- გიორგი, მარტოობის ხიბლი რა არის?

- ბევრი რამ. 

- მაგალითად? 

- არავინ არ გიყურებს, საკუთარი სინდისის გარდა. თან, არავინ ხელს არ გიშლის. ჩვენს საქმეში, სადაც რაღაც გაქვს დასაწერი და მოსაფიქრებელი, ხელს რომ არ გიშლიან, ძალიან კომფორტულია. 

- მარტოობის ხიბლს, ძირითადად, საქმეს უკავშირებთ? 

- სხვათა შორის, გართობაშიც შეიძლება, ვინმემ ხელი შეგიშალოს. საერთოდ, ადრე თუ გვიან, ნებისმიერ ადამიანს მოუწევს მარტო დარჩენა; რაღაც მომენტში, ან რაღაც პერიოდში, მარტოობა გარდაუვალია. მაგრამ საშიში არ არის. ჩემთვის - პირიქით. 

- როდის დარწმუნდით, რომ ცხოვრების გზაზე ვინც შეგხვდებათ, ყველა თქვენი დამხმარე არ იქნება?

- საბავშვო ბაღში. 

- საბავშვო ბაღში? როგორ? 

- რუსულ ბაღში დავდიოდი. ერთხელ მასწავლებელმა თქვა, სადღაც უნდა გავიდეო და ჩემი თანატოლი ბავშვი დატოვა მასწავლებლად, ოღონდ - რუსი. და იმან კუთხეში დამაყენა. გამორიცხულია, რომ მეხმაურა. არ ვარ ხმაურიანი ადამიანი, მით უმეტეს, რუსული კარგად არც ვიცოდი და რა ენაზე უნდა მეხმაურა?! აღმოჩნდა, რომ იმ ბავშვმა თავისებურად განსაჯა და კუთხეში დამაყენა. მაშინ უკვე მივხვდი, რომ ამ ცხოვრებაში არავის იმედი არ უნდა გქონდეს, მაინცდამაინც. 

- თქვენი თავი სასიამოვნო ადამიანად თუ მიგაჩნიათ? 

- სასიამოვნოდ არა, მაგრამ ასატან ადამიანად მიმაჩნია. 

- გარემოცვა აღგიქვამთ ასატან  ადამიანად? ამას გულისხმობთ? 

- გარემოცვაც და ქუჩაშიც ბევრი მეუბნება: თქვენი ფანი ვარ; ჩემს შვილებს უყვარხართ; ჩემს დას უყვარხართ, ფოტო გადავიღოთ და ვაჩვენებ; ჩემს ქმარს უყვარხართ... ადამიანთა რაღაც რაოდენობა არსებობს, რომლისთვისაც ასატანი კი არა, სასიამოვნო ვარ და ზოგისთვის - მისაბაძიც. ეს კარგია. 

- და თქვენ რატომ ვერ ამბობთ პირდაპირ, რომ - დიახ, ჩემი თავი სასიამოვნო ადამიანად მიმაჩნია?

- ყველასთვის სასიამოვნო ვერავინ იქნება. ზოგისთვის სასიამოვნო ხარ, ვიღაცისთვის - უსიამოვნო. ეს ნორმალურია. ქრისტე ყველაზე კარგი ადამიანი იყო, მაგრამ იმ მოცემულ შემთხვევაში რა დაემართა, ხომ ვნახეთ?! პროფესიული თვალსაზრისით, ჯობია, მეტისთვის იყო სასიამოვნო - უფრო მეტ ფულს იშოვი, როცა იუმორისტი და შოუმენი ხარ.

- ფულს აუცილებლად დავუბრუნდებით. მაგრამ იმით მინდა, გავაგრძელოთ, რომ თქვენ გამოკვეთილი ინტროვერტი ხართ, თუმცა, ისეთი პროფესია გაქვთ, რომ აქტიური საჯარო ცხოვრება გიწევთ. თქვენი ხასიათი და თქვენი  პროფესია მძიმედ ხომ არ ეჯახება ერთმანეთს? მათი შეთავსება რაიმე ლიმიტს, კრიტიკულ ზღვარს ხომ არ უახლოვდება?

- ეჯახება, მაგრამ პატარა ქალაქის ხვედრი ხომ ეგ არის - შენს ჭკუაზე ვერ იქნები. გინდ ინტროვერტი იყო და გინდ იეზუიტი, ბევრი კომპრომისი გიწევს. სხვანაირად ვერ მოიქცევი, გაიჭყლიტები. 

- თქვენთვის კომპრომისის სივრცე ეს არის, რომ ინტროვერტი ხართ და, ამავე დროს, საჯარო ცხოვრება გაქვთ? 

- დიახ, და თანაც, პოპულარული ვარ. პოპულარული ინტროვერტი  - მაგარი მიქსია. 

- თქვენ თვითონ აირჩიეთ პროფესია, რომელიც თქვენს ხასიათს უპირისპირდება. 

- ეს პროფესია მე არ ამირჩევია. მე ავირჩიე სცენარისტობა, რაც უფრო მყუდრო პროფესიაა. მაგრამ ამ ცხოვრების ორომტრიალმა გამომაგდო სცენაზე, ასე მოხდა. 

- მუშაობა საერთოდ რომ არ გჭირდებოდეთ, უფრო ბედნიერი იქნებოდით? 

- ცოტა ხანი კი და მერე - არ ვიცი. 

- „ცოტა ხანი“ რამდენია?

- ალბათ, ორი კვირა. მგონია, რომ მერე მაინც მოიწყენ ადამიანი. დავუშვათ, ფული გაქვს, საქმე არ გაქვს. გაიღვიძე და მთელი დღეა წინ - რა უნდა აკეთო? რით უნდა გაერთო? რამდენი ხანი გაძლებ ასე? 

- თქვენი თავი შრომისმოყვარე ადამიანად მიგაჩნიათ? 

- დიახ, შრომისმოყვარედაც მიმაჩნია და გუნდურ მოთამაშედაც. სიზარმაცეშიც გამომიჭერია ჩემი თავი, მაგრამ სხვები - უფრო ხშირად. 

- კვირის განმავლობაში, რამდენი საათის მუშაობა გიწევთ? 

- ახლა აღარ მიწევს ბევრი, მაგრამ იყო პერიოდი, „შუა ქალაქში“ რომ დავიწყეთ, დილის თერთმეტიდან ღამის პირველამდე ვმუშაობდით სამსახურში. მერე სახლში მივდიოდი და გამთენიის ოთხამდე იქ ვაგრძელებდი. შემდეგი დილის თერთმეტზე ისევ სამსახურში ვბრუნდებოდი. ასე ვმუშაობდით კვირაში შვიდი დღე, რაც ასი დღე გაგრძელდა. შემდეგ, 7 ნოემბერს, „იმედი“ დაარბიეს. 

- ეს მართლა არანორმალური რეჟიმია. 

- დიახ, მაგრამ სხვებიც ასე მუშაობდნენ. არ გამოვიდოდა ის საქმე სხვანაირად. როცა სხვის თავგანწირვას ხედავ, მერე შენც ცდილობ, არ დააღალატო. სხვის შრომას თუ აფასებ და ხედავ, რომ სხვაც აფასებს შენს შრომას, წინ უფრო იოლად მიდიხარ.

- სანამ საუბარს გავაგრძელებთ, თქვენთვის პრიორიტეტული რამდენიმე ღირებულება მინდა, რომ ჩამოგვითვალოთ. 

- ადამიანი რადიკალი არ უნდა იყოს. მოსაზრებას თუ იცვლის, სასაცილო აღარ უნდა გახდეს. მინახავს ხალხი, რომელიც დღეს ამას ამბობს, ხვალ იმას ამბობს. კარგი, ეს გასაგებია. მაგრამ ზეგ ისევ ამას ამბობს და მაზეგ საერთოდ ვერ გამოიტან დასკვნას, ამ ორი პოზიციიდან იმ მესამემდე როგორ მივიდა. ადამიანი ცოტათი პროგნოზირებადი უნდა იყო, შენი ცხოვრებიდან და ჩადენილი საქციელებიდან გამომდინარე. თუ არაპროგნოზირებადი ხარ, შენთან ურთიერთობას ხანგრძლივად არავინ ისურვებს. 

- ცხოვრების განმავლობაში, თქვენი ღირებულებები თუ იცვლებოდა? 

- დიახ, რა თქმა უნდა. ისეთ ქალაქში გავიზარდე - ქუთაისში, სადაც ბევრნაირი სიმართლე იყო. კომუნისტები იყვნენ, ქურდები იყვნენ, უმუშევრები იყვნენ, ინტელიგენციაც იყო. ყველას თავისი სიმართლე ჰქონდა და გიწევდა, რომ ყველასთვის გაგეგო. მარტო ჩემს ბავშვობაში ბევრნაირი პოლიცია მინახავს: თავიდან საბჭოთა მილიცია, თავისი მიდგომებით და სულისკვეთებით; მერე, საქართველო რომ დამოუკიდებელი გახდა, პოლიცია ჩამოყალიბდა, ოღონდ, მილიციას ჰგავდა; სახელმწიფო რომ მოღონიერდა, პოლიციაც შეიცვალა. ასეთ მრავალფეროვან გარემოში ვარ გაზრდილი. 

- ღირებულებებზე კითხვა იმიტომ გამიჩნდა, რომ თქვენ ამბობდით, როცა სკოლა დავამთავრე, ზუსტად არ ვიცოდი, რა პროფესია უნდა ამერჩიაო. როგორც ყვებით, კრიტერიუმი ის იყო, რომ ადამიანმა უნდა გაიხედ-გამოიხედოს, ნახოს, შემოსავალი ვის აქვს მეტი და მათ შორის რაც მეტად მოსწონს, იმ პროფესიას უნდა გაყვეს. 

- დიახ, ასე იყო. 

- ბევრი წელი გავიდა და ახლაც ასე ფიქრობთ? 

- არა, სიტუაცია შეიცვალა, ახლა სხვანაირად ვფიქრობ. ახლა ვფიქრობ, რომ საქართველოში ნებისმიერ პროფესიაში შეგიძლია, ფული იშოვო, ოღონდ, იმ პროფესიაში, დაახლოებით, ათ საუკეთესოს შორის უნდა იყო. მაშინ როგორი პროფესიონალიც არ უნდა ყოფილიყავი, ფული მაინც არავის არ ჰქონდა. პირველიც რომ ყოფილიყავი შენს პროფესიაში, მაინც არავის არ სჭირდებოდი. 

 

 

„რადგან ქუთაისის უნივერსიტეტში უნდა მესწავლა, დიდი მნიშვნელობა მაინც არ ჰქონდა, რას დავამთავრებდი.“

 

 

- ის, რომ ამოსავალი მაინც ფული იყო და ახლაც ამბობთ, ფულის შოვნა ყველა პროფესიაში შეიძლებაო, - ეს თქვენი ინდივიდუალური დამოკიდებულებაა სამყაროს მიმართ, თუ მიგაჩნიათ, რომ ვინც ასე არ ფიქრობს, მას მიწაზე ფეხი მყარად არ უდგას?

- არა, ვინც ეგრე არ ფიქრობს, მას შეიძლება ძალიან მყარად უდგას ფეხი, უბრალოდ, საფუძველი აქვს, რაზეც დგას. ეს საფუძველი ან მემკვიდრეობაა, ან სოციალური ბაზა. მე ისეთ ქალაქში, ისეთ უბანში და ისეთ ოჯახში დავიბადე, რომ ასეთი რამ არ მქონია. ჩემმა მშობლებმა დამოუკიდებლობის რეფერენდუმზე კი შემოხაზეს „დიახ“, მაგრამ ორივე მალე დარჩა უმუშევარი. მე და ჩემს დას რა უნდა გვექნა? უნდა გვეცადა, ისეთ სფეროში აღმოვჩენილიყავით, სადაც შემოსავალი გვექნებოდა. 

- ესე იგი, როცა ფულს ახსენებთ, ელემენტარულ შემოსავალს გულისხმობთ, რითიც ადამიანმა თავი უნდა გადაირჩინოს? 

- რა თქმა უნდა, მაშინ ყველაფერი ელემენტარული იყო. ხომ გახსოვთ, რამდენი იყო ხელფასი, პენსია... რამდენი იყო ბიუჯეტი?! 

- დიახ, კარგად მახსოვს, მაგრამ ის დამოკიდებულება, რასაც თქვენს მასალაში წავაწყდი, მაინც ცოტა უცხო იყო ჩემთვის. 

- მე არ მითქვამს მეორე მოტივი, რის გამოც პროფესიასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილება მივიღე. რადგან ქუთაისის უნივერსიტეტში უნდა მესწავლა, დიდი მნიშვნელობა მაინც არ ჰქონდა, რას დავამთავრებდი. ქუთაისის უნივერსიტეტის დიპლომი არც ერთი მიმართულებით არანაირ კვალიფიკაციას არ ნიშნავდა. ამას სკოლის პერიოდშიც ვხვდებოდი.

- თუმცა (მეტაფორულად ვიტყვი), სამი ვარსკვლავი ვიცი თანამედროვე საქართველოში, ვინც ქუთაისის უნივერსიტეტი დაამთავრა, იურიდიული მიმართულებით. ვერ ვიტყვი, რომ მაინცდამაინც იქ გახდნენ ვარსკვლავები, მაგრამ, საქართველოს გარდა, არსად არ უსწავლიათ. 

- იურიდიული მიმართულება მე არ მიზიდავდა. 

- ეს გასაგებია. კითხვა იმასთან დაკავშირებით მქონდა, ფული რატომ იყო მთავარი ორიენტირი. მივიღე პასუხი.

- წარმოიდგინეთ, 1994 წელია, როგორ უნდა მიგიზიდოს იურიდიულმა მიმართულებამ? სასამართლოს შენობას ვერ მიეკარები, ტუალეტის სუნია; ვინმეს რამე თუ აქვს გასარჩევი, უფრო კომფორტულია, ქურდთან მივიდეს, ვიდრე სასამართლოში. იურისტის პროფესიაში ვერაფერი საინტერესო ვერ დავინახე. 

- გასაგებია. მინდა, თქვენს ამჟამინდელ პროფესიაზე ვისაუბროთ. როდესაც ქალებს მათთვის იდეალური მამაკაცის შესახებ ეკითხებიან, თვისებების ჩამონათვალში ხშირად ხვდება იუმორის გრძნობა. თქვენ ამას რითი ხსნით? 

- იმით ვხსნი, რომ მართლა ასეა. ოღონდ, უნდა გვესმოდეს, რომ იუმორის გრძნობა ყველა ქალს თავისებური აქვს. 

- ანუ საკითხავია, მამაკაცში ქალი რას ეძებს, როცა იუმორის გრძნობას ახსენებს?

- დიახ, ეგ არ ნიშნავს, რომ ქალს ნებისმიერი იუმორის გრძნობა მოეწონება. იგულისხმება, რომ მამაკაცს მისთვის გასაგები იუმორი უნდა ჰქონდეს. 

- და როცა ქალი უპირატესობას იუმორის გრძნობას ანიჭებს, ეს ნიშნავს, რომ თავი აგრესიისგან მეტად დაცულად მიაჩნია? თუ მეტ გართობას ეძებს? 

- შემიძლია მხოლოდ ვივარაუდო. რადგან, ტრადიციული გაგებით, მამაკაცმა ქალი ნებისმიერი საფრთხისგან უნდა დაიცვას, იუმორიც ხომ საფრთხესთან გამკლავების ერთ-ერთი ინსტრუმენტია?! შეიძლება, ასე დავინახოთ. 

- რა საინტერესოა, თქვენ პირიქით შეხედეთ. მე ასე დავინახე, რომ, სავარაუდოდ, იუმორის გრძნობის მქონე მამაკაცისგან აგრესია ნაკლებად არის მოსალოდნელი. 

- კი ბატონო, ეგეც მისაღებია. მაგრამ უფრო გლობალურად ის ხდება, რომ იუმორი პრობლემის დროს გეხმარება, ცხოვრების დარტყმებს გიმსუბუქებს. 

- მეცნიერები ამბობენ, რომ სიცილი არის სერიოზულობისგან გათავისუფლება, ხოლო სერიოზულობა არის სიმყარის, უალტერნატივობის, ჩაკეტილობის გამოხატულება.

- მართალია!

- თქვენ თუ გაქვთ განცდა, რომ სიცილი სერიოზულობისგან გათავისუფლებთ და ეს ძალიან კარგია? 

- რა თქმა უნდა, მქონია ეგ განცდა. მეცნიერებსაც ვეთანხმები იმიტომ, რომ სერიოზული როცა ხარ, ჩემი აზრით, უკვე სასაცილო ხარ. რაში ხარ სერიოზული? რომელ სერიოზულ საკითხზე ვართ კაცობრიობა შეთანხმებული, რომ სერიოზულები ვიყოთ? როგორ გავჩნდით, ვიცით? სერიოზული პასუხი გვაქვს? არ გვაქვს! რამეზე გვაქვს საყოველთაოდ გაზიარებული სერიოზული პასუხი? აბა, სერიოზულები რომ ვართ, რითი ვართ უკეთესები?! პირიქით, სერიოზული როცა ხარ და გგონია, რაღაცაზე მყარად დგახარ, მაშინ ხარ სასაცილო იმიტომ, რომ, რეალურად, შენს აზრს ძალიან ცოტა ვინმე თუ იზიარებს. 

- სერიოზულობა უფრო ძალას, ძალადობისკენ მიდრეკილებას და ჩაკეტილ სისტემებს უკავშირდება. 

- მერე, ძალადობა ჯობია, თუ იუმორით რომ უყურებ სამყაროს? ის მოძალადე, შეიძლება, დღისით ბედნიერად გამოიყურება, მაგრამ არ მგონია, ღამე მშვიდად ეძინოს. ეგრე ცხოვრება არ ვარგა, ჩემი აზრით. 

- სერიოზულობისგან გათავისუფლების განცდა როგორია? თქვენ რა გამოცდილება გაქვთ? 

 

- ნათქვამი გაქვთ, ჩვენთან იუმორისტებს არასერიოზულად უყურებენ, კლოუნებად აღიქვამენო. 

- დიდი ხანია, ასეა. 

- თქვენ როგორ აღიქვამთ თქვენს პროფესიას? 

- ტრადიცია, რომ ამ პროფესიით ვინმეს ფული ეკეთებინა, არ იყო. შესაბამისად, იუმორისტებზე სულ ცირკი ახსენდებოდათ და გვიყურებდნენ, როგორც კლოუნებს. მაგრამ ზელენსკი პრეზიდენტად რომ აირჩიეს, ნელ-ნელა სერიოზული ხალხის მიდგომები შეიცვალა. ყოველ შემთხვევაში, საელჩოები გვეძახიან ხანდახან, არასამთავრობოები... მაგრამ ვიღაცისთვის შეიძლება მაინც კლოუნად დარჩე. 

- ვიღაცისთვის ზელენსკიც კლოუნად დარჩა. როცა უნდათ, რომ შეურაცხყოფა მიაყენონ, ამბობენ, კლოუნიაო. 

- კი ბატონო. 

 

 

„პრობლემაზე სასაუბროდ მხილების მიმართულება ზოგჯერ ყველაზე ეფექტური არ არის.“

 

 

- ყველაზე მაღალი თამასა რომ ავიღოთ, თქვენ და თქვენი მეგობრები რას ემსახურებით?

- ჩვენი საქმე შეგვიძლია დავინახოთ არა როგორც მსახურება, არამედ, როგორც შოუბიზნესის ერთი მიმართულება. მაგრამ თუ მაინცდამაინც მსახურებაზე და ისტორიულ მისიაზე უნდა ვილაპარაკო, რაღაცას მოვიგონებ (იცინის). მაგალითად, სიტყვის თავისუფლებას ვამდიდრებთ. სიტყვის თავისუფლების რეიტინგში ისევ იქ რომ ვართ, სადაც შევარდნაძის დროს ვიყავით - ანუ ნაწილობრივ თავისუფალი ქვეყნების რიგში - ჩვენ რომ არ ვიყოთ, შეიძლება, კიდევ უფრო ქვემოთ წავსულიყავით. 

- მიგაჩნიათ, რომ რასაც თქვენ აკეთებთ, სიტყვის თავისუფლების ხარისხს ინარჩუნებს საქართველოში? 

- ყოველ შემთხვევაში, რადგან ჩვენ ვარსებობთ, ეს თავისთავად მეტყველებს, რომ აქ სიტყვის თავისუფლების სხვა სტანდარტია, ვიდრე, დავუშვათ, აზერბაიჯანში, - სადაც ასეთი გადაცემები არ არის. 

- იმის მიუხედავად, რა შინაარსის არის თქვენი იუმორი, მხოლოდ ასეთი გადაცემების არსებობა უკვე ნიშნავს სიტყვის თავისუფლების გარკვეულ ხარისხს? 

- ჩვენთან, ხომ ხედავთ, რომ არის იუმორისტული გადაცემები - პროსამთავრობო, სადაც სულ ოპოზიციას დასცინიან, ციხეში მჯდომ სააკაშვილს დასცინიან უწყვეტად, ერთი წელია. არის მეორენაირი გადაცემები, რომლებშიც მთავრობას დასცინიან. არის კიდევ სხვანაირი... ეს ჯობია, ვიდრე არც ერთი არ იყოს. ეს სიტყვის თავისუფლებას ამდიდრებს, ერთგვარი მონაპოვარია. საბჭოთა საქართველოშიც გამოდიოდა „ნიანგი“, მაგრამ იქ სხვადასხვა მიმართულებას ხომ ვერ ნახავდით? 

- ნათქვამი გაქვთ, სადაც პრობლემაა, იქ ჩნდება ხუმრობაო. სიცილს მართლაც აქვს ეს მთავარი დანიშნულება, რომ ნორმას უპირისპირდება, ტყუილს ამხელს. ის, ვინც საჯაროდ ხუმრობს, უფრო მეტის უფლებას აძლევს საკუთარ თავს, ვიდრე ის, ვინც სერიოზულია. იმიტომ, რომ სერიოზული ადამიანი საჯარო ცხოვრებაში გარკვეულ ჩარჩოში ზის, თქვენთვის კი ჩარჩოს დარღვევა პროფესიის ნაწილია. ამ ფუნქციას თუ ასრულებთ? 

- რა თქმა უნდა, ვასრულებთ, მაგრამ ამ ნაწილში მთლიანად ვერ დაგეთანხმებით. 

- რაში ვერ დამეთანხმებით? 

- ვერ დაგეთანხმებით, რომ ვინც ხუმრობს, ის ნორმას არღვევს. ჯანსაღ საზოგადოებაში პირიქით არის, ვინც ხუმრობს, ის რეპრესიებს არ ელოდება. ვინც სერიოზულად ლაპარაკობს, ის შეიძლება ელოდებოდეს. 

- რეპრესიების კუთხით არ ვამბობ. ვთქვათ, მეფის კარზე რომ ხუმარა იყო, ის ხომ სწორედ იმას ამბობდა, რასაც სერიოზული ადამიანები ვერ ამბობდნენ? როცა მაგ ამპლუაში შედიხარ, რომ უნდა იხუმრო, ბევრად მეტ ვალდებულებას იღებ საკუთარ თავზე.

- მანდ დიდი განსხვავებაა. ის ხუმარა მეფის კარზე დანიშნული იყო და ჩვენ არავის არ დავუნიშნივართ. 

- სწორედ ამას ვკითხულობ - რა აკეთებთ თქვენ, 21-ე საუკუნეში?

- მე ასე წარმომიდგენია - რადგან იუმორისტი ხარ, ტრიბუნა გაქვს. 

- და რისთვის იყენებთ ამ ტრიბუნას? 

- რისთვისაც გინდა. 

- პირადად თქვენ რისთვის იყენებთ? 

- იმის სათქმელად ვიყენებ, რაც მართალი მგონია. თუ მგონია, რომ ქვეყანაში ეს არასწორია, ეს სიბნელეა, ეს ბოროტებაა - ამაზე ვლაპარაკობ. 

- ანუ გაქვთ განცდა, რომ მამხილებელ ფუნქციას ასრულებთ? 

- დიახ. მაგრამ სხვა ფუნქციებიც აქვს იუმორს. მხილება აუცილებელი არ არის. პრობლემაზე სასაუბროდ მხილების მიმართულება ზოგჯერ ყველაზე ეფექტური არ არის. შეიძლება, თანაგრძნობითაც მიუდგე. 

- როცა ქვეყანაში იუმორისტული გადაცემა არსებობს, ეს ნიშნავს, რომ მან სხვა გადაცემებისგან განსხვავებული ფუნქცია უნდა შეასრულოს. ეს შეიძლება იყოს გართობა (ამაზეც ვილაპარაკებთ), მაგრამ მაინც უფრო მნიშვნელოვანი მგონია, ილაპარაკოს პრობლემებზე, რომლებზეც „სერიოზული“ ადამიანები არ ლაპარაკობენ. 

- კი ბატონო. 

- აკეთებთ ამას, თუ არ აკეთებთ? 

- ყოველთვის არ ვაკეთებ, მაგრამ როცა რაღაცის თქმა მინდა, არასდროს არავისთვის ანგარიში არ გამიწევია. სხვათა შორის, რამდენ არხზე მიმუშავია, მაგრამ არავის არასდროს რაიმე პირობა არ დაუყენებია. ერთადერთი პირობა იყო: რეიტინგი გექნებათ, ესე იგი, ხალხი გიყურებთ და იქნებით ეთერში. არ გიყურებთ - არ იქნებით. მსგავსი პირობა, რომ - ამაზე იხუმრე და იმაზე არ იხუმრო - არც ერთ არხზე არ ყოფილა. 

- ღირებულებების ჩამოთვლა რომ გთხოვეთ, პირველი ის თქვით, ადამიანი რადიკალური არ უნდა იყოსო. არც მე ვარ რადიკალური და არც სხვისგან ვითხოვ, რომ ჩემ მაგივრად იყოს რადიკალური. მაგრამ ნიშანდობლივია, რომ თქვენი პირველი ღირებულება რადიკალიზმს დაუკავშირეთ. 

- რადიკალური არ უნდა იყოს-მეთქი, რომ ვთქვი,  ერთი რამ ვიგულისხმე: ადამიანი ხშირად ტექსტებით არის რადიკალური და საქციელით არ არის.

- ანუ ტრიბუნას ბოროტად იყენებს? 

- მაგალითი გითხრათ? იყო ასეთი ფილმი „და ვინჩის კოდი“. როცა თბილისში ეს ფილმი გაუშვეს, პროტესტის ნიშნად გამოვიდნენ ადამიანები, მათ შორის, ერთი ჯონდი ბაღათურია იყო, მეორე - ახლა სადღაც ელჩია, სასულიერო პირებიც იყვნენ. ხალხს კინოთეატრში არ უშვებდნენ. დავუშვათ, ეს ხალხი თავისი რწმენით მოქმედებს. მაგრამ, ცოტა ხანში, ვხედავ, ჯონდი ბაღათურია სადღაც „მოდის კვირეულზე“ დგას და კოქტეილს წრუპავს. რანაირად უნდა დავიჯერო, ჯონდი ფარისეველი არ არის? რადიკალური თუ ხარ, თუ კინოში არ მიშვებ, მეორე დღეს „ფეშენ ვიქზე“ არ უნდა მიხვიდე. ფარისევლებით არის სავსე ქვეყანა. 

- გეთანხმებით და ესეც თქვენი პროფესიის ნაწილია, რომ ფარისევლობას ებრძოლოთ. 

- შეიძლება, არ გინდოდეს კონკრეტულ ადამიანზე რაღაცის თქმა, მაგრამ იმდენი ფარისევლობაა ირგვლივ, რომ გვერდს ვერ აუვლი. 

- ორი ურთიერთსაპირისპირო ტენდენციის შესახებ წამიკითხავს: ერთი ტენდენცია ამბობს, რომ ძველი დროიდან მოყოლებული, ახალ დრომდე, სულ უფრო მეტად ფართოვდება იუმორის სივრცე; ახლა სიცილი დასაშვებია ყველგან და ყველაფერზე. 

- რა თქმა უნდა, ასეა.

- მეორე ტენდენცია კი ამბობს, რომ არ არის ასე. დრო რომ გადის, რომელიღაც სარკმელი იხსნება, მაგრამ რომელიღაც იხურება. რაზეც ადრე სიცილი არ შეიძლებოდა, ახლა შეიძლება, მაგრამ ჩნდება ახალი თემები, რომლებიც ხელშეუხებელია. მაგალითად, საზოგადოების რისხვას ვერ გადაურჩები, თუ იხუმრებ ტრანსგენდერზე, აფროამერიკელზე... თქვენ ახალგაზრდებს ლექციაც ჩაუტარეთ გენდერულ სტერეოტიპებზე. 

- მე მათ ავუხსენი, რომ ხუმრობა, რა თქმა უნდა, შეიძლება, მათ შორის, თქვენ მიერ ჩამოთვლილ თემებზე; მაგრამ თუ ხარ კარიერისტი, უნდა იცოდე, რომ ეს ხუმრობები წინ დაგხვდება. სექსისტური, რასისტული, ქსენოფობიური ხუმრობები პოლიტიკურ კარიერაშიც ხელს შეგიშლის და ბიზნეს კარიერაშიც. თან ეს ხომ მოძრავი სტანდარტებია. ეჭვი მაქვს, რთული სიბერე მელოდება, რადგან რაზე ხუმრობაც ჩემს ახალგაზრდობაში შეიძლებოდა, ოცი წლის მერე აღმოჩნდება, რომ საშინელება იყო და ყველაფერს ამომიყრიან. ამისთვის მზად ვარ. 

- გაქვთ წარმოდგენა, რა შეიძლება გახდეს საშინელება? 

- სერიალი „Friends” („მეგობრები“) სიტკომების ბიბლიად ითვლება. მაგრამ თანამედროვე მაყურებლის („ჯენზის“ რომ ეძახიან) შეფასებას თუ ნახავთ, სულ ნეგატივია. იმიტომ, რომ ახლა სხვა სტანდარტია. 25 წელიწადში, ყველასთვის სათაყვანებელი სიტკომი მარგინალური გახდა. ყველას იგივე გველოდება. 

- საბოლოოდ, ასეთი პასუხი მივიღე: მართალია, მთლიანობაში სიცილისთვის, იუმორისთვის სივრცე ფართოვდება... 

- მაგრამ კარიერისტებისთვის იზღუდება.

- მეორე მხრივ, სოციალური ქსელების მეშვეობით იმდენად ღიაა საზოგადოება, რომ თუნდაც კარიერაზე არ ფიქრობდეს ადამიანი, თუკი არაპოლიტკორექტულ თემაზე იხუმრა, უკმაყოფილების ზვავი მაინც დაატყდება თავზე. 

- იმიტომ, რომ გზაგასაყარზე ვართ. თუ შეგიმჩნევიათ, როცა საზოგადოების რისხვა დაატყდება ხოლმე თავს ადამიანს, არანაკლები რაოდენობის დამცველიც გამოუჩნდება. 

- დიახ, ზუსტად. ჰიბრიდული რეჟიმის ქვეყანაში ეს ბუნებრივია.

- დიახ და ამიტომ ყველაფერი გარკვეული არ არის, მაგრამ კარიერისტულად რომ პრობლემაა, უკვე დამტკიცდა. საქართველოშიც დაფიქსირდა ცხვირის წატეხვის მაგალითები სექსისტურ ხუმრობებზე. თუ გახსოვთ, ჯიპას ლექტორი გააგდეს, პატარამკერდიანი ქალებიო თუ რაღაც ასეთი დაწერა. 

 

 

„მიდგომა, რომ მაყურებელი უნდა გავზარდოთ, სწორად არ მიმაჩნია.“

 

 

- მიგაჩნიათ თუ არა, რომ პოლიტკორექტულობა აზარალებს იუმორის არსს, ან სიტყვის თავისუფლებას? 

- ერთი მხრივ, აზარალებს, მაგრამ თან სხვა ხერხების მოფიქრებისკენ გიბიძგებს. 

- თქვენს კარიერაში თუ ყოფილა შემთხვევა, რომ იუმორისთვის პოლიტიკური სივრცე შეზღუდულა, მერე გაზრდილა, ისევ შეზღუდულა? მოკლედ, ეს მოძრაობები თუ არსებობს? 

- გაზრდით სულ იზრდება იმიტომ, რომ რაც დრო გადის, პოლიტიკას აქტორები ემატებიან. მაგალითად, გახარიას პარტია გაჩნდა და თემა გაიზარდა. 

- მაგალითად, „დარდუბალას“ მსგავსი პროდუქტი თუ წარმოგიდგენიათ, რომ ახლა მომზადდეს? 

- როგორ არ წარმომიდგენია. არის, მე მგონი. 

- „მე მგონის“ რომ ამბობთ, უკვე პასუხია. „დარდუბალა“ იყო, თუ არ იყო, ყველამ იცოდა. 

- პასუხი ის არის, რომ „დარდუბალა“ ვეღარ იქნება მაშინდელივით კონკურენტუნარიანი. ყველას მობილური აქვს, ყველა რაღაცას იღებს. ამერიკის ელჩზეც გამოაქვეყნეს ანტიდასავლური  მულტფილმი. 

- ხელისუფლების პირველი პირების მიმართ რა გვაქვს?

- რა არ გვაქვს? „ვანოს შოუ“, „არაბიძის შოუ“ და უარესები გადის. 

- პირადად ბიძინა ივანიშვილზე რომ „დარდუბალას“ მსგავსი პროდუქტი მომზადდეს, თუ მიგაჩნიათ შესაძლებლად? 

- ვანო ჯავახიშვილი არ ხუმრობს ბიძინა ივანიშვილზე? პირდაპირ პერსონაჟი ჰყავთ, რომელიც ყველა გადაცემაში სიმღერებს მღერის. „დარდუბალა“ იმიტომ გახდა პოპულარული, რომ სულ ორი არხი იყო ქვეყანაში, შუქი არ გვქონდა, ხალხი ვერაფრით ერთობოდა და კარგად გავრცელდა. კონკურენტიც არ ჰყავდა. 

- იმის მიუხედავად, რომ ძალიან პოპულარული იყო, მაინც უშვებდნენ ეთერში, ხელი არ შეუშლიათ. 

- რომ უშვებდნენ, ეგ აღმოჩნდა ბატონი შევარდნაძის ბრძნული გადაწყვეტილება. იმიტომ, რომ სტანდარტი დაამკვიდრა, რომელიც ვეღარ ჩამოწია ვერც შემდეგმა ხელისუფლებამ და ვერც იმის შემდეგმა. 

- კარგით, ზოგადად, ქვეყანაში იუმორის ხარისხზე ვილაპარაკოთ. არსებობს ხარისხიანი იუმორი, რომელიც დაფუძნებულია პარადოქსებზე, შემოქმედებით აზროვნებაზე და ერთმანეთთან აკავშირებს ფაქტებს, მოვლენებს ან სიტყვებს, რომლებიც ბუნებრივად არ კავშირდება. მეორე მიმართულებაა გართობა - როცა გინდა, ადამიანი უბრალოდ გააცინო და ამისთვის ყველაზე მეტად მიღებულია „საკრალურის“ დესაკრალიზაცია - ან გინების ჩართვა, ან ფეკალიების ხსენება, ან ცხოველურ ინსტინქტებზე მითითება. ამაზე მაყურებელი ნამდვილად იცინის. სრულიად განსხვავებული ცოდნა და უნარებია საჭირო ამ ორი ტიპის იუმორის შესაქმნელად. ჩვენს ქვეყანაში როგორია შეფარდება იუმორის ორ მიმართულებას შორის?  

- ისევე, როგორც სხვა ქვეყნებში, ჩვენთანაც მეორე მხარეს უფრო დიდი სეგმენტი უჭირავს, მაგრამ ეგ ნორმალურია. ერთხელ გერმანული სტენდაპი ვნახე, ბევრი ხალხი იყო, ბევრი იცინეს და მე გული ამერია. სულ ეგეთ თემებზე იყო, რაც თქვენ თქვით. ტუალეტიდან არ გასულა ხუთი მეტრით თემა, რაზეც ეს ტიპი ხუმრობდა.

- ეს მეცნიერების მიერ აღწერილი მოვლენაა. 

- დიახ, არაფერი გასაკვირი არ არის და ამას არ უნდა ვებრძოლოთ. ადამიანი ასეთი არსებაა, ეს უფრო აინტერესებს.  მიდგომა, რომ მაყურებელი უნდა გავზარდოთ, სწორად არ მიმაჩნია. შენ თუ რაღაცას წარმოადგენ, დღევანდელ სამყაროში მაყურებელი აუცილებლად გიპოვის. 

- ხარისხიანი იუმორი მაყურებლის გემოვნებაზეა დამოკიდებული?

- დიახ. ხანდახან მოუწოდებენ, ყველამ გამოიწერეთ ჩვენი არხიო. ეს ჩვენც გაგვიკეთებია და მგონია, რომ არ არის მთლად სწორი. ყველამ კი არ უნდა გიყუროს, შენს ჭკუაზე ვინც არის, იმან უნდა გიყუროს. მაშინ იქნები მშვიდი და ისეთი, როგორიც გინდა, რომ იყო. თუ ნიჭიერი ხარ, ბევრ მაყურებელს მოაგროვებ. მაგრამ ვერავინ შეძლებს, რომ ყველას ასიამოვნოს. არც უნდა ცადო. 

- მიგაჩნიათ, რომ საქართველოში ხარისხიანი იუმორიც ნორმის ფარგლებშია? 

- ნორმის ფარგლებში არის თუ არ არის, არ ვიცი. მაგრამ ამდენი არასდროს არ ყოფილა და ეს კარგია. ინფორმაცია ყველასთვის ხელმისაწვდომია და, შესაბამისად, იუმორის გავრცელებაც ყველაზე ადვილი ახლაა - კარგი იუმორისაც, ცუდისაც. ახლა თუ ვინმე შედეგს ვერ აღწევს, საკუთარ თავს უნდა დააბრალოს იმიტომ, რომ გავრცელების მხრივ ბარიერები აღარ არსებობს. 

- თქვენ ამბობდით, 20 წლის რომ ვიყო, სტენდაპს ქართულად კი არა, ინგლისურად ჩავწერდიო. გასაგებია საბაზრო ინტერესი, მაგრამ იუმორი საზოგადოებრივ და ენობრივ ნორმებს უკავშირდება და ერთ საზოგადოებაში შექმნილ იუმორს რამდენად გაიგებენ სხვა საზოგადოებაში? 

- ქართველი რატომ ვერ დაწერს ისეთ ხუმრობას, რომელზეც სხვა ქვეყანაში გაეცინებათ? „ბორატზე“ ხომ ეცინებათ? 

- „ბორატი“ სერიალია?

- „ბორატი“ არის ფილმი ყაზახ ჟურნალისტზე და ძალიან მოსწონთ, ძალიან ეცინებათ. თან რეალურ ფაქტებზეც არ არის დაფუძნებული. შენ თუ ისეთ პერსონაჟს შესთავაზებ, რომელიც აქ სასაცილოა, ეს დაბრკოლება კი არ არის, პირიქით - რაღაც ახალი ელფერით შედიხარ უცხოურ ბაზარზე. 

- მაგალითად, დავით კლდიაშვილის „სამანიშვილის დედინაცვალს“ ისევე გაიგებენ, როგორც ჩვენ გვესმის? 

- ახლა არ ვიცი, მაგრამ მაშინ რომ ეთარგმნათ და გამოეცათ, რატომ ვერ გაიგებდნენ? 

- მე მგონია, რომ იუმორის გასაგებად კონტექსტი ძალიან მნიშვნელოვანია. 

- და გაუგებარი რატომ იყო კონტექსტი? ბატონყმობა გაუქმდა, ვიღაცას დარჩა ტიტული და ფული აღარ ჰქონდა. ძალიან გასაგები კონტექსტია. სიხარბეზე არ წერდა ბალზაკიც? ბალზაკის თუ ესმოდათ, კლდიაშვილს რატომ ვერ გაიგებდნენ? 

- ზოგადსაკაცობრიო თემებს და სიტუაციურ იუმორს თავი რომ დავანებოთ, თანამედროვე კონტექსტურ და ენობრივ პარადოქსებს გაიგებენ უცხოელები? არ ვიცი. 

- და აქედან რატომ არ შეიძლება, იქაური კონტექსტი გაითვალისწინო? გასაგებია, რომ აქედან არ უნდა იხუმრო ჩიკაგოელზე, მაგრამ, ვთქვათ, ტრამპი როგორია, ხომ ვიცით? 

- ზვიო რომ გამოჩნდა, თქვენც ამბობდით, დიდი სიხალისე შემოიტანაო. მაგალითად, ზვიოს იუმორს ჩიკაგოში გაიგებენ? 

- ზვიოს არა, მაგრამ ტრამპზე ათი ხუმრობა რომ მოიფიქრო, ინგლისურ ენაზე ჩაწერო და იუთუბზე დადო? 

- არ ვიცი, შეიძლება კი არ გაეცინოთ, პირიქით, გაბრაზდნენ. ცადოს ვინმემ. აგერ, ყაზახებს კი უცდიათ და ამბობთ, სასაცილოაო. 

- ყაზახებს არ უცდიათ, ამერიკელებმა გადაიღეს. ბორატი არის ყაზახი ჟურნალისტი. 

- მერე, ყაზახებს არ ეწყინათ? 

- როგორ არ ეწყინათ, ჯერ აკრძალეს, მერე დაუშვეს, მერე ისევ აკრძალეს. 

- პოლიტკორექტულად მიგაჩნიათ, ამერიკელები ყაზახებს რომ დასცინიან? ქართველებზე რომ გადაეღოთ, მოგვეწონებოდა? 

- ჩვენ სხვანაირი ხალხი ვარ. 

- არა, ეგ სწორი არ მგონია. 

- ორ მაგალითს გეტყვით. სვანურად გამოწყობილი ჰოლანდიელების ცეკვა გახსოვთ? ხომ ნახეთ, რა ამბავი ატყდა? მინისტრი ჩაერთო. მაგრამ ვაგნერელებმა რომ ჩვენს დროშას დააშარდეს, ვინმემ ახსენა, საერთოდ? არავის არ უხსენებია. იმიტომ, რომ ფარისევლების ქვეყანა ვართ. 

- სამწუხაროდ, ისევ უნდა დაგეთანხმოთ. დღევანდელ საქართველოში, ბევრი ნიშნით, დეპრესიული გარემოა. თქვენ თქვით, რომ იუმორი წლიდან წლამდე იმატებს. მაინც, დაარქმევდით თუ არა დღევანდელ საქართველოს იუმორის მწარმოებელ, ან თუნდაც, იუმორის მომხმარებელ ქვეყანას? 

- დიახ, მაგრამ წინა ადგილებზე არც ერთი მიმართულებით არ ვართ. ახლა ბევრი ამბობს, რომ ჩვენთან იუმორის დაბალი დონეა, მაგრამ როდის იყო მაღალი დონე? სხვათა შორის, 1999 წელს კიევში ჩავედით და სასტუმროს ოთახში ტელევიზორი რომ ჩავრთე,  ექვსი უკრაინული არხიდან, ექვსივეზე იუმორისტული გადაცემა გადიოდა. ესენი რომ დამთავრდა, ექვსიდან ოთხ არხზე სხვა იუმორისტული გადაცემა დაიწყო. ჩვენთან მაგ დროს სულ ორი გადაცემა იყო - კვირის განმავლობაში ჯამში საათ-ნახევარიც არ გრძელდებოდა. 

- აღარ მიკვირს, რომ უკრაინელების დღევანდელი პრეზიდენტი სწორედ ამ სფეროდან არის. 

- ჩვენც განვვითარდებით, ეჭვი არ მეპარება. სამყაროში კარგი რაღაცები მოხდება და ჩვენ ამ სამყაროსთან ვართ მიბმულები. ამიტომ, ოპტიმისტურად ვუყურებ მომავალს. 

- საუბრის ბოლოს, მინდა, გკითხოთ: რა არის ის, რაც პირადად თქვენ ხალისს გმატებთ? 

 

- თქვენთვის  უფრო შინაარსიან ცხოვრებას თუ ისურვებდით? 

- ვის აქვს შინაარსიანი ცხოვრება? თქვენ მიგაჩნიათ, რომ შინაარსიანი ცხოვრება გაქვთ? 

- ყოველთვის ვაკეთებდი იმას, რაც მომწონდა და მიზიდავდა. ამიტომ, დიახ, მიმაჩნია, რომ შინაარსიანი ცხოვრება მაქვს. 

- კარგია, გილოცავთ!

- გმადლობთ. თქვენს ცხოვრებაზე რას იტყვით? 

- სასტარტო პირობებს თუ გავითვალისწინებთ, მეც შემიძლია ვთქვა, რომ შინაარსიანი ცხოვრება მაქვს. ათი წელი დენის გარეშე ვიცხოვრე ისეთ ქალაქში და ისეთ განათლების სისტემაში, რომ, ამის გათვალისწინებით, შინაარსიანი ცხოვრება მაქვს. ათი წელი დენი რომ მქონოდა, წარმოიდგინეთ, რა ცხოვრება მექნებოდა. ვისწავლიდი სამ ენას, ოთხ დისციპლინას, ისეთ რაღაცებს, რომ მერე კლოუნობა აღარ მომიწევდა, როგორც ხალხი ხედავს ჩემს პროფესიას (იცინის). 

 

 

„თუ უსაფრთხოების ქოლგას მივაღწევთ, მაშინ ჩავთვლი, რომ ჩემი თაობა - ყოჩაღ!“

 

 

- თუ არის რამე, რის გაკეთებაც ნამდვილად გინდათ, სანამ ცოცხალი ხართ? 

- მინდა, რომ სამშვიდობოს გავაღწიოთ, ყველამ ერთად. სამშვიდობოს გაღწევა ის არის, რომ უსაფრთხოების ქოლგის ქვეშ მოვექცეთ. ჩვენი თაობა ამ ქვეყანაში რატომ დავრჩით? რაღაც ხომ უნდა დავუტოვოთ შემდეგ თაობას? მშვიდობას, სტაბილურობას რაღაც უშნო ფორმით, მაგრამ მივაღწიეთ. იმაზე უკეთესია, ვიდრე ჩვენ დაგვხვდა. თუ უსაფრთხოების ქოლგას მივაღწევთ, მაშინ ჩავთვლი, რომ ჩემი თაობა - ყოჩაღ! სამოქალაქო ომი ჩაიბარა და ნატომდე მივიდა. 

- მშვენიერი სურვილია. რომელია სიტყვა, რომელიც მთელი თქვენი ცხოვრების მეგზურად გამოდგება? 

- ბავშვობაში წავიკითხე, მომეწონა და ცხოვრების წესად შეიძლება გქონდეს: „დატოვე სამყარო უკეთესი, ვიდრე დაგხვდა“. 

- ერთი სიტყვა თუ შეგიძლიათ, მითხრათ? ყველაზე მარტივია, გეთქვათ „იუმორი“, მაგრამ ვიცი, რომ ამ სიტყვას არ იტყვით. 

- იუმორი არ არის მთავარი ცხოვრებაში. იუმორი გეხმარება, პრობლემები ნაკლები ტკივილით გადალახო. მაგრამ იუმორით გაკეთებული საქმეების რაოდენობა არ არის შთამბეჭდავი. 

- ერთ სიტყვას მაინც არ მეუბნებით. 

- მოლა ნასრედინზე როგორც ამბობენ ხოლმე - რა გააკეთა და რა მიეწერება, კაცმა არ იცის; არსებობდა თუ არა, ესეც არ არის დადგენილი. ასე დავრჩები საზოგადოების რაღაც ნაწილისთვის, ვისაც ეცოდინება, ვინ ვიყავი, ან რას ვხუმრობდი. ასე ვუყურებ, რომ, ყველაზე კარგ შემთხვევაში, მოლა ნასრედინის ბედი მელოდება. 

- დიდი მადლობა საინტერესო საუბრისთვის. ინტერვიუს დავასრულებთ თქვენი კომენტარით ცნობილი ადამიანების ორ გამონათქვამზე. პირველი ციტატის ავტორია ამერიკის ერთ-ერთი დამფუძნებელი მამა ბენჯამინ ფრანკლინი (1706-1790): „დიდსულოვან ადამიანს რამდენიმე ნაკლი უნდა ჰქონდეს, რომ საკუთარ მეგობრებს გუნება არ გაუფუჭოს.“

- რად უნდა ნაკლს მოგონება? ნაკლი ყველას აქვს. მეტსაც გეტყვით, თუ ადამიანს ნაკლი არ აქვს, მეგობრები მოუგონებენ.

- რატომ? 

- არ არის საინტერესო უნაკლო ადამიანი. კომპრომატსაც მოუგონებენ, თუ არ აქვს.

- უცნაური სამეგობრო გყოლიათ. თქვენც უგონებთ ხოლმე მეგობრებს ნაკლს და კომპრომატს? 

- აბა?! 

- და მერე იცინით? 

- დიახ, ადამიანს რამეს რომ აბრალებ, ესეც თემაა იუმორისტულ სამყაროში. რაღაცას აბრალებ, ის იძულებულია, თავი დაიცვას და უხერხულ სიტუაციაში ვარდება. 

- გაქვთ ეს გამოცდილება, რომ რამე დაგაბრალეს? 

- კი, ეგ გამოცდილებაც მაქვს. იუმორისტები ასეთი ხალხი ვართ. 

- ეს ყველაფერი თავიდან ბოლომდე თამაშია? 

- თავიდან ხომ ვთქვით, რომ ყველაფერი თამაშია. სერიოზული ადამიანის ცხოვრება რითია სხვის ცხოვრებაზე უკეთესი?! 

- მეორე ციტატა ეკუთვნის ინგლისელ ფილოსოფოსს - ფრენსის ბეკონს (1561-1626): „გულდახურულობა სუსტების თავშესაფარია.

- ვეთანხმები.

- გაითვალისწინეთ, რომ თქვენც გულდახურული ადამიანის იმიჯი გაქვთ. 

- რატომ? აი, რატომ მაქვს? უსამართლობაა, რომ ეგ იარლიყი მომეკერა. ჩემზე მეტი ვინ ჩანს ეთერში? ჩემზე მეტს ვინ ლაპარაკობს? ახლა რამდენი ხანი გელაპარაკეთ? 

- ჩემს თვალში გულდახურული ადამიანის რეპუტაცია აღარ გაქვთ. ბოლომდე არ ვიცი თქვენი ამბავი, მაგრამ სხვა განწყობით დავიწყე და სხვა განწყობით ვამთავრებთ საუბარს. 

- ეს გამონათქვამი სიმართლეა - გულდახურულობა მართლაც სუსტების თავშესაფარია. მაგრამ გულდახურულები რომ არიან, ეს იმ სუსტების ბრალი კი არ არის, საზოგადოების ბრალია, იმიტომ, რომ სუსტებს ჩაგრავს. ამიტომ არიან გულდახურულები. ეს გამონათქვამი საზოგადოების სისასტიკეს ეხება და არა სუსტების გულდახურულობას. არ მეთანხმებით? 

- გეთანხმებით, რა თქმა უნდა. 

- ადამიანებს არ უნდა გავუხადოთ საქმე ისე, რომ თავშესაფარი ეძებონ. საზოგადოებამ ისეთი პირობები უნდა შექმნას, რომ ყველას შეეძლოს „გარეთ“ ყოფნა.  
 

ფოტომასალა: ქეთევან სვანაძე