- პირიქით, ამ სახლში ყოფნა მიყვარს, ძალიან ჩემია, ჩემს გემოზეა მოწყობილი. აქ ძველი სახლიდან არაფერი არ წამიღია, საბანი და ჭურჭელიც კი ახალი ვიყიდე. თითქოს, ახალი ცხოვრება დავიწყე და მომწონს. 

- ვცდილობ, ნელ-ნელა შევიქმნა წარმოდგენა თქვენ შესახებ, რადგან ინტერნეტში ძალიან მრავალმხრივ ინფორმაციას წავაწყდი. 

- სხვათა შორის, ცხოვრების სხვადასხვა ეტაპზე სხვადასხვანაირად ვფიქრობ. კონკრეტული მდგომარეობიდან გამომდინარე, შეიძლება, სხვადასხვანაირად შევხედო ერთსა და იმავე მოვლენას, ერთსა და იმავე კითხვაზე სხვადასხვა პასუხი გავცე. 

- ეს ბუნებრივია, მაგრამ ვცადოთ, რაღაც არსებითი ვიპოვოთ ერთად. როდესაც გკითხეს, თქვენს თავს რომელ ფერს შეადარებდითო, უპასუხეთ - წითელს, ან რომელიმე მკვეთრ ფერსო. შეიძლება, თქვენზე ითქვას, რომ ჰარმონიას ეძებთ? მკვეთრი ფერები ტოვებს ადგილს ჰარმონიისთვის?

- ესეც იმ ეტაპის განწყობა იყო, წითელი ფერი ვარ-მეთქი, რომ ვთქვი. იმ პერიოდში რაღაც მკვეთრის მოთხოვნილება მქონდა. ხომ არის, ზოგჯერ ხმაურიან საზოგადოებაში გინდა ყოფნა და ზოგჯერ ჰამაკში წოლა და ჩიტების ჭიკჭიკის მოსმენა გსიამოვნებს. ახლა, მაგალითად, შავ-თეთრი განწყობა მაქვს. 

- რაც ნიშნავს „შავ-თეთრი განწყობა“? 

- ჭადრაკის დაფას. ძალიან მძიმე წელი გავიარე. შარშან ამ პერიოდში რომ დაიწყო ნერვიულობა, სულ დაძაბული ვარ. ამ შავ ფონზე, ვცდილობ, თეთრმა გამოანათოს. ზუსტად მაგ ინტერვიუს მერე, ძალიან მალე გარდაიცვალა მამაჩემი. წითლის არანაირი სურვილი აღარ მქონდა; რა თქმა უნდა, განწყობას ვგულისხმობ. მერე ბევრი პრობლემა და სანერვიულო მიეწყო. ახლა თეთრი ტონები შემაქვს, მაგრამ წითლის ხასიათზე ჯერ არ ვარ. 

- როცა ჭადრაკის დაფა ახსენეთ, ასეთი კითხვა გამიჩნდა - არსებობს ნებელობა, როცა ადამიანი დამუხტული ხარ, რომ რაღაც აკეთო; მაგრამ არსებობს გააზრების პერიოდი, როცა უღრმავდები ცხოვრებას, განვლილ გზას, მიმდინარე მომენტს. ჭადრაკის დაფა თქვენთვის ამ ჩაღრმავების სიმბოლოც ხომ არ არის? 

- არა, ჭადრაკის დაფაში იმას ვგულისხმობ, რომ შეიძლება ერთი დღე ძალიან მძიმედ ვიყო, მაგრამ მეორე დღემ ცოტა გამოანათოს. როცა მთელი დღე დაძაბული ვარ, მიხარია, რომ ღამდება; ვფიქრობ: რა კარგია, ეს დღე ისე გადაგორდა, რომ არაფერი ცუდი არ მოხდა. რომ გათენდება, ვფიქრობ, რა კარგია - ღამემ მშვიდობით ჩაიარა. ასეთ დროს, მეგობრები მეუბნებიან, წამოდი, ცოტა გადაერთეო... ვერ გადავერთვები იმიტომ, რომ იმით ვარ მოცული, რაზეც ვფიქრობ და ვნერვიულობ.

- რას შეიძლება ეს სიმძიმე უკავშირდებოდეს, თქვენს შემთხვევაში? 

- მხოლოდ და მხოლოდ ჯანმრთელობას. 

- ყოფით საზრუნავებს - არა?

- არასდროს არ მიოცნებია ან ფულზე, ან როლზე, ან რაიმე მსგავსზე. იქნება - კარგია, არ იქნება და ნუ იქნება! ის მაშინებს, რაც ადამიანზე არ არის დამოკიდებული. შარშან ამ დროს მამა ერთი საავადმყოფოდან მეორეში გადაიყვანეს. გულზე ოპერაცია გაუკეთდა და მერე გაირკვა, რომ კიდევ სხვა ოპერაცია სჭირდებოდა, ოღონდ, გულზე არა. მაგ მომენტში შევედი რეანიმაციაში. დღემდე ვნანობ, რომ შევედი. არ უნდა მენახა. 

ის აღარ იყო მამაჩემი. ძალიან ვნანობ, რომ ასეთი ვნახე. მამაჩემზე რომ ვფიქრობ, სულ ეს კადრი მახსენდება. 

 

 

„აი, ბედი სად დაგეწევა! როგორ მოგტეხავს!“

 

 

- წარმომიდგენია, რა რთულია.

- წლების წინ, კოტე მახარაძის სანახავად წავედი, გაჟონვა ჰქონდა. იმასაც წლებია, ვნანობ. ჩვენ კარგა ხანს ერთად ვცხოვრობდით და კოტე მახსოვდა მხიარული, ენერგიული, ერუდირებული, საოცარი მთხრობელი. აი, ბედი სად დაგეწევა! როგორ მოგტეხავს! ამიტომ ვფიქრობ, რომ ჯანმრთელობა უმთავრესია. 

- ფსიქოლოგები ამბობენ, რომ იმ ოჯახებში, სადაც თითოეული წევრის პიროვნული განვითარება პირველი პრიორიტეტია, თავად ოჯახური ცხოვრება ზარალდება. თქვენს ოჯახში პიროვნული განვითარება, მგონი, მართლაც პირველი პრიორიტეტია და ამან თქვენი ოჯახური ცხოვრება თუ დააზარალა? 

- ჩვენი ოჯახის წევრებს - ჩემს ქმარს და ორ შვილს - ერთმანეთთან ყოველთვის თავისუფალი ურთიერთობა გვქონდა. თან, ყოველთვის მაქსიმუმს ვცდილობდით. იმიტომ არა, რომ ვინმე გვაძალებდა. იმიტომ, რომ პასუხისმგებლობა გვქონდა. 

- რის მაქსიმუმს ცდილობდით? 

- ჩვენი საქმის. ჩემი ქმარი არქიტექტორია და საერთოდ არ ვიცი, როდის ჭამს, როდის სძინავს... იმიტომ არა, რომ იძულებულია. უბრალოდ, სხვანაირად არ შეუძლია. ბევრჯერ ყოფილა - ვიღაც პროექტს დაუკვეთავს, დამკვეთი კმაყოფილია და ეს მაინც ახლებურად, თავისებურად, მეორე და მესამე ვარიანტს უკეთებს. ვეუბნები: „მოსწონს იმ ადამიანს.“ მპასუხობს: „ჯერ მე უნდა მომწონდეს.“ თვითონ აქვს საკუთარი თავის მიმართ ეს მაღალი მოთხოვნა. ასეთები არიან ჩემი შვილებიც - ძალიან მომთხოვნები საკუთარი თავის მიმართ. 20 წელი სრულ ჰარმონიაში ვიცხოვრეთ, თუმცა, ჩემი ქმარი და მე დიდ დროს ვატარებდით ერთმანეთის გარეშე. 

- შორიდანაც ასე ჩანს: თქვენს ოჯახში ბავშვებს და უფროსებს - ყველას თავისი საქმე აქვს, ყველა თავის პიროვნულ და პროფესიულ განვითარებაზე ზრუნავს... თქვენი ქალიშვილი საზღვარგარეთ ცხოვრობს. 

- ჩემი ქალიშვილიც მაქსიმუმის მაქსიმუმს აკეთებს. ინტერიერის დიზაინი დაამთავრა და მეუბნებოდა, ჟალუზები თუ არ გავხსენი, ვერ ვხვდები, გათენდა თუ არაო. საუკეთესო სტუდენტი იყო, დღესაც ძალიან კარგ ფირმაში მუშაობს. ბიჭიც ასეთი გაიზარდა. თუმცა, ფიზიკა-მათემატიკის ფაკულტეტის მეორე კურსზე თქვა, მივხვდი, რომ ჩემგან აინშტაინი არ გამოვაო და უნდა, ფიზიკას თავი დაანებოს. 

- ეს არ ვიცოდი. მეგონა, ასტროფიზიკოსობა უნდოდა. 

- თვითონ დაუყენა თავის თავს ასეთი მოთხოვნა, რომ თუ აკეთებს, მაქსიმუმი უნდა გააკეთოს. ახლა უკვე ეშინია, რომ აინშტაინი ვერ დაინახა თავის თავში. მეორე კურსზე რა უნდა დაენახა? თან პანდემია დაემთხვა, ონლაინ სწავლება. ამბობდა, დროს ვკარგავო. 

- თქვენს ოჯახში ყველა თავ-თავისი გზით ვითარდება. მაგრამ ოჯახის წევრები მყარ კავშირებს თუ ინარჩუნებთ ერთმანეთთან? ოჯახური პიკნიკები თუ გაქვთ, ან უცხოეთში ყველანი ერთად თუ დადიხართ? 

- დავდივართ ხოლმე, მაგალითად, ჩემს გოგოსთან ერთად, ან მამა-შვილი ერთად წავა სადმე მთაში. ყოველთვის ვცდილობთ...

- ოჯახის იდეას ძალიან ეჭიდებით, როგორც ვხედავ. 

- ვეჭიდები, რა თქმა უნდა. დღეს ჩემი ქმარი და მე ერთად ვართ. მაგრამ, თავისთავად ცხადია, რომ ყველას თავისი საქმე, ინტერესი და თავისუფალი სივრცე უნდა ჰქონდეს. ერთად ყოფნა კიდევ სხვა სიამოვნება და სხვა კომფორტია. მაგრამ მე რომ ოჯახის ყველა წევრი მთელი დღე სახლში მყავდეს, ვიღაცას დავახრჩობ დღის ბოლოს (იცინის).

- წავიკითხე, თქვენი ქალიშვილი ამბობდა, ეკას და მე დიდხანს გვქონდა კლასიკური დედაშვილური ურთიერთობა, მაგრამ ახლა დიდი მეგობრები ვართო. ვიცი, რომ თქვენ მას დაუშალეთ, მსახიობი გამხდარიყო, თუმცა თვითონ ძალიან უნდოდა. იმის შემდეგ, რაც თქვენმა შვილმა წარმატებას მიაღწია უცხოეთში, არქიტექტორ/დიზაინერის პროფესიაში, უკვე ორივესთვის ცხადია, რომ მსახიობობა შეცდომა იქნებოდა?

- თვითონ ამბობს, ვიღლები, მაგრამ იმას ვაკეთებ, რაც ძალიან მსიამოვნებსო. მსახიობობა რა იქნებოდა?! უნდა დამჯდარიყო და დალოდებოდა, როდის დაუძახებდნენ. 

- ამას თქვენ ამბობთ და თვითონ თუ ამბობს, მსახიობი რომ გავმხდარიყავი, ახლა რა უნდა მეკეთებინაო? 

- მსახიობობა მას უნდოდა, როგორც გასართობი. ხან რეკლამაში გადაიღეს, ხან დათო საყვარელიძემ სპექტაკლში დააკავა, ხან ბალეტით იყო გატაცებული. მაგრამ საკმაოდ კარგი განათლება და მონაცემები ჰქონდა...

- ეს ისევ თქვენი აზრებია. თვითონ როგორ ფიქრობს? 

- ისიც დამეთანხმა, როცა ჩემი აზრი გავუზიარე. ხომ ეტყობა ადამიანს, ნამდვილად უნდა მსახიობობა, თუ ბავშვური გატაცება აქვს?!

- ბიზნესის ადმინისტრირებაზე - ასეთ პროზაულ მიმართულებაზე - რატომ ჩააბარებინეთ ბავშვს, რომელსაც ბალერინობა და მსახიობობა უნდოდა? 

- ბიზნესის ადმინისტრირებაზე რომ ჩააბარა, მაშინ ზუსტად არ იცოდა, რა უნდოდა. 

- თვითონ გადაწყვიტა, თუ თქვენ ურჩიეთ?

- მე ვუკარნახე, თითქოს. მერე მითხრა, უნივერსიტეტი ხომ დავამთავრე და ახალა იმას გავაკეთებ, რაც მე მინდაო. 

- ესე იგი, ოთხი წელი თქვენ გაჩუქათ, ფაქტობრივად. 

- ასე გამოვიდა. მაგრამ ვეუბნებოდი, თუ სხვა რამე გინდა, თქვი-მეთქი. მაშინ ვერ მოძებნა. მერე მიხვდა, ძალიან უნდა, რომ ხატოს. უნივერსიტეტის დამთავრების მერე დაიწყო ხატვაზე სიარული და ნულიდან ისწავლა. თვითონ იშრომა, ბევრგან გაგზავნა თავისი საბუთები, დაფინანსება მიიღო. ბოლოს, რომში წავიდა, იქ დაამთავრა არქიტექტორ/დიზაინერის ბაკალავრი, მერე მილანში - მაგისტრატურა. ახლა მილანში ცხოვრობს და მუშაობს. 

- არ უსაყვედურია არასდროს? 

- ზოგადად, ოჯახში ყოველთვის ყველაფერში მე ვარ დამნაშავე. ვეუბნები, დამაბრალეთ ყველაფერი, ოღონდ, თქვენ იყავით ბედნიერები-მეთქი. უბრალოდ, მენანებოდა მსახიობობისთვის. 

- ვაჟზეც მინდა, გკითხოთ. როგორც ამბობთ, მას ბავშვობიდან პროტესტი აქვს თქვენი პროფესიის მიმართ, არ ესწრება თქვენს სპექტაკლებს და არც თქვენს ფილმებს ნახულობს. ფიქრობთ, რომ პროფესიაზე ეჭვიანობდა და უნდოდა, დედა სულ გვერდით ჰყოლოდა?

- ეს არასოდეს არ უთქვამს. თუმცა, რამდენჯერაც შემითავაზებია, სპექტაკლია, წამოდი, ან, თუნდაც, ერთ რამეს შეხედე ტელევიზორში-მეთქი - არა! 

- ნათქვამი გაქვთ, ქალიშვილთან ვმეგობრობ და ვაჟთან - ვერ ვმეგობრობო. დროსთან ერთად, ხომ არ იცვლება თქვენი ურთიერთობა?

- გოგოსგან აბსოლუტურად განსხვავებული ტიპია. ვერ ვემეგობრები. დედაშვილური ურთიერთობა გვაქვს. გოგო ძალიან გახსნილია და ეს უფრო ჩაკეტილი ბუნების არის, ინტროვერტია და თავისი სამყარო აქვს. მამასთან უფრო მეტ საერთოს პოულობს, ვიდრე ჩემთან. მთაში სიარულმა, ალპინიზმმა მათ შორის მეტი სიახლოვე დაბადა.

- თქვენც დანებდით და არ ცდილობთ, რომ მის სამყაროში შეიჭრათ? 

- მაინც არ შემიშვებს. რა ვქნა, ვეგუები. დედა ვერ დავაძახებინე, ეკას მეძახის. ვეხვეწები, დედა დამიძახე-მეთქი და მპასუხობს: „რატომ?“ 

- თქვენი ფრაზაა: „ეჭვიანი ტიპი ჩამოვყალიბდი, მესაკუთრე ვარ.“ ეს ფრაზა მამათქვენთან დაკავშირებით თქვით. თემურ ჩხეიძის გარდა, ვის მიმართ გქონიათ, ან გაქვთ მესაკუთრეობის განცდა? მეუღლესთან, თითქოს, პირიქით - სულ თავისუფალი ურთიერთობები გქონდათ. თქვენ თუ მესაკუთრე ხართ, თავისუფალი ურთიერთობები მისი არჩევანი ხომ არ იყო? სინამდვილეში, თქვენ სხვანაირი ურთიერთობა ხომ არ გინდოდათ? 

- მესაკუთრე არ მგონია ცუდი სიტყვა. როცა ადამიანი გიყვარს, ფიქრობ, რომ შენი ნაწილია და გინდა, რამდენსაც გაიღებ, იმდენი მიიღო. თუ იმდენს ვერ იღებ...

- მაშინ რა ხდება? 

- მაშინ ხდება გულის აცრუება, წყენა. მერე შენც აღარ გინდა, რომ ამდენი გასცე და იკეტები. ყოველთვის არ ემთხვევა ჩემი სურვილი ჩემს შესაძლებლობებს. შეიძლება, სხვა რამე მინდოდეს, მაგრამ ძალით ხომ ვერავის ვერ დაიჭერ? 

 

 

„შეიძლება, მე რომ ხისტად არ მოვქცეულიყავი, უფრო ფისო რომ ვყოფილიყავი, სხვანაირი ცხოვრება გვქონოდა.“

 

 

- წეღან თქვით, ჩემი მეუღლე და მე ისევ ერთად ვართო. თქვენ საკუთარ თავს აბრალებდით დაშორებას. მაგრამ, თქვენი ხასიათიდან გამომდინარე, მეჩვენება, რომ სწორედ თქვენ გენდომებოდათ მეტი ინტეგრაცია ერთმანეთთან, ოჯახთან. თქვენ გენდომებოდათ ურთიერთობის სხვა რეჟიმი და, თითქოს, თქვენს თავს ტყუილად აბრალებდით მეუღლესთან დაშორებას. 

- ზოგი ქალი ძალიან "ჭკვიანურად" იქცევა, ურთიერთობას ეშმაკურად აწყობს, რაღაცას არ ამბობს, რაღაცას ითმენს. ჩემი აზრით, ეს ეშმაკობა და ჭკვიანური საქციელი კი არა, თავის დამცირებაა. მე თუ რამე მეწყინება, უნდა ვთქვა. რამეზე თუ გავბრაზდები, ამასაც აუცილებლად ვიტყვი. მარტო ქმარს არ ეხება. ბევრი ადამიანი დამიკარგავს იმიტომ, რომ ხისტი და პირდაპირი ვყოფილვარ. არავის არ უყვარს სიმართლის შუბლში მიხლა. შეიძლება, მე რომ ხისტად არ მოვქცეულიყავი, უფრო ფისო რომ ვყოფილიყავი, სხვანაირი ცხოვრება გვქონოდა. მე გულწრფელად ვამბობდი: არ მცალია, არ მინდა, არ შემიძლია, არ წამოვალ, არ მაინტერესებს... მე ჩემი პრიორიტეტები მქონდა, მას - თავისი. ახლა შეიძლება სხვანაირად მეფიქრა, მაგრამ როცა ახალგაზრდა ვიყავი, სხვანაირად ვფიქრობდი და შესაბამისად ვმოქმედებდი. 

- ახლა რა შეიცვალა?

- ასაკთან ერთად მივხვდი, რომ ურთიერთობებს აქვს მნიშვნელობა; ახლობელი ადამიანის კარგად ყოფნას აქვს მნიშვნელობა; თუ შეგიძლია, მისი ბედნიერება შენ შეფუთო, უნდა შეფუთო. ახლა მთლიანად ჩემი შვილებით ვცხოვრობ. მათ თუ სჭირდებათ, შემიძლია, ჩემს ნებისმიერ საქმეს თავი დავანებო. ამას ბოლო ერთ წელიწადში მივხვდი. ჩემი თავი მეორე და მესამე პლანზე გადავიდა, ასე მოხდა.

- სინამდვილეში, მაშინაც ასე ხომ არ იყო? 

- არა, მაშინ ასე ნამდვილად არ ყოფილა. 

- რატომ გაქვთ ნათქვამი, გემო ვერ ჩავატანე ცოლობასო. რას გულისხმობდით? 

- არასოდეს არ ვყოფილვარ და არც ახლა ვარ სამზარეულოში მოტრიალე და სუფრების გამშლელი ქალი. ამას ჩემგან არც არავინ ითხოვდა. დინებას მივყვებოდი და არასოდეს არ „მიჩალიჩია“ იმისთვის, რომ ჩემს ქმარს ჩემს იქით არ გაეხედა. ეს არც დამიშვია, რომ ჩემს იქით გაიხედავდა და ჩვენი დაშორების მიზეზი ვინმე ქალი ან კაცი არც ყოფილა. უბრალოდ, ცალ-ცალკე დროის გატარების მონაკვეთი გაიზარდა. თუმცა, ყოველთვის დიდ პატივს ვცემდით ერთმანეთს. პირველი ადამიანი მე ვარ მისთვის და ის - ჩემთვის. არც კონფლიქტი გვქონია, ისე წავიდა და ისე დაბრუნდა. 

- თქვენს დიდ ოჯახში, სამი თაობის ბავშვები გაშორებული მშობლების პირობებში გაიზარდნენ: ერთმანეთს დაშორდნენ თქვენი ბებია და ბაბუა; შემდეგ თქვენი მშობლები; შემდეგ თქვენ და თქვენი მეუღლე. მაგრამ, როგორც ჩანს, ეს ფსიქოლოგიური სცენარი გადატეხეთ. 

- ამისთვისაც არაფერი განსაკუთრებული არ გაგვიკეთებია. ყოველთვის ძალიან ყურადღებიანები ვიყავით შვილების მიმართ. მიუხედავად იმისა, რომ 11 წელი ცალ-ცალკე ვიცხოვრეთ, ბავშვებისთვის არაფერი არ დაგვიკლია. 

- განშორების ტრავმა ხომ მიიღეს? 

- რა თქმა უნდა, მიიღეს. 

- და თქვენთვისაც ხომ მძიმე გამოცდილება იყო მშობლების დაშორება? 

- დიახ, მაგრამ ადამიანების დაშორებას ძალით ვერ შეაკავებ. ბევრი ოჯახი ვიცი, სადაც ერთად არიან, რადგან, მათი აზრით, შვილებისთვის ასეა საჭირო. არადა,  ერთმანეთის ზიზღი თვალებში ეტყობათ. ამასაც ხედავენ ბავშვები. 

- რა თქმა უნდა. 

- ჯობია, ორივე მშობელი ცალ-ცალკე იყოს ლაღი და ბედნიერი, ვიდრე ერთად - კატა-ძაღლივით. ბევრი ოჯახი ვიცი ასეთი - უხეში კითხვა-პასუხით, კონფლიქტებით... ბავშვებისთვის ასეთი ურთიერთობაც ტრავმაა. ახლა უცნაურ რამეს ვიტყვი: მე მგონია, რომ ნაკლები ტრავმისთვის, კონფლიქტების თავიდან ასაცილებლად, საერთოდ არ არის საჭირო ქორწინება. 

- რას გულისხმობთ? 

- უბრალოდ, მგონია, რომ შეყვარებულობის პერიოდი და რომანტიზმი, მონატრების მუდმივი შეგრძნება და შეხვედრის სიხარული ქორწინების მერე  გადადის ყოველდღიურობაში, ერთფეროვნებში, მობეზრებაში... კვდება ინტერესი,შემოდის ყოფა და ჩნდება პრობლემები. ეს ყველაფერი კი სიყვარულს კლავს. ამიტომ, ვგულისხმობ ლაღ, ბედნიერ ურთიერთობას. სანამ გვინდა ერთად ყოფნა, ვიყოთ; როცა სულ ერთად ყოფნა აღარ გვინდა, კვირაში მხოლოდ ორჯერ ვიყოთ ერთად. 

- უფროსებისთვის შეიძლება კარგი ფორმულაა, მაგრამ - ბავშვებისთვის? 

- ბავშვებიც ასე გაიზრდებიან: რა კარგია, რომ დღეს მამა რჩება; ან არ რჩება. ჩემთვის უტოპიაა, რომ ყოველდღე მამა შვიდ საათზე სახლში უნდა იყოს, გაზეთით ხელში. ბევრად უფრო მისაღებია ურთიერთობა, როცა ერთმანეთი ძალიან გვიყვარს, ერთად კარგად ვართ, მაგრამ კვირაში სამჯერ. ვთქვათ, მთელი ოჯახი ერთად მივდივართ დასასვენებლად, მაგრამ როცა ბევრი საქმე მაქვს, ვმუშაობ; თუ მეუღლეს ბევრი საქმე აქვს, მუშაობს; ამ დროს ცალ-ცალკე ვართ. ძალიან გამლანძღავენ, ამას რომ ვამბობ. მაგრამ იშვიათად ვიცი ოჯახი, რომელსაც წლობით შეხმატკბილებული ცხოვრება აქვს.  

- თქვენ გაგიმართლათ იმ მხრივ, რომ ერთმანეთის პატივისცემის ფონზე, შეძელით, თან ერთად ყოფილიყავით, თან - ცალ-ცალკე. რომელიმე თქვენგანს ახალი ოჯახი რომ შეექმნა, ალბათ, ბავშვებისთვის ბევრად რთული იქნებოდა. 

- რა თქმა უნდა. მაგრამ ბავშვს ესეც უნდა აუხსნა: „როცა ერთმანეთი ძალიან გვიყვარდა, თქვენ გაგაჩინეთ; ახლა მას სხვა უყვარს, მეც სხვა მიყვარს და ეს შეიძლება, ოდესმე, შენც გამოცადო.“ ბევრი შემთხვევა ვიცი, როცა მამამ მეორე ცოლი მოიყვანა და მის ჯიბრზე შვილი საშინელებებს აკეთებს. რამდენი გზას ასცდა. ამ თემაზე ბევრს ვკითხულობ, ფსიქოლოგების და ფსიქიატრების ლექციებს ვისმენ.  რატომღაც, დიდი ხანია, ამ თემამ ჩამითრია. 

- როგორც ჩანს, ისეთი ტრავმა გაქვთ ბავშვობიდან გამოყოლილი, რომ დღემდე იმ ვიდეოებს უყურებთ, სადაც ჰყვებიან, ბავშვზე როგორ მოქმედებს მშობლების დაშორება. 

- შვიდი წლის ვიყავი, ჩემი მშობლები რომ დაშორდნენ. ძალიან ცდილობდნენ, რომ ჩემ თვალწინ კონფლიქტი არ ყოფილიყო; მაგრამ თითო ფრაზა, თითო საქციელი - ფრაგმენტულად მაქვს დამახსოვრებული და თავიდან არ ამომდის. ბავშვს ვერაფერს გამოაპარებ. 

- ნათქვამი გაქვთ: „ვცდილობ, სადაც არ მინდა ყოფნა, იქ, უბრალოდ, არ წავიდე. ვის გვერდით ყოფნაც არ მსიამოვნებს, უბრალოდ, არ ვიქნები მასთან.“ ეს მდგომარეობა დრომ და ასაკმა მოიტანა? 

- დიახ.

- ფუფუნებად მიგაჩნიათ?

- ამით ჩემს თავს ვამყოფებ კომფორტში. დღევანდელ ცხოვრებაში ისედაც ბევრია ნერვების ასაშლელი. 

- როდესაც ასე იქცევით, ამით უფრო მეტად უახლოვდებით საკუთარ თავს?

- დიახ, ვცდილობ, არ ვითამაშო. ზოგადად, არასოდეს არ მიყვარდა ცხოვრებაში თამაში და ჩემი სიმართლით, ფაქტობრივად, ვამბობდი: ასეთი ვარ და თუ გიყვარვარ, ასეთი უნდა გიყვარდე; არასოდეს არ მოგატყუებ; არ გინდა ჩემი სიმართლე? მაშინ, გამიჭირდება შენთან ურთიერთობა იმიტომ, რომ ვერ შემოგცინებ სახეში,  როცა ნაყენი ვარ. 

- ყოველთვის ასეთი იყავით? 

- დიახ, ასეთი ვიყავი ყოველთვის. მერე მივხვდი, რომ შენი სიმართლე არავის არ აინტერესებს და ყველას თავისი სიმართლე აქვს. არ მინდა, ვინმეს ჩემი სურვილები და პრინციპები თავზე მოვახვიო. ჯობია, დისტანციაზე ვიყო. ისიც ბედნიერია და მეც. 

 

 

„ნამდვილი ხუთი მეგობარი მირჩევნია ორმოცდაათ ყალბს.“

 

 

- ორი ურთიერთგამომრიცხავი რამ გაქვთ თქვენს თავზე ნათქვამი. ერთი მხრივ, ამბობთ, მეგობრები ბევრ რამეს მიყვებიან, რადგან  კარგი მსმენელი ვარ და აზრის გამოთქმა რბილად და თბილად შემიძლიაო; მეორე მხრივ, ხშირად ამბობთ, სიმართლის მიხლა მიყვარს ადამიანისთვის და ჩემი სიმართლით ყველას ტვინი წავუღეო. 

- თუ ადამიანი მეკითხება, აუცილებლად გულწრფელად მოვუსმენ და ჩემს აზრს ვეტყვი. მაგრამ თუ მე მეხება, მეწყინა და გავბრაზდი, ამასაც ვეტყვი. 

- მთლიანობაში, როგორ ფიქრობთ, სხვებისთვის კომფორტული, სასიამოვნო ადამიანი ხართ?

- (პაუზა) რა ვიცი, არ მგონია.

დღეში თხუთმეტმა კაცმა რომ დაგირეკოს, შეუძლებელია, ყველა ერთნაირად გენატრებოდეს. ეუბნები იმიტომ, რომ ასიამოვნო. ეს თამაში არ მომწონს და მეც იმავეს არ ვაკეთებ. შეიძლება, ვინმეს ისეთი ადამიანი ურჩევნია, რომელიც სულ უღიმის. 

- გაფიქრებთ, რომ ვიღაცისთვის კომფორტული ადამიანი არ ხართ? 

- ალბათ. მაგრამ ჩემთვის ისიც უთქვამთ, შენი ხისტად ნათქვამი მირჩევნია, ვიდრე იმის ყალბი სიცილიო. ზოგს ურჩევნია, მაინც მე გამიზიაროს თავისი პირადი, რადგან იცის, რომ არც გავყიდი, არც მოვატყუებ, არც ვიჭორავებ და გულწრფელი ვიქნები. ნამდვილი ხუთი მეგობარი მირჩევნია ორმოცდაათ ყალბს. 

- მაგრამ ორმხრივი ნდობითი ურთიერთობები ხომ დიდი საზოგადოებრივი განძია?!  პიროვნულ ღირებულებებში, თქვენ პრიორიტეტს ერთგულებას  ანიჭებთ და, შესაბამისად, ღალატი უპატიებლად მიგაჩნიათ. თან ამბობთ, ყველა ვიღაცას ღალატობს, ერთგული ადამიანი ძალიან ცოტააო. ასეთი უნდობლობა მეტისმეტად ხომ არ ამძიმებს თქვენს ცხოვრებას?

- რა თქმა უნდა, ყველა ერთგული ვერ იქნება. მაგრამ ღალატს მირჩევნია, მოვიდეს და მითხრას: „აღარ მინდიხარ, აღარ მიყვარხარ და უნდა წავიდე.“ ასეთი ადამიანის სიყვარულს და პატივისცემას ბოლომდე შევინარჩუნებ. 

- გქონიათ ასეთი შემთხვევა, ერთხელ მაინც ცხოვრებაში? 

- პირდაპირ რომ ეთქვა ვინმეს? ასეთი შემთხვევა არ მქონია. მაგრამ საქციელებით ხომ ხვდები, რას აკეთებს? თან ცდილობს, რომ შენთან ურთიერთობა შეინარჩუნოს და თან იმედი აქვს, რომ შტერი ხარ და ვერ მიხვდები. ერთი ჩემი მეგობარი თვალებში მიყურებდა და მეუბნებოდა: არა, გეფიცებიო... მე ვუთხარი: „ტყუილების დამაჯერებლად თქმის უნივერსიტეტი მაქვს დამთავრებული; ჩემი პროფესიაა, რომ ტყუილი ვთქვა და ხუთასკაციანმა დარბაზმა დამიჯეროს; ახლა მიყურებ და მეუბნები, რომ ჩემზე მაგრად იტყუები?“

- ორი დიდი სოციალური წრეა, რომელთან იდენტობაც ნამდვილად გაქვთ: თქვენი დიდი ოჯახი (პირობითად, მედეა ჩახავას შთამომავლობა) და თეატრალური საზოგადოება. თუ არსებობს სხვა სოციალური ჯგუფი, რომლის წევრადაც თავი მიგაჩნიათ? თუ ეს ორი წრე საკმარისია იმისთვის, რომ სხვა საზოგადოებრივი კაპიტალი აღარ გჭირდებოდეთ? 

- არა, მე ძალიან გაშლილად ვურთიერთობ. აბსოლუტურად განსხვავებული ასაკის და პროფესიის მეგობრები მყავს. ჩემი რამდენიმე მეგობარი, ძალით თუ არ წავიყვანე თეატრში, არც წავა არასდროს. უბრალოდ, თავდაცვის მექანიზმი მაქვს ჩართული, რომ არ მეტკინოს და ძალიან ახლოსაც არ ვუშვებ ადამიანებს. 

- მაგრამ ბევრი მოღალატეაო, ამბობთ. 

- ამიტომაც თავს ვიცავ ამ ღალატისგან. რაც უფრო დისტანციაზეა ადამიანი, ნაკლებს გატკენს. ყველასთან ასე ვარ. ვისაც არ უნდა ეწყინოს, რა ვქნა, ეს ჩემი თავდაცვის მექანიზმია. იმდენჯერ არ მეგონა, არ წარმომედგინა და მოხდა... ხანდახან ვერც ვიჯერებ. 

- ალბათ, თქვენი ნათესავების და კოლეგების მიმართ მეტი ნდობა გაქვთ და უფრო „გარე წრეა“, ვისთანაც ფრთხილად ხართ. 

- თეატრშიც ძალიან ფრთხილად ვარ. პარტნიორებთან კარგი ურთიერთობა უნდა გქონდეს, რომ სცენაზე შედეგიც კარგი მიიღო. უფრო ლაღი, უფრო გახსნილი, უფრო თავისუფალი უნდა იყო. როცა ოფისში მუშაობ, შეიძლება, გვერდზე ოთახში არ შეხვიდე, მაგრამ სცენაზე ეს არ გამოვა. 

- რა მხრივ ფრთხილობთ? რომ ვინმეს არ აწყენინოთ? 

- რა თქმა უნდა, რაღაცაზე თვალი დავხუჭო; ვიღაც რაღაცას იტყვის - არ ვუპასუხო; ვცდილობ, იუმორი გამოვიყენო. ღიმილთან ერთად, დაძაბულობაც კლებულობს. 

- თქვენს მეგობრებს შორის თუ არის ადამიანი, რომელმაც საზოგადოებრივი ცხოვრება აუტსაიდერობიდან დაიწყო და, ვთქვათ, ცხოვრებას რაღაც ხარკი გადაუხადა იმისთვის, რომ თქვენს წრემდე მოეღწია? 

- ხარკი არ ვიცი, მაგრამ მყავს ადამიანი, რომელიც ძალიან ეცადა, რომ ჩემი მეგობარი ყოფილიყო. გადამიმოწმებია კიდეც. 

- რას გულისხმობთ? 

- რაღაც ცივად ან უხეშად მითქვამს და ყლაპავს ამ ყველაფერს. ეს ცოტა არ მომწონს. მას რაღაცისთვის სჭირდება ჩემთან მეგობრობა და ამიტომ ყლაპავს. ჩემი მხრიდან ისეთი ახლობლობა მის მიმართ არ არის. მე რომ ასე მომექცეს ვინმე, მეგობრად ვერ ჩავთვლი. ერთმა ჩემმა მეგობარმა ხშირად იცის თქმა: „მიყვარხარ, მომენატრე... მიყვარხარ, მომენატრე...“ მე ასეთი სიხშირით არ ვპასუხობ. თუ მომწერს, „სმაილებს“ ვუგზავნი. მეკითხება: „შენ არ მოგენატრე?“ ვეუბნები: „არა, გუშინ არ გნახე?“ „მე დღესაც მომენატრე“. მე ყოველდღე „მიყვარხარ-მომენატრეს“ არავის არ ვეუბნები. ჩემთვის ამ სიტყვებს სულ სხვა წონა აქვს. რა ვქნა, ეჭვიანი ვარ თუ რა ვარ, არ მგონია ნორმალური, რომ სულ „მიყვარხარ-მიყვარხარ“ იძახო. ამ სიტყვას თუ ვამბობ, გულწრფელი ვარ და მინდა, რომ თვითონ სიტყვა „სიყვარული“ შინაარსით იყოს სავსე. 

- თქვენ, როგორც მსახიობს, თუ გაქვთ რაიმე ღერძი, რომელიც სულ მიჰყვება თქვენს შემოქმედებას?

- როლები იმდენად განსხვავებული შეიძლება იყოს, რომ ერთმანეთთან ვერ დააკავშირო. მაგრამ ყოველთვის ვცდილობ, რომ „ვიღაც“ არ ვითამაშო. ვცდილობ, ჩემში ის პერსონაჟი გავაღვიძო, რომელსაც, შეიძლება, სძინავს; რომელიც შეიძლება ასეთი ყოფილიყო, ჩემი ცხოვრება სხვანაირად რომ აწყობილიყო.  ვცდილობ, ჩემი ტკივილიც ჩავდო როლში და ნამდვილი ცრემლიც მსიამოვნებს, როცა იმას ვაღიზიანებ, რაც მე თვითონ მივაძინე. ყოველთვის მირჩევნია, რომ გავაზიარო ის, რაც მაწუხებს. შეიძლება, მეგობარს არ ვუთხრა და როლში ჩავდო. 

- ისეთი როლი თუ ყოფილა, რომელსაც ფსიქოლოგიური ან ემოციური რყევა გამოუწვევია თქვენში? 

- გაიგივება მქონია - როცა ცხოვრებაში მოხდა იგივე, რაც სცენაზე ხდებოდა. წინათგრძნობასავით ვითამაშე და მერე გაირკვა, რომ ცხოვრებაშიც იგივე მოხდა. თურმე, იმას ვთამაშობდი, რაც რეალურად მელოდა. ამის მერე შიში დამეწყო. 

- როლების შიში? 

- დიახ. ვფიქრობ, ცხოვრებაში არ გადმოვიდეს, რასაც ვითამაშებ-მეთქი. ერთ ძალიან კარგ როლს მთავაზობდნენ ფილმში, მაგრამ ინვალიდის ეტლში უნდა ვმჯდარიყავი და ამის გამო უარი ვთქვი. 

- უცნაურია.

- წინა ზაფხულს ჩემი შვილი რაღაც ისტორიაში გაეხვა და ოპერაცია დასჭირდა, ძლივს გადამირჩა. ერთი თვის მერე მირეკავენ, თქვენთვის ძალიან კარგი როლი გვაქვსო. აღმოჩნდა, რომ ქალს შვილი უკვდებოდა. მაშინვე ის ვიფიქრე, ვინც მირეკავდა, იმან ხომ არ იცოდა, რაც შეგვემთხვა. ვუთხარი, ვერ ვითამაშებ ამას, შვილი ძლივს გადამირჩა-მეთქი. იმდენი ბოდიში მიხადა, არაფერი არ ვიცოდიო. მისტიკა იყო?! განდევნა მაქვს ასეთი როლების.

- პირველად მესმის, რომ თეატრი და ცხოვრება ასე შეიძლება გადაიხლართოს. 

- ეს, ალბათ, დამთხვევაა, მაგრამ მე ცოტა ცრუმორწმუნეც ვარ და ამიტომ არ ვითამაშე (იცინის). 

 

 

„ასაკი მოიტანს, ალბათ, ისეთ როლს, როგორიც მაინტერესებს.“ 

 

 

- ასეთი მომენტი თუ გქონიათ - იმის გამო, რომ ძალიან კარგად გამოიყურებით, მეტის დამტკიცება გჭირდებოდათ ან ცხოვრებაში, ან პროფესიაში? როცა სილამაზით კი არ გინდათ, ვინმე მოხიბლოთ, არამედ ნიჭით, განათლებით, აზროვნებით...

- ჯერ ერთი, არ ვთვლი, რომ ძალიან კარგად გამოვიყურები. 

- ყველა თვლის.

- გულწრფელად ვამბობ, ბევრ რამეს შევცვლიდი ჩემს გარეგნობაშიც და ხასიათშიც.  მაგრამ ყოველთვის მინდოდა ისეთი როლი, რომ ცოცხზე შემომჯდარს მეფრინა. დღესაც მაქვს ეს სურვილი. ყოველთვის ხასიათიანი როლები მომწონდა და ასაკი მოიტანს, ალბათ, ისეთ როლს, როგორიც მაინტერესებს. აღარ მინდა, რომ მოვლილი ქალი ვითამაშო. ჩემგან რადიკალურად განსხვავებული პერსონაჟი მაინტერესებს.  

- უფრო თქვენთვის გაინტერესებთ ეს ცვლილება თუ უფრო - სხვისთვის? 

- სხვისთვისაც. მაყურებელს უნდა, რომ სცენაზე მსახიობი სხვადასხვა როლში ნახოს. 

- თქვენ მიგყავდათ სატელევიზიო გადაცემა „ყვითელი ყუთი“ და იწვევდით სტუმრებს, რომლებთანაც, როგორც ამბობთ, „შინაურული საუბარი გამოგდიოდათ“. კითხვების დასმა უფრო საინტერესო აღმოჩნდა, თუ სხვის კითხვებზე პასუხების გაცემა? სხვისი გახსნა, თუ საკუთარი თავის გახსნა?

- ორივე შემთხვევაში გულწრფელი ვარ. თუ ადამიანი გულწრფელად მესაუბრება, ჩემთვის კომფორტულია მასთან ურთიერთობა. ამ გადაცემაში ვგრძნობდი, რომ სტუმრები მომყვებოდნენ. გადაცემის წინა ღამეს მიგზავნიდა პროდიუსერი ინფორმაციას, ვინ იქნებოდა სტუმარი. ხუთი ძირითადი კითხვა მქონდა და რასაც სტუმარი მიყვებოდა, იქიდან გამომდინარე მებადებოდა დანარჩენი კითხვები. 

- ზუსტად ვიცი, ეს რამდენად რთული პროცესია. 

- ისეთი ადამიანებისგან ყოფილა ცრემლი, რომ ვერ წარმოვიდგენდი, მაგალითად, ნინო ანანიაშვილისგან. ეკა ბესელიასგანაც არ ველოდი, ისეთი რაღაცები მითხრა. ბევრი რესპონდენტისგან მოვისმინე, როგორი ცივი და მკაცრი მეგონე ცხოვრებაშიო. ეს ჩემთვის აღმოჩენა იყო. ხომ გითხარით, რასაც გავცემ, ის მინდა, რომ მივიღო. თუ არ ვიღებ, მერე ვიკეტები და ეს ჩაკეტილობა უფრო ჩანს, ალბათ. სინამდვილეში, ბევრად თბილი ადამიანი ვარ. 

- თქვენთვის რომელია სიტყვა, რომელიც მთელი ცხოვრების მეგზურად გამოდგება? 

- (პაუზა) იღბალი. ბევრ რამეს მოიცავს: ჯანმრთელობასაც, წარმატებასაც, ურთიერთობებსაც. 

- ადამიანი სამყაროს მიმართ რას გასცემს და მერე სამყარო მას რას უბრუნებს - ეს იღბალს უკავშირდება?

- არა. მე მგონი, იღბალს ვერ დაიმსახურებ. მაშინ, ამდენი ბოროტება არ იარსებებდა. 

- დიდი მადლობა უაღრესად საინტერესო საუბრისთვის. ინტერვიუს დავასრულებთ თქვენი კომენტარით ცნობილი ადამიანების ორ გამონათქვამზე. პირველი ციტატის ავტორია თანამედროვე ფრანგი მწერალი მარკ ლევი (1961): „ადამიანები თავისუფლები არიან; მიჯაჭვულობა კი სისულელეა, ტკივილის წყურვილია.“ 

- ვეთანხმები. ადამიანი შენი საკუთრება ვერ გახდება და მხოლოდ თავს დაიტანჯავ, თუ ეცდები, ვინმე მიიჯაჭვო. ყველას თავისი თავისუფალი სივრცე უნდა ჰქონდეს. ერთხელ მედიკომ მითხრა: „როდესაც ადამიანი გიყვარს, გალიაში არ უნდა მოაქციო, იმ გალიის კარი ყოველთვის ღია უნდა გქონდეს. წავიდეს, თუ ფრენა უნდა, იფრინოს. თუ მობრუნდება, ესე იგი, ნამდვილად შენი იყო ის ადამიანი; თუ არ მობრუნდება, გალიაში სიყვარულს მაინც ვერ დაიჭერ.“

- თქვენ ზუსტად აგიხდათ ბებიას სიტყვები. 

- მაშინ კი გავაპროტესტე: უკან მოფრენილს მე აღარ მივიღებ-მეთქი. მაგრამ ფრენასაც გააჩნია - სად გაფრინდა და იმ ფრენის დროს რას მიხვდა. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. 

- მეორე ციტატა ეკუთვნის ფრანგ დრამატურგს - ჟან ანუის (1910-1987): „იმას, ვინც ბედნიერი იყო სიყვარულში, წარმოდგენაც არ აქვს მასზე.“

- როგორ თუ - არ აქვს წარმოდგენა?! ყველაფრის მამოძრავებელი სიყვარულია. როცა მიყვარს, სხვა ენერგია მაქვს, ყველაფერი მიხარია, ყველაფერი მომწონს. ჩამოქცეული კედელიც კი ხელოვნების ნიმუშად მეჩვენება. ამიტომ ვემხრობი ლაღ და თავისუფალ ურთიერთობას. ცხოვრების ბოლომდე ერთად ყოფნის პირობა კი ზოგჯერ ჩიხში შედის. ასე რომ, ჟან ანუის ამ ციტატას არავითარ შემთხვევაში არ ვეთანხმები.
 

ფოტომასალა: ირაკლი გედენიძე